مقاله پژوهشی
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
الهام میرپاریزی؛ مجتبی بارانی مطلق؛ سید علیرضا موحدی نائینی؛ رضا قربانی نصرآبادی؛ سمیه بختیاری
چکیده
از میان عناصر غذایی کم مصرف، کمبود آهن بیشترین محدودیت را برای محصولات کشاورزی دارد. در این تحقیق امکان استفاده از سرباره مس به عنوان منبع تأمینکننده عناصر غذایی در یک خاک آهکی مورد ارزیابی قرار گرفت. ازآنجایی که حدود 8/53 درصد سرباره را اکسیدهای آهن به خود اختصاص میدهند، امکان کاربرد آن را به عنوان کود تقویت میکند. تأثیر سرباره ...
بیشتر
از میان عناصر غذایی کم مصرف، کمبود آهن بیشترین محدودیت را برای محصولات کشاورزی دارد. در این تحقیق امکان استفاده از سرباره مس به عنوان منبع تأمینکننده عناصر غذایی در یک خاک آهکی مورد ارزیابی قرار گرفت. ازآنجایی که حدود 8/53 درصد سرباره را اکسیدهای آهن به خود اختصاص میدهند، امکان کاربرد آن را به عنوان کود تقویت میکند. تأثیر سرباره به همراه ترکیبات آلی بر فراهمی آهن و رشد گیاه سورگوم به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل 5 سطح ماده آلی (پوست پسته، کود گاوی در دو سطح 2 و 4 درصد وزنی و نمونه شاهد) و 11سطح آهن(سرباره مس، سرباره مس با گوگرد، سرباره مس با گوگرد و تیوباسیلوس، سرباره اسیدی (هر کدام دو سطح) کلات سکوسترین، محلول پاشی EDTA و شاهد) بودند. استفاده از سطوح سرباره اسیدی با افزایشEC و نسبت جذب سدیم، کمترین میزان آهن قابل جذب خاک را ایجاد کردند. کاربرد سرباره به میزان 4 برابر مقدار توصیه آزمون خاک، افزایش آهن، روی قابل جذب خاک و غلظت آهن گیاه را در پی داشت. مقایسه ترکیبات آلی نشان داد کودگاوی در مقایسه با پوست پسته در مقدار آهن قابل جذب خاک، میزان عملکرد گیاه، غلظت و جذب آهن گیاه تأثیرگذاری بیشتری داشته، از طرفی با کاهش غلظت فلزات سنگین استفاده از آن در مقایسه با پوست پسته توصیه میشود. مقدار روی، نیکل و کبالت در گیاه مورد بررسی از حد مجاز تجاوز نکرد. لـذا سرباره مس پتانسیل استفاده به عنوان یک کود را در خاکهای آهکی دارد.
مقاله پژوهشی
فیزیک، فرسایش و حفاظت خاک
حسین خیرآبادی؛ مجید محمودآبادی؛ وحیدرضا جلالی؛ هرمزد نقوی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی کارایی نمونهگیر BSNE در تلهاندازی ذرات رسوب حاصل از اعمال سرعتهای مختلف باد بر روی خاکهای با توزیع اندازه ذرات متفاوت و همچنین معرفی پارامتری جدید با عنوان انتقالپذیری ذرات رسوب در ارتفاعهای مختلف با استفاده از آزمایش تونل باد انجام شد. سه سرعت باد شامل 6، 10 و 14 متر بر ثانیه در ارتفاع 40 سانتیمتری بر ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی کارایی نمونهگیر BSNE در تلهاندازی ذرات رسوب حاصل از اعمال سرعتهای مختلف باد بر روی خاکهای با توزیع اندازه ذرات متفاوت و همچنین معرفی پارامتری جدید با عنوان انتقالپذیری ذرات رسوب در ارتفاعهای مختلف با استفاده از آزمایش تونل باد انجام شد. سه سرعت باد شامل 6، 10 و 14 متر بر ثانیه در ارتفاع 40 سانتیمتری بر روی سطحی به طول 7 متر از سه نمونه خاک (با حداکثر اندازه ذرات 2، 75/4 و 8 میلیمتر (D2mm، D4.75mm و D8mm) ایجاد و رسوب تولیدی با استفاده از نمونهگیر BSNEدر ارتفاعهای 10، 30، 50، 70 سانتیمتر جمعآوری شد. نتایج نشان داد با افزایش ارتفاع، مقدار رسوب انتقال یافته به صورت نمایی کاهش مییابد. با افزایش سرعت باد، مقدار رسوب تولیدی افزایش و با بزرگتر شدن اندازه ذرات خاکدانه، مقدار آن کاهش یافت. شدت انتقال ذرات در نزدیک بستر برای خاکهای D2mm، D4.75mm و D8mm بهترتیب بین 28/0 تا 11/2، 19/0 تا 06/1 و 23/0 تا 65/0 گرم بر سانتیمترمربع در دقیقه متغیر بود. کارایی نمونهگیر رسوب بسته به سرعتهای مختلف باد و اندازه ذرات متفاوت خاک، بین 53 تا 82 درصد نوسان داشت. همچنین مشخص گردید که با افزایش ارتفاع از سطح، میزان انتقالپذیری ذرات رسوب در واحد سرعت باد، بطور نمایی کاهش مییابد. یافتهها بیانگر این مطلب نیز بود که در بین کلاسهای مختلف اندازه ذرات رسوب، برای نمونهگیرهای منتخب در دو ارتفاع 10 و 30 سانتیمتر، ذرات در دامنه اندازه 125 تا 500 میکرون، بیشترین انتخابپذیری را دارند.
مقاله پژوهشی
ارزیابی و تناسب اراضی
جواد گیوی؛ حجت دیالمی؛ مهدی نادری خوراسگانی
چکیده
در ارزیابی تناسب اراضی، ظرفیت تولید زمین شناسائی و متناسب با این ظرفیت، نوع کاربری مشخص می شود. این تحقیق با هدف ارزیابی کیفی تناسب اراضی منطقه دشتستان در استان بوشهر برای کاشت نخل خرمای کبکاب با استفاده از دو روش پارامتریک و تحلیل سلسله مراتبی فازی و مقایسه این دو روش، اجرا گردید. بدین منظور، 50 نخلستان دارای نخل خرمای کبکاب، به عنوان ...
بیشتر
در ارزیابی تناسب اراضی، ظرفیت تولید زمین شناسائی و متناسب با این ظرفیت، نوع کاربری مشخص می شود. این تحقیق با هدف ارزیابی کیفی تناسب اراضی منطقه دشتستان در استان بوشهر برای کاشت نخل خرمای کبکاب با استفاده از دو روش پارامتریک و تحلیل سلسله مراتبی فازی و مقایسه این دو روش، اجرا گردید. بدین منظور، 50 نخلستان دارای نخل خرمای کبکاب، به عنوان نقاط مطالعاتی انتخاب شد. سپس اقدام به تهیه دادههای صحرایی و آزمایشگاهی مربوط به این واحدهای اراضی و محاسبه شاخصهای اراضی با استفاده از دو روش پارامتریک (فرمول ریشه دوم) و تحلیل سلسله مراتبی فازی گردید. در نهایت، کلاسهای تناسب اراضی تعیین و دقت دو روش در تعیین این کلاسها مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج ارزیابی کیفی تناسب اراضی بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی فازی، نشان داد که 6/96 و 4/3 درصد اراضی مورد مطالعه، به ترتیب در کلاسهای تناسب S2 و S3 قرار میگیرند. این در حالی است که بر اساس روش پارامتریک (فرمول ریشه دوم)، 82 و 18 درصد اراضی مورد مطالعه، به ترتیب در کلاسهای تناسب S3 و Nواقع میشوند. مقایسه ضرایب همبستگی بین شاخص اراضی محاسبه شده و مقادیرعملکرد اندازهگیری شده، نشان داد که به دلیل وجود ضریب تبیین بالاتر، روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (69/0R2 =) نسبت به روش پارامتریک فائو (فرمول ریشه دوم) (53/0R2 =)، از صحت و دقت بیشتری در تعیین کلاسهای تناسب اراضی برای کاشت نخل خرمای کبکاب در منطقه مورد مطالعه، برخورداراست.
مقاله پژوهشی
کشاورزی دقیق
سیدمحمد موسوی؛ حجت امامی؛ غلامحسین حق نیا
چکیده
در این پژوهش که به منظور بررسی اثر سه کاربری انار، زیتون و گندم بر کیفیت خاک صورت گرفت، شاخصهای کیفیت خاک در هر سه کاربری در منطقه حسینآباد واقع در 30 کیلومتری شمال شهرستان نهبندان تعیین شد. بدین منظور چهل و پنج نمونه خاک سطحی (30-0 سانتیمتر) از زمینهای موردنظر جمعآوری شد که سهم هر کاربری پانزده نمونه بود. سپس ویژگیهای مؤثر بر کیفیت ...
بیشتر
در این پژوهش که به منظور بررسی اثر سه کاربری انار، زیتون و گندم بر کیفیت خاک صورت گرفت، شاخصهای کیفیت خاک در هر سه کاربری در منطقه حسینآباد واقع در 30 کیلومتری شمال شهرستان نهبندان تعیین شد. بدین منظور چهل و پنج نمونه خاک سطحی (30-0 سانتیمتر) از زمینهای موردنظر جمعآوری شد که سهم هر کاربری پانزده نمونه بود. سپس ویژگیهای مؤثر بر کیفیت فیزیکی و حاصلخیزی (شیمیایی) خاک از قبیل شاخصهای پایداری ساختمان خاک و عناصر کممصرف و پرمصرف گیاه (نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، منگنز، روی و مس) اندازهگیری و تأثیر تغییر کاربری اراضی از گندم به باغهای زیتون و انار در 20 سال اخیر بررسی شد. طبق روش نمرهدهی کرنل هر سه کاربری در محدودهی 55-40 و کیفیت پایین قرار گرفتند. از بین ویژگی-های تأثیر گذار بر نمرهی کیفیت خاک به جز EC و SAR که تنها در کاربری زیتون سبب کاهش و تضعیف نمرهی کیفیت خاک شدند سایر ویژگیهایی که سبب بهبود یا تضعیف نمرهی کیفیت خاک شدهاند تا حدودی در هر سه کاربری مشترک بودند و در بین آنها مادهی آلی، آهن و منگنز نسبت به سایر عوامل تأثیر بیشتری در کاهش کیفیت خاک داشتند و ویژگیهای میانگین وزنی قطر خاکدانهها (MWD)، تخلخل تهویهای (AC)، پتاسیم و مس نسبت به سایر ویژگیها تأثیر بیشتری بر بهبود کیفیت خاک داشتند. بر اساس نتایج این پژوهش، تغییر کاربری اراضی از کشت گندم به درختان زیتون و یا انار با وجود بهبود برخی از ویژگیهای فیزیکی خاک به دلیل کاهش کیفیت خاک در منطقه مورد نظر توصیه نمیشود.
مقاله پژوهشی
حسین خادمی؛ محمد امیرمحمدی
چکیده
کربناتها که در مناطق خشک و نیمهخشک از اجزاء متداول تشکیل دهنده خاکها میباشند، تاثیر قابل توجهی بر خواص فیزیکی و شیمیایی خاکها از جمله جذب و نگهداری و آزادسازی کاتیونها و آنیونها و واکنش خاک دارند. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آهک بر قابلیت جذب پتاسیم از کانی فلوگوپیت در ریزوسفر یونجه انجام شد. مطالعه در قالب طرح کاملا تصادفی ...
بیشتر
کربناتها که در مناطق خشک و نیمهخشک از اجزاء متداول تشکیل دهنده خاکها میباشند، تاثیر قابل توجهی بر خواص فیزیکی و شیمیایی خاکها از جمله جذب و نگهداری و آزادسازی کاتیونها و آنیونها و واکنش خاک دارند. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آهک بر قابلیت جذب پتاسیم از کانی فلوگوپیت در ریزوسفر یونجه انجام شد. مطالعه در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل با کشت یونجه در بسترهای حاوی مخلوط شن کوارتزی و کانی پتاسیم دار فلوگوپیت، درصدهای مختلف آهک (0، 2، 5، 12 و 25%) و تحت دو نوع محلول غذایی(کامل و بدون پتاسیم) و با سه تکرار در یک دوره شش ماهه اجرا شد. پس از اتمام دوره رشد، بخش هوایی و ریشه گیاه برداشت و عصاره گیری با روش خاکستر خشک انجام و مقدار پتاسیم عصارهها تعیین شد. نتایج نشان داد که عملکرد اندام هوایی و ریشه گیاهان به طور معنیداری تحت تاثیر حضور آهک قرار میگیرد. غلظت پتاسیم اندام هوایی و ریشه گیاه نیز با افزایش آهک در بسترهای کشت گیاهان به طور معنیداری کاهش مییابد. در تیمارهای محلول غذایی بدون پتاسیم مقدار پتاسیم جذب شده به طور معنیداری تحت تاثیر مقدار آهک قرار داشت به طوریکه کمترین جذب پتاسیم اندام هوایی و ریشه گیاهان مربوط به تیمار با 25 درصد آهک در بستر کشت با محلول غذایی بدون پتاسیم بود. در مجموع در محیطی که کانیهای میکایی تنها منبع تامین کننده پتاسیم میباشند، حضور آهک می-تواند تاثیر منفی بسزایی در آزادسازی پتاسیم از کانی و جذب آن توسط گیاه داشته باشد.
مقاله پژوهشی
فیزیک، فرسایش و حفاظت خاک
شمس اله ایوبی؛ زانیار فیضی؛ محمد رضا مصدقی؛ علی اصغر بسالت پور
چکیده
فرسایش بادی به طور جدی منابع آب و خاک را تهدید کرده و در زمینهای کشاورزی، یک مشکل زیستمحیطی جهانی شناخته میشود. با توجه به هزینههای سنگین کنترل فرسایش بادی و دشوار بودن شرایط کاری، انتخاب شیوههای اصولی و فنی در جهت تثبیت مناطق مستعد فرسایش، علاوه بر افزایش بازدهی کار در کاهش هزینهها نیز مؤثر خواهد بود. در پژوهش حاضر تأثیر ...
بیشتر
فرسایش بادی به طور جدی منابع آب و خاک را تهدید کرده و در زمینهای کشاورزی، یک مشکل زیستمحیطی جهانی شناخته میشود. با توجه به هزینههای سنگین کنترل فرسایش بادی و دشوار بودن شرایط کاری، انتخاب شیوههای اصولی و فنی در جهت تثبیت مناطق مستعد فرسایش، علاوه بر افزایش بازدهی کار در کاهش هزینهها نیز مؤثر خواهد بود. در پژوهش حاضر تأثیر خاکپوشهای رس بنتونیت، پلی وینیل استات و بیوچار خرما بر برخی ویژگی های فیزیکی و مکانیکی رسوبات بادرفتی به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. جهت تهیه تیمارهای رس بنتونیت، پلی وینیل استات و بیوچارخرما به ترتیب 20، 7 و 20 گرم از تیمارهای ذکرشده در 1 لیتر آب مخلوط گردید. هر یک از تیمارهای تهیهشده بر روی سه سینی پر شده از ماسه بادی که سطحی برابر با یک متر مربع را تشکیل میدادند پاشیده شدند. بعد از بررسی نمونه ها در هفته های 1، 2 ، 4 ، 10 و 20 هفته پس از اعمال تیمارها خاک پوشهای پلی وینیل استات و رس بنتنویت تاثیر معنی دار مثبتی بر ویژگی های مثبت مکانیکی در راستای وظایف اصلی خاک پوش بودند و بیوچار رفتار ضعیف تری از خود نشان داد. dd
مقاله پژوهشی
پیدایش و طبقه بندی خاکها
مهدی طاهری؛ فرهاد خرمالی؛ آرش امینی؛ شین وانگ؛ فائو چن
چکیده
خاکهای قرمز رنگی در زیر برخی از لسهای شمال کشور وجود دارد که برخلاف لسهای بالایی مطالعه چندانی بر روی آنها صورت نگرفته است. در این مطالعه مقطعی به ارتفاع تقریبی 19 متر در فلات لسی شمال ایران و در شرق استان گلستان مورد مطالعه قرار گرفته است. این مقطع قرمز رنگ که در شمال شرقی روستای آقبند واقع شده است، بر روی سنگ آهک سازند آقچگیل حوزه ...
بیشتر
خاکهای قرمز رنگی در زیر برخی از لسهای شمال کشور وجود دارد که برخلاف لسهای بالایی مطالعه چندانی بر روی آنها صورت نگرفته است. در این مطالعه مقطعی به ارتفاع تقریبی 19 متر در فلات لسی شمال ایران و در شرق استان گلستان مورد مطالعه قرار گرفته است. این مقطع قرمز رنگ که در شمال شرقی روستای آقبند واقع شده است، بر روی سنگ آهک سازند آقچگیل حوزه رسوبی کپهداغ مربوط به اواخر پلایوسین و در زیر لسهای شناختهشده مربوط به اواخر دوره پلیستوسن قرار دارد، و بر اساس مطالعات پالئومغناطیس صورت گرفته در فاصله زمانی 8/1 تا 4/2 میلیون سال قبل تشکیل شده است. دراین مقاله خصوصیات ژئوشیمیایی مربوط به خاکهای قرمز رنگ از منظر عناصر اصلی و نادر مورد بررسی قرار گرفته است و در مقایسه بعمل آمده با خصوصیات ژئوشیمیایی لسهای بالایی، پوسته بالایی زمین و همچنین خاکهای قرمزرنگ بادرفتی کشور چین، علاوه بر اثبات بادرفتی بودن این خاکهای قرمز رنگ، مشخص گردید که انباشتگی رسوبات بادی در فلات لسی ایران از اوایل دوران پلیستوسن آغاز گردیده است. همچنین پس از بررسی و اثبات یکسان بودن منشا خاکهای قرمز و لسهای فوقانی، به منظور بازسازی اقلیم گذشته و کمی نمودن میزان هوادیدگی شیمیایی از شاخص هوادیدگی CIA و نسبتهای Al2O3/Na2O، Na2O/K2O، MgO/TiO2 و Rb/Sr استفاده شد که در نهایت گرم و مرطوبتر بودن اقلیم زمان تشکیل خاکهای قرمز رنگ (اوایل پلیستوسن) را نسبت به زمان تشکیل لسهای فوقانی (اواخر پلیستوسن) به اثبات رسانید.
مقاله پژوهشی
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
بنفشه رضایی نیکو؛ نعیمه عنایتی ضمیر؛ مجتبی نوروزی مصیر
چکیده
برای جداسازی باکتریهای انحلال کننده روی از منبع اکسید روی نمونه خاک از ریزوسفر ذرت تهیه و با استفاده از محیط کشت جامد و مایع دارای روی از منبع اکسید روی غربالگری شدند. 50 جدایه باکتری از ریزوسفر ذرت جداسازی شدند. که از بین این جدایهها 16 جدایه که دارای شاخص حلالیت روی یک و بالاتر بودند بر اساس خصوصیات مرفولوژیکی، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ...
بیشتر
برای جداسازی باکتریهای انحلال کننده روی از منبع اکسید روی نمونه خاک از ریزوسفر ذرت تهیه و با استفاده از محیط کشت جامد و مایع دارای روی از منبع اکسید روی غربالگری شدند. 50 جدایه باکتری از ریزوسفر ذرت جداسازی شدند. که از بین این جدایهها 16 جدایه که دارای شاخص حلالیت روی یک و بالاتر بودند بر اساس خصوصیات مرفولوژیکی، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی برای مطالعات بیشتر انتخاب شدند. جدایهای که دارای توانایی بیشتری در انحلال روی، فسفر، پتاسیم و تولید اکسین بود انتخاب و شناسایی شد. این stenotrophomonas maltophilia بودند. تاثیر جدایه Z14 بر رشد گیاه ذرت بررسی شد. این پژوهش در زیستگاه درون شیشهای با آرایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در پنج تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل دو سطح باکتری B1 (شاهد)،B2 (stenotrophomonas maltophilia) و سه سطح کود سولفات روی Zn0 (بدون افزودن کود روی)، Zn20 (50 درصد نیاز گیاه) و Zn40 (100 درصد نیاز گیاه) بودند. بعد از یک دوره 20 روزه شاخص کلروفیل اندازهگیری و بخش هوایی و ریشه گیاه برداشت شد. صفات وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، طول ریشه و بلندی گیاه اندازهگیری شد. این بررسی نشان داد پیامد مایهزنی باکتری بر همه ویژگیهای اندازهگیری شده در سطح یک درصد معنیدار است. تمام ویژگیهای ذکر شده در حضور باکتری بالاترین اندازهها را داشتند. با توجه به مشکل کمبود روی قابل جذب در خاکهای آهکی خوزستان و با توجه به توانایی آن در انحلال روی، فسفر، پتاسیم و تولید اکسین(خصوصیات محرک رشدی) میتواند به عنوان کود زیستی به کاربرده شوند.
مقاله پژوهشی
پیدایش و طبقه بندی خاکها
فریده عباس زاده افشار؛ شمس اله ایوبی؛ اعظم جعفری
چکیده
نقشه توزیع مکانی کلاسهای خاک برای استفاده مناسب از خاک و تصمیمگیریهای مدیریتی مهم است. نقشهبرداری رقومی خاک میتواند توزیع مکانی از کلاسهای خاک را به صورت کمّی پیشبینی کند. ماشین یادگیری اصطلاح کلی برای مجموعه گستردهای از مدلها برای کشف الگوهای موجود در دادهها و پیشبینی متغیرهای مورد مطالعه است. این ...
بیشتر
نقشه توزیع مکانی کلاسهای خاک برای استفاده مناسب از خاک و تصمیمگیریهای مدیریتی مهم است. نقشهبرداری رقومی خاک میتواند توزیع مکانی از کلاسهای خاک را به صورت کمّی پیشبینی کند. ماشین یادگیری اصطلاح کلی برای مجموعه گستردهای از مدلها برای کشف الگوهای موجود در دادهها و پیشبینی متغیرهای مورد مطالعه است. این مطالعه با هدف مقایسه سه مدل رگرسیون لجستیک چندجملهای، رگرسیون درختی توسعهیافته و درخت تصمیم و کارایی آنها در پیشبینی گروه بزرگهای خاک در منطقه بم استان کرمان طراحی گردید. یک طرح نمونهبرداری طبقهبندی شده تصادفی در منطقهای به مساحت صد هزار هکتار تعریف شد و در نهایت، ۱۲6 خاکرخ حفر و بر اساس سیستم طبقهبندی آمریکایی تشریح و طبقهبندی گردید. نتایج حاصل از مدلسازی نشان داد که نقشه سطوح ژئومرفولوژی، یک ابزار مهم در روشهای نقشهبرداری رقومی خاک است که به افزایش دقت پیشبینی کمک میکند. پس از سطوح ژئومرفیک، اجزای سرزمین و شاخصهای سنجش از دور بهعنوان پارامترهای کمکی مؤثر شناخته شدند. نتایج مقایسه دقت ارزیابی مدلها نشان داد که بهترین پیشبینی مربوط به مدل درخت تصمیم است. این نتایج نشان میدهد که ساختار درختی ایجادشده بین متغیر هدف و متغیرهای انتخابشده در مدل باعث افزایش دقت این مدل نسبت به مدلهای رگرسیونی شده است. نتایج کلی نشان داد که نقشهبرداری رقومی خاک، میتواند به عنوان یک روش ارزیابی منابع خاک استفاده شود. علاوه بر این، قابلیت اطمینان نقشههای برآوردشده میتواند شروع یک بحث جدید بین متخصصان منابع زمین و خاکشناسان باشد. این اطلاعات همچنین میتواند برای تکمیل مجموعه دادههای موجود در کشور نیز استفاده شوند.