نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• آرزو محمدی ¹
• محمد علی بهمنیار ²
• مهدی قاجار سپانلو ²

¹ دانش آموخته دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری، دانشکده علوم زراعی، گروه خاکسناسی

² دانشیار دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری، دانشکده علوم زراعی، گروه خاکشناسی

چکیده

شوری از طریق کاهش پتانسیل اسمزی محلول، برهم خوردن تعادل عناصر غذایی و ایجاد سمیت باعث اختلال در رشد گیاه می­شود و عملکرد را کاهش می­دهد. کاربرد مواد اصلاح کننده نظیر گچ و کود دامی می­توانند با کاهش خسارت ناشی از شوری سبب افزایش عناصر مغذی برگ و دانه شوند. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 1388 بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار بصورت گلدانی انجام شد. در این آزمایش فاکتور اصلی شامل سطوح مختلف شوری آب آبیاری (0، 3، 6، 9 و 12 دسی­زیمنس بر متر) از مخلوط نمکهای کلرید سدیم و کلرید کلسیم به نسبت 1:1و فاکتورهای فرعی شامل گچ (0، 15 و 30 تن در هکتار) و کود دامی (0 و 30 تن در هکتار) بوده است. نتایج نشان داد افزایش شوری آب آبیاری، سبب کاهش میزان فسفر و افزایش نیتروژن و پتاسیم در برگ گندم گردید. همچنین با افزایش شوری آب آبیاری، میزان فسفر و پتاسیم دانه کاهش و نیتروژن دانه گندم افزیش یافت. کاربرد گچ میزان نیتروزن، فسفر و پتاسیم در برگ را به ترتیب 31/6، 89/10 و 82/14 درصد و در دانه به ترتیب 32/10، 84/10 و 45/3 درصد افزایش داد. کاربرد کود دامی در تیمارهای مختلف شوری بر میزان عناصر نیتروژن و فسفر در برگ، فسفر و پتاسیم در دانه معنی­دار بود. بیشترین مقدار نیتروژن و فسفر در برگ و دانه با کاربرد 15 و 30 تن گچ در هکتار و بیشترین میزان پتاسیم در برگ و دانه با کاربرد 30 تن گچ در هکتار بدست آمد.

کلیدواژه‌ها

• گچ
• کود دامی
• شوری
• نیتروژن
• فسفر
• پتاسیم
• گندم

عنوان مقاله [English]

Application of gypsum and manure on improving the amount of nitrogen, phosphorus and potassium in leaves and seeds of wheat under salinity stress

نویسندگان [English]

• Arezoo Mohammadi ¹
• Mohammad Bahmanyar ²
• Mehdi Ghajar Sepanlou ²

¹ Former M.Sc. Student of Soil Science, Faculty of Crop Sciences, Sari Agricultural and Natural Resources University, Iran

² Associate Professor of Soil Science, Faculty of Crop Sciences, Sari Agricultural and Natural Resources University, Iran

چکیده [English]

Salinity limited plant growth and will decrease the yield with decrease in solution osmotic pressure, nutrient imbalance and toxicity of some specific elements. Application of amendment materials such as gypsum and cattle manure can adjust the undesirable effects and increase the nutrient elements in leaf and grain. In this regard a pot experiment was conducted during 2009 growing season based on split factorial with four replications in complete randomize design. In this experiment the main factor was inclusive different level of salinity in irrigation water {0, 3, 6, 9 and 12 dS/m as NaCl and CaCl₂ (1:1 w/w)} and subsidiary factors were inclusive gypsum (0, 15 and 30 ton/ha) and the cattle manure (0 and 30 ton/ha). The results showed that increasing the salinity content of irrigation water causes reduce the amount of phosphorus and increase nitrogen and potassium in wheat leaves. Also, with increasing in salinity of irrigation water the amounts of phosphorus and potassium in grain decreased and the amount of nitrogen in grain increased. Application of gypsum increased the amounts of the nitrogen, phosphorus and potassium 6.31, 10.89 and 14.82 percent in leaves and the amounts of the nitrogen, phosphorus and potassium 10.32, 10.84 and 3.45 percent in grain, respectively. Using manure at different salinity treatments was significant affecting on the amounts of nitrogen and phosphorus in leaves and phosphorus and potassium in grain. The highest amounts of nitrogen and phosphorus in leaves and grain were obtained using 15 and 30 tons of gypsum per ha while the highest amount of potassium in leaves and grain were obtained using 30 tons of gypsum per ha.

کلیدواژه‌ها [English]

• Gypsum
• Manure
• Salinity
• Nitrogen
• phosphorus
• Potassium
• wheat