زهرا رضایی؛ مجتبی نوروزی مصیر؛ عبدالامیر معزی
چکیده
موادآلی بر مبنای نسبت C/N و نوع ترکیبات می توانند تاثیرات متفاوتی بر زیست فراهمی، جذب و غلظت عناصر کم مصرف در خاک و گیاه داشته باشند. همچنین استفاده از کودهای آلی می تواند درافزایش عملکرد محصولات مختلف کشاورزی و رسیدن به کشاورزی پایدار موثر باشد.بهمنظور بررسی تاثیر کودهای آلی از جمله باگاس و کمپوست و بیوچار و کود شیمیایی سولفات روی ...
بیشتر
موادآلی بر مبنای نسبت C/N و نوع ترکیبات می توانند تاثیرات متفاوتی بر زیست فراهمی، جذب و غلظت عناصر کم مصرف در خاک و گیاه داشته باشند. همچنین استفاده از کودهای آلی می تواند درافزایش عملکرد محصولات مختلف کشاورزی و رسیدن به کشاورزی پایدار موثر باشد.بهمنظور بررسی تاثیر کودهای آلی از جمله باگاس و کمپوست و بیوچار و کود شیمیایی سولفات روی بر عملکرد گندم و غلظت و جذب روی در گندم رقم چمران در یک خاک آهکی مطالعهای در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد .pH، مواد آلی (OM) و روی قابل دسترس در خاک و عملکرد و اجزای عملکرد و نیز غلظت و جذب روی در اندام های گندم پس از اتمام آزمایش اندازه-گیری و از لحاظ آماری محاسبه شدند. کمپوست با افزایش ماده آلی خاک، موجب بهبود خصوصیات شیمیایی خاک گردید و غلظت عناصر غذایی خاک را افزایش داد. تیمار کمپوست بهطور معنی داری pH را از 74/7 در شاهد به 53/7 کاهش داد.نتایج نشان داد که روی قابل جذب خاک از 5/0 میلیگرم در کیلوگرم در شاهد به 71/0 در کمپوست بهطور معنی‌داری افزایش یافت. نتایج کشت نشان داد که تمامی تیمارها به استثنای تیمار باگاس عملکرد گندم را افزایش دادند
قاسم قربانی نصرآبادی؛ اسماعیل دردی پور؛ مجتبی بارانی مطلق؛ الهام ملک زاده؛ عبدالرضا قرنجیکی
چکیده
شوری یکی از تنش‌های محیطی بسیار مهم است. در شرایط شوری، فرآهمی عناصر غذایی در محلول خاک کاهش یافته و منجر به اختلال در تغذیه و برهم خوردن تعادل عناصرغذایی گیاه میگردد. مدیریت کوددهی نیتروژن به عنوان عنصر ضروری برای رشد گیاهان در شرایط تنش شوری بسیار حائز اهمیت است. اسید سالیسیلیک یک تنظیم کننده رشد گیاهی است که در سازوکارهای دفاعی ...
بیشتر
شوری یکی از تنش‌های محیطی بسیار مهم است. در شرایط شوری، فرآهمی عناصر غذایی در محلول خاک کاهش یافته و منجر به اختلال در تغذیه و برهم خوردن تعادل عناصرغذایی گیاه میگردد. مدیریت کوددهی نیتروژن به عنوان عنصر ضروری برای رشد گیاهان در شرایط تنش شوری بسیار حائز اهمیت است. اسید سالیسیلیک یک تنظیم کننده رشد گیاهی است که در سازوکارهای دفاعی گیاهان در مقابل تنش‌ها دخیل است. به منظور بررسی اثرات اسید سالیسیلیک و سطوح مختلف نیتروژن در شوری‌های مختلفِ اراضیِ شرکت سهامی مزرعه نمونه واقــع در انـبار الــوم شهرستان آق قلا، استان گلستان بر غلظت عناصر غذایی گندم، آزمایشی به‌صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح شوری خاک، ) 4-3 زیر سطح آستانه تحمل گندم (شاهد)، 11-9 و 15-13 دسیزیمنس بر متر) و فاکتورهای فرعی شامل دو سطح اسید سالیسیلک (0 و 5/1 میلی مولار) و سه سطح کود نیتروژن (از منبع اوره 46 درصد) شامل 1) توصیه آزمون خاک، 2) 30% بیشتر از توصیه آزمون خاک و3) 30% کمتر از توصیه آزمون خاک، بود.اسید سالیسیلیک بصورت دو بار محلول پاشی در مرحله پنجه زنی به فاصله حدود 2 هفته انجام شد. تیمارهای نیتروژنی در سه مرحله -یک سوم قبل از کاشت از سولفات آمونیوم (21درصد) و دو بار سرک در مراحل پنجه‌زنی و ساقهروی از اوره (46درصد)- اعمال شد. نتایج نشان داد با افزایش شوری غلظت N برگ پرچم، N و K کاه و دانه گندم کاهش یافت.
محمد زینوند؛ افسانه عالی نژادیان؛ محمد فیضیان؛ امیدعلی اکبرپور
چکیده
این تحقیق به منظور ارزیابی تاثیر سه ماده بهساز بقایای یونجه، کاه و کلش گندم و کود مرغی بر مقدار کربناندوزی و مقدار کربن اندام گیاهی و خاک و برخی ویژگیهای خاک در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 11 تیمار ( 2، 4 و 6 تن در هکتار کود مرغی، 5، 10 و 15 تن در هکتار بقایای یونجه، 10 و 15 تن در هکتار کاه و کلش گندم، 100 درصد نیاز کودی و شاهد) و سه تکرار ...
بیشتر
این تحقیق به منظور ارزیابی تاثیر سه ماده بهساز بقایای یونجه، کاه و کلش گندم و کود مرغی بر مقدار کربناندوزی و مقدار کربن اندام گیاهی و خاک و برخی ویژگیهای خاک در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 11 تیمار ( 2، 4 و 6 تن در هکتار کود مرغی، 5، 10 و 15 تن در هکتار بقایای یونجه، 10 و 15 تن در هکتار کاه و کلش گندم، 100 درصد نیاز کودی و شاهد) و سه تکرار و در مجموع 33 نمونه، در مزرعهای واقع در دشت ارمو، شهرستان دره شهر در استان ایلام اجرا شد. نتایج نشان داد مقدار کربناندوزی و مقدار کربن در اندام هوایی گیاه نسبت به ریشه بیشتر بود. بیشترین مقدار کربناندوزی و مقدار کربن در گیاه و بیشترین مقدار فسفر خاک در تیمار 6 تن در هکتار کود مرغی و بیشترین مقدار کربناندوزی و مقدار کربن خاک در تیمار 15 تن در هکتار کاه و کلش گندم مشاهده شد. مقدار نیتروژن و پتاسیم در خاک به ترتیب 47 و 64 درصد نسبت به شاهد افزایش نشان داد. با افزودن مواد بهساز به خاک، مقادیر pH و EC کاهش یافت و بیشترین مقدار در تیمار شاهد و کمترین در تیمار 15 تن در هکتار کاه و کلش گندم مشاهده شد که به ترتیب 4/4 و 8/50 درصد نسبت به شاهد کاهش داشتند. نتایج پژوهش حاضر بیانگر این است که مقدار کربناندوزی در خاک نسبت به گیاه بیشتر بوده و خاک مهمترین مخزن کربن محسوب میشود.
علی منصفی
چکیده
افزایش پایداری علف‌کش‌ها در خاک ممکن است به اندازه‌ای باشد که به گیاهان زراعی در تناوب‌های بعدی خسارت وارد نماید. ویژگیهای خاک میتوانند بر پایداری علف‌کش‌های پیش‌رویشی و پس‌رویشی که به نحوی به محیط خاک وارد می‌شوند، تأثیر بسزایی داشته باشند. لذا آزمایشی گلدانی در قالب فاکتوریل در طرح پایه کاملاً تصادفی در 3 تکرار با تیمارهای ...
بیشتر
افزایش پایداری علف‌کش‌ها در خاک ممکن است به اندازه‌ای باشد که به گیاهان زراعی در تناوب‌های بعدی خسارت وارد نماید. ویژگیهای خاک میتوانند بر پایداری علف‌کش‌های پیش‌رویشی و پس‌رویشی که به نحوی به محیط خاک وارد می‌شوند، تأثیر بسزایی داشته باشند. لذا آزمایشی گلدانی در قالب فاکتوریل در طرح پایه کاملاً تصادفی در 3 تکرار با تیمارهای آزمایشی شامل شوری خاک در دو سطح غیر شور (5/2 دسیزیمنس بر متر) و شور (6 دسیزیمنس بر متر) ، مقدار علف‌کش در 4 سطح (شامل 0، 25، 50 و 100 درصد مقدار توصیه شده) و زمان کاشتدر دو زمان 60 و 120 روز بعد از کاربرد علف‌کش نیکوسولفورون به همراه ریم‌سولوفورون (اولتیما) با در نظر گرفتن گیاه گندم به عنوان گیاه آزمایشی (در مجموع در 48 واحد آزمایشی) در دانشگاه شهید چمران اجرا شد. بر اساس نتایج، افزایش سطح کاربرد علف‌کش باعث کاهش سطح ویژگیهای رشدی گیاه گردید. در تیمار 60 روز کاشت پس از کاربرد علف‌کش، وزن خشک در تیمار کاربرد 100 درصدِ مقدار توصیه شده علف‌کش در شوری 5/2، برابر با 6/1 گرم میباشد که اختلاف معنی‌داری با تیمار 50 درصد کاربرد علف‌کش در شوری برابر با 6 دسیزیمنس بر متر نداشت. لذا در شوریِ بیشتر، سطح کمترِ کاربرد علف‌کش می‌تواند به اندازه‌ی سطوح بالاتر علف‌کش در شوری کمتر به گیاه آسیب وارد نماید. با افزایش زمان کاشت اثرات باقیمانده علف‌کش در خاک کاهش یافت. کاشت گیاه 120 روز بعد از کاربرد 25 درصد علف‌کش، اثرات آن را کاملاً خنثی کرده به نحوی که تفاوت معنی‌داری با سطح عدم کاربرد علف‌کش مشاهده نمیشود. لذا میتوان نتیجه گرفت با انتخاب زمان صحیح میتوان اثرات مخرب مصرف مقادیر بیشتر علف‌کش را تا حد زیادی کاهش داد. همچنین در نظر گرفتن ویژگیهای شیمیایی خاک از جمله شوری به عنوان عامل تأثیرگذار بر رفتار علف‌کش‌ها در خاک می‌تواند در کنترل آثار باقیمانده علف‌کش‌ها در خاک و گیاه مؤثر واقع شود. در صورت وجود املاح اضافی در خاک (شوری) و کاربرد حداقل 50 درصد مقدار توصیه شده علف‌کش اولتیما، بهتر است حداقل 120 روز فاصله زمانی کاشت برای گیاه گندم در تناوب زراعی رعایت شود.
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
علی عبدالهی؛ مهدی تقوی؛ مجتبی نوروزی مصیر؛ عبدالامیر معزی
چکیده
در میان فناوری‌های نوین، فناوری نانو نقش مهمی در کشاورزی و تولید مواد غذایی دارد. در این راستا، آزمایشی به صورت طرح کامل تصادفی برای بررسی تأثیر نانو ذرات اکسید آهن عامل‌دار بر ویژگیهای عملکردی و غلظت و جذب و روی گندم انجام شد. تیمارهای آزمایش، شامل نانو ذرات اکسید آهن عامل‌دار (هیدروکسیل OH، کربوکسیل COOH، آمین NH2) هر کدام در سه سطح ...
بیشتر
در میان فناوری‌های نوین، فناوری نانو نقش مهمی در کشاورزی و تولید مواد غذایی دارد. در این راستا، آزمایشی به صورت طرح کامل تصادفی برای بررسی تأثیر نانو ذرات اکسید آهن عامل‌دار بر ویژگیهای عملکردی و غلظت و جذب و روی گندم انجام شد. تیمارهای آزمایش، شامل نانو ذرات اکسید آهن عامل‌دار (هیدروکسیل OH، کربوکسیل COOH، آمین NH2) هر کدام در سه سطح (100، 200 و 300 میلیگرم بر کیلوگرم)، سولفات روی (ZnSO4) (در سطح 40 کیلوگرم در هکتار) و تیمار شاهد بودند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار روی قابل دسترس خاک در تیمار نانو ذرات اکسید آهن کربوکسیلدار به مقدار 300 میلیگرم در کیلوگرم نسبت به تیمار شاهد بهدست میآید. بیشترین مقدار عملکرد ریشه و ساقه در تیمار نانو ذرات اکسید آهن هیدروکسیلدار به مقدار 300 میلیگرم در کیلوگرم بهدست آمد. نانو ذرات اکسید آهن کربوکسیلدار بیشترین تأثیر را بر غلظت و جذب روی در گندم داشتند. بنابراین استفاده از نانو ذرات به مقدار مناسب می‌تواند موجب بهبود وضعیت عناصر غذایی خاک، محصولات و در نهایت انسان شود.
کشاورزی دقیق
سیدمحمد موسوی؛ حجت امامی؛ غلامحسین حق نیا
چکیده
در این پژوهش که به منظور بررسی اثر سه کاربری انار، زیتون و گندم بر کیفیت خاک صورت گرفت، شاخصهای کیفیت خاک در هر سه کاربری در منطقه حسینآباد واقع در 30 کیلومتری شمال شهرستان نهبندان تعیین شد. بدین منظور چهل و پنج نمونه خاک سطحی (30-0 سانتیمتر) از زمینهای موردنظر جمعآوری شد که سهم هر کاربری پانزده نمونه بود. سپس ویژگیهای مؤثر بر کیفیت ...
بیشتر
در این پژوهش که به منظور بررسی اثر سه کاربری انار، زیتون و گندم بر کیفیت خاک صورت گرفت، شاخصهای کیفیت خاک در هر سه کاربری در منطقه حسینآباد واقع در 30 کیلومتری شمال شهرستان نهبندان تعیین شد. بدین منظور چهل و پنج نمونه خاک سطحی (30-0 سانتیمتر) از زمینهای موردنظر جمعآوری شد که سهم هر کاربری پانزده نمونه بود. سپس ویژگیهای مؤثر بر کیفیت فیزیکی و حاصلخیزی (شیمیایی) خاک از قبیل شاخصهای پایداری ساختمان خاک و عناصر کممصرف و پرمصرف گیاه (نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، منگنز، روی و مس) اندازهگیری و تأثیر تغییر کاربری اراضی از گندم به باغهای زیتون و انار در 20 سال اخیر بررسی شد. طبق روش نمرهدهی کرنل هر سه کاربری در محدودهی 55-40 و کیفیت پایین قرار گرفتند. از بین ویژگی-های تأثیر گذار بر نمرهی کیفیت خاک به جز EC و SAR که تنها در کاربری زیتون سبب کاهش و تضعیف نمرهی کیفیت خاک شدند سایر ویژگیهایی که سبب بهبود یا تضعیف نمرهی کیفیت خاک شدهاند تا حدودی در هر سه کاربری مشترک بودند و در بین آنها مادهی آلی، آهن و منگنز نسبت به سایر عوامل تأثیر بیشتری در کاهش کیفیت خاک داشتند و ویژگیهای میانگین وزنی قطر خاکدانهها (MWD)، تخلخل تهویهای (AC)، پتاسیم و مس نسبت به سایر ویژگیها تأثیر بیشتری بر بهبود کیفیت خاک داشتند. بر اساس نتایج این پژوهش، تغییر کاربری اراضی از کشت گندم به درختان زیتون و یا انار با وجود بهبود برخی از ویژگیهای فیزیکی خاک به دلیل کاهش کیفیت خاک در منطقه مورد نظر توصیه نمیشود.
روابط آب و خاک و گیاه
فروغ کامیاب طالش؛ بهروز مصطفی زاده فرد؛ مجید وظیفه دوست؛ مریم نوابیان؛ محمد شایان نژاد
چکیده
مدلهای زیادی در پیشبینی عملکرد گیاهان زراعی وجود دارد یکی از مدلها، مدل SWAP است که قادر است عملکرد گیاهان زراعی را با دقت بالایی شبیه سازی کند؛ هر چند که تاکنون در زمینه پیشبینی عملکرد محصولات کشاورزی در مقیاس منطقهای با استفاده از مدل SWAP مطالعات کافی انجام نشده است. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی مدل SWAP در پیشبینی ...
بیشتر
مدلهای زیادی در پیشبینی عملکرد گیاهان زراعی وجود دارد یکی از مدلها، مدل SWAP است که قادر است عملکرد گیاهان زراعی را با دقت بالایی شبیه سازی کند؛ هر چند که تاکنون در زمینه پیشبینی عملکرد محصولات کشاورزی در مقیاس منطقهای با استفاده از مدل SWAP مطالعات کافی انجام نشده است. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی مدل SWAP در پیشبینی عملکرد گندم و جو و حد آستانه مقامت به شوری این دو گیاه در منطقه گرمسار انجام شد. ابتدا مدل نسبت به ویژگیهای گیاهی گندم و جو و با استفاده از عملکرد پتانسیل برای منطقه مورد مطالعه واسنجی شد. جهت ارزیابی نتایج حاصل از مدل SWAP در پیش بینی عملکرد گیاهان گندم و جو شاخصهای آماری نظیر ضریب تعیین (R2) و ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) تعیین و مورد استفاده قرار گرفت. ضریب تعیین عملکرد شبیه سازی شده نسبت به عملکرد واقعی برای گندم و جو به ترتیب 9/0 و 86/0 به دست آمد که از لحاظ آماری در سطح یک درصد (05/0 > p) معنیدار بود. میزان خطا برای گندم و جو به ترتیب 59/1 و 97/0 تن بر هکتار به دست آمد. آستانه شوری 8/5 و 97/3 دسی زیمنس بر متر به ترتیب برای گندم و جو به دست آمد. به طور کلی نتایج نشان داد که مدل SWAP قادر به شبیه‌سازی عملکرد گندم و جو با دقت بالایی برای منطقه گرمسار میباشد.
لیلا ندرلو؛ رضا علیمردانی؛ محمود امید؛ فریدون سرمدیان؛ حسین جوادی کیا؛ محمدیاسر ترابی
چکیده
عوامل اجتماعی، اقتصادی و فنی علاوه بر عوامل محیطی، خاک، آب و هوا در عملکرد محصول و موفقیت در کشت آن مؤثر می باشند. اهداف این تحقیق، ارائه دو مدل فازی برای تعیین شاخصهای اجتماعی و فنی- مکانیزاسیون برای محصول گندم آبی و بهینهسازی قوانین و توابع عضویت فازی بود. بر این اساس، دادههای سن، تجربه و سطح تحصیلات کشاورزان به عنوان ورودی ...
بیشتر
عوامل اجتماعی، اقتصادی و فنی علاوه بر عوامل محیطی، خاک، آب و هوا در عملکرد محصول و موفقیت در کشت آن مؤثر می باشند. اهداف این تحقیق، ارائه دو مدل فازی برای تعیین شاخصهای اجتماعی و فنی- مکانیزاسیون برای محصول گندم آبی و بهینهسازی قوانین و توابع عضویت فازی بود. بر این اساس، دادههای سن، تجربه و سطح تحصیلات کشاورزان به عنوان ورودی های مدل فازی اجتماعی و داده های دسترسی به منبع آب، جاده، سیلو، نیروی کارگری، تراکتور-ماشین ها و همچنین تجهیزات خاک ورزی حفاظتی به عنوان ورودی های مدل فازی فنی-مکانیزاسیون بودند. برای طراحی مدل ها از سامانه استنتاج فازی ممدانی استفاده شد و قوانین آن توسط دانش متخصص مکانیزاسیون نوشته شد. ضریب تعیین شاخص بهدست آمده در مدل فازی اجتماعی و مدل فازی فنی- مکانیزاسیون، قبل از بهینه سازی قوانین فازی به ترتیب 11/0 و 51/0 بدست آمد. مقادیر پس از بهینه سازی قوانین فازی توسط الگوریتم ژنتیک به 50/0 و 71/0 به ترتیب برای مدل های اجتماعی و فنی-مکانیزاسیون افزایش یافت. این نتایج نشان داد که بهینه سازی قوانین فازی تأثیر قابل توجهی بر نتیجه مدل داشت؛ همچنین برنامه ای در نرم افزار متلب برای انتخاب بهترین نوع توابع عضویت در مجموعه های فازی متغیرهای ورودی نوشته و اجرا شد که مقدار ضریب تعیین از 14/0تا 51/0 و از 1/0 تا 73/0 به ترتیب برای مدل های اجتماعی و فنی- مکانیزاسیون تغییر نمود. این نتایج نیز نشان داد که انتخاب نوع توابع عضویت مجموعههای فازی اهمیت بهسزایی در دقت مدل دارد.
نرگس محراب؛ مصطفی چرم؛ سعید حجتی
دوره 37، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 1-11
چکیده
به منظور بررسی تأثیر زئولیت غنی شده با آمونیوم و دو نوع بافت خاک بر خصوصیات رشدی گیاه گندم و کارایی مصرف آب، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشگاه شهید چمران اهواز، در پاییز 1390 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 5 درصد و 10 درصد زئولیت خام، 5 درصد و 10 درصد زئولیت غنیشده با آمونیوم، تیمار کود ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر زئولیت غنی شده با آمونیوم و دو نوع بافت خاک بر خصوصیات رشدی گیاه گندم و کارایی مصرف آب، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشگاه شهید چمران اهواز، در پاییز 1390 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 5 درصد و 10 درصد زئولیت خام، 5 درصد و 10 درصد زئولیت غنیشده با آمونیوم، تیمار کود شیمیایی (100 کیلوگرم در هکتار) و بافت خاک شامل لوم رسی و لوم شنی بودند. نتایج نشان داد که بافت خاک بر تمام فاکتورهای خصوصیات رشدی گندم و همچنین کارایی مصرف آب در سطح یک درصد اثر معنیدار داشت. درصد نیتروژن گیاه، وزن هزاردانه و عملکرد دانه در خاک لوم شنی نسبت به لوم رسی بالاتر بود. کارایی مصرف آب در بافت لوم رسی بیشتر از لوم شنی اندازهگیری شد. هیچ یک از تیمارهای زئولیتی بر کارایی مصرف آب اثر معنی داری نداشتند. بالاترین درصد نیتروژن گیاه در تیمار کود شیمیایی و 10 درصد زئولیت غنیشده با آمونیوم و بالاترین عملکرد دانه در تیمار 10 درصد زئولیت غنیشده با آمونیوم مشاهده شد. بیشترین میزان C/Nدر تیمار 10 درصد زئولیت خام و در بافت لوم شنی اندازهگیری شد. بنابراین با کاربرد بیشتر زئولیت غنیشده با آمونیوم و با مصرف کمتر کود شیمیایی میتوان خصوصیات رشدی گیاه گندم را بهبود داد و از این طریق علاوه بر صرفهجویی در مصرف کودهای شیمیایی به کاهش آلودگیهای محیط زیست کمک کرد.
ساجده سعدی نژاد؛ علیرضا جعفرنژادی؛ علی غلامی؛ عبدالامیر معزی
دوره 36، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 69-80
چکیده
یکی از اصول اولیه تولید پایدار، ارتقاء کیفی خاک از نظر حاصلخیزی و برگرداندن مجدد عناصر غذایی جذب شده بهوسیلهی گیاهان، به خاک است. این پژوهش بهمنظور بررسی تغییرات مکانی عناصر مس و منگنز در خاک مزارع گندم در مساحتی حدود 100 هزار هکتار در مناطق شمالی استان خوزستان اجرا گردید. بر این اساس، تعداد 95 نمونه خاک بر اساس سطح زیر کشت گندم ...
بیشتر
یکی از اصول اولیه تولید پایدار، ارتقاء کیفی خاک از نظر حاصلخیزی و برگرداندن مجدد عناصر غذایی جذب شده بهوسیلهی گیاهان، به خاک است. این پژوهش بهمنظور بررسی تغییرات مکانی عناصر مس و منگنز در خاک مزارع گندم در مساحتی حدود 100 هزار هکتار در مناطق شمالی استان خوزستان اجرا گردید. بر این اساس، تعداد 95 نمونه خاک بر اساس سطح زیر کشت گندم در مناطق مورد مطالعه تهیه و برای اندازهگیری ویژگیهای مورد مطالعه به آزمایشگاه منتقل شد. آمارههای توصیفی با استفاده از نرم افزار SPSS14و توزیع مکانی و میانیابی با استفاده از تکنیک کریجینگ و نرم افزار GS+ انجام گردید.نتایج نشان داد که میزان عنصر ریز مغذی منگنز در خاک مزارع مورد مطالعه، دارای میانگین 75/ 6 میلیگرم در کیلوگرم بود. براین اساس، میزان منگنز در بیش از 75 درصد خاکهای مورد مطالعه کمتر از حد مجاز (8 میلی گرم در کیلوگرم) تعیین شد. میانگین غلظت عنصر مس در خاک مزارع مورد مطالعه 35/1 میلیگرم در کیلوگرم تعیین شد و 90 درصد خاکها از این نظر در حد مطلوب بودند. نتایج نشانداد همبستگیمعنیداری درمناطق موردمطالعهبینمقدارمس خاکبافسفر خاک (*79/0=r)، رس (*78/0=r) و شوری (*77/0=r) و بین مقدار منگنز خاک با اسیدیته(*83/0=r) وجود دارد. در فرایند تجزیه ساختاری،بهترین مدل برای هرخصوصیت بر مبنای مقادیر آمارههای دقت (MBE وMAE ) و تکنیک ارزیابی تقاطعی مدل کروی، بود. نقشههای حاصل نشان دادند، بیشترین میزان منگنز خاک در شمال شرق و بیشترین غلظت مس خاک در غرب منطقه مورد مطالعه میباشد. این موضوع باعث افزایش شناخت بیشتر از وضعیت پراکنش عناصر منطقه میگردد. بر این اساس، در آن بخش از مزارع مورد مطالعه که میزان منگنز و مس آنها کمتر از حد بحرانی بود، مصرف کود سولفات منگنز و مس بر اساس توصیههای آزمون خاک جهت پایدار نمودن حاصلخیزی خاک و تغذیه بهینه گیاه قابل توصیه است؛ بنابراین، مصرف نهادههای کودی باید با دقت بیشتری انجام شود و این موضوع افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات را در پی خواهد داشت.
آرزو محمدی؛ محمد علی بهمنیار؛ مهدی قاجار سپانلو
دوره 36، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 1-11
چکیده
شوری از طریق کاهش پتانسیل اسمزی محلول، برهم خوردن تعادل عناصر غذایی و ایجاد سمیت باعث اختلال در رشد گیاه میشود و عملکرد را کاهش میدهد. کاربرد مواد اصلاح کننده نظیر گچ و کود دامی میتوانند با کاهش خسارت ناشی از شوری سبب افزایش عناصر مغذی برگ و دانه شوند. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 1388 بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً ...
بیشتر
شوری از طریق کاهش پتانسیل اسمزی محلول، برهم خوردن تعادل عناصر غذایی و ایجاد سمیت باعث اختلال در رشد گیاه میشود و عملکرد را کاهش میدهد. کاربرد مواد اصلاح کننده نظیر گچ و کود دامی میتوانند با کاهش خسارت ناشی از شوری سبب افزایش عناصر مغذی برگ و دانه شوند. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 1388 بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار بصورت گلدانی انجام شد. در این آزمایش فاکتور اصلی شامل سطوح مختلف شوری آب آبیاری (0، 3، 6، 9 و 12 دسیزیمنس بر متر) از مخلوط نمکهای کلرید سدیم و کلرید کلسیم به نسبت 1:1و فاکتورهای فرعی شامل گچ (0، 15 و 30 تن در هکتار) و کود دامی (0 و 30 تن در هکتار) بوده است. نتایج نشان داد افزایش شوری آب آبیاری، سبب کاهش میزان فسفر و افزایش نیتروژن و پتاسیم در برگ گندم گردید. همچنین با افزایش شوری آب آبیاری، میزان فسفر و پتاسیم دانه کاهش و نیتروژن دانه گندم افزیش یافت. کاربرد گچ میزان نیتروزن، فسفر و پتاسیم در برگ را به ترتیب 31/6، 89/10 و 82/14 درصد و در دانه به ترتیب 32/10، 84/10 و 45/3 درصد افزایش داد. کاربرد کود دامی در تیمارهای مختلف شوری بر میزان عناصر نیتروژن و فسفر در برگ، فسفر و پتاسیم در دانه معنیدار بود. بیشترین مقدار نیتروژن و فسفر در برگ و دانه با کاربرد 15 و 30 تن گچ در هکتار و بیشترین میزان پتاسیم در برگ و دانه با کاربرد 30 تن گچ در هکتار بدست آمد.
دوره 34، شماره 1 ، آذر 1390، ، صفحه 43-55
چکیده
این تحقیق به منظور مقایسه روش های مختلف خاک‌ورزی بر عملکرد گندم در تناوب با کلزا و در شرایط دیم به مدت 3 سال (87-84) در شمال خوزستان (شهرستان باغملک) در پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 5 تیمار و 4 تکرار اجراء گردید. خاک‌ورزی کلزا با روش مرسوم بوده و تیمارهای آزمایشی گندم شامل: (1) گاوآهن برگردان‌دار + خطی‌کار، (2) گاوآهن قلمی+ خطی‌کار، (3) ...
بیشتر
این تحقیق به منظور مقایسه روش های مختلف خاک‌ورزی بر عملکرد گندم در تناوب با کلزا و در شرایط دیم به مدت 3 سال (87-84) در شمال خوزستان (شهرستان باغملک) در پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 5 تیمار و 4 تکرار اجراء گردید. خاک‌ورزی کلزا با روش مرسوم بوده و تیمارهای آزمایشی گندم شامل: (1) گاوآهن برگردان‌دار + خطی‌کار، (2) گاوآهن قلمی+ خطی‌کار، (3) گاوآهن بدون صفحه برگردان‌دار + خطی‌کار، (4) پنجه‌غازی+ خطی‌کار و (5) بی‌خاک‌ورزی (کشت با خطی‌کار)، و شاخصهای مورد بررسی شامل درصد مواد آلی، درصد رطوبت وزنی خاک و همچنین عملکرد محصول و دیگر صفات زراعی بودند. نتایج تجزیه واریانس مرکب سه ساله نشان داد که تفاوت بین روش های خاک‌ورزی و نیز اثر متقابل روش خاک‌ورزی و سال از نظر درصد رطوبت خاک در مراحل مختلف ساقه‌دهی، گل‌‌دهی و پر شدن دانه معنیدار نبوده؛ ولی تفاوت سال ها در این شاخص بسیار معنیدار بود. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین تیمارهای خاک‌ورزی از نظر درصد مواد آلی در عمق‌های مختلف و در انتهای اجرای طرح وجود ندارد. همچنین نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد روش های خاک‌ورزی در شاخص برداشت، اختلاف بسیار معنیدار و در عملکرد بیولوژیک اختلاف معنی‌داری داشتند؛ اما در عملکرد دانه و سایر صفات زراعی دیگر اختلاف روش های خاک‌ورزی معنیدار نبود. بنابراین نتایج نهایی دال بر عدم تاثیر روش های خاک‌ورزی بر عملکرد گندم است. بر این اساس در شرایط منطقه و در تناوب گندم کلزا، روش های خاک‌ورزی حفاظتی مورد توصیه میباشد. از نظر شاخص برداشت پنجه‌غازی با 43 درصد بالاترین و بی‌خاک‌ورزی با 36 درصد کمترین بود. همچنین گاوآهن برگردان‌دار با 5263 و پنجه‌غازی با 3718 کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین مقادیر عملکرد بیولوژیک را داشتند.
