مقاله پژوهشی
کامران عزیزی؛ کمال نبی الهی؛ مسعود داوری
چکیده
تهیه منحنی‌های انعکاس طیفی پدیده‌های مورد نظر در محدوده طول موج‌های مشخص طیف‌سنجی گفته میشود. طیف سنجی مرئی- مادون قرمز نزدیک روشی غیرمستقیم، ارزان، سریع، دارای حداقل آماده‌سازی نمونهها و تکرار پذیری مناسب است. هدف از این پژوهش ارزیابی طیف‌سنجی انعکاسی در برآورد برخی ویژگیهای خاک‌های مبتلا به نمک در استان کردستان میباشد. ...
بیشتر
تهیه منحنی‌های انعکاس طیفی پدیده‌های مورد نظر در محدوده طول موج‌های مشخص طیف‌سنجی گفته میشود. طیف سنجی مرئی- مادون قرمز نزدیک روشی غیرمستقیم، ارزان، سریع، دارای حداقل آماده‌سازی نمونهها و تکرار پذیری مناسب است. هدف از این پژوهش ارزیابی طیف‌سنجی انعکاسی در برآورد برخی ویژگیهای خاک‌های مبتلا به نمک در استان کردستان میباشد. بدین منظور تعداد 100 نمونه خاک در 20 کیلومتری شهرستان قروه در استان کردستان جمع آوری و ویژگیهای آن‌ها از قبیل هدایت الکتریکی، اسیدیته، نسبت جذب سدیم، ماده آلی، کربنات کلسیم و پایداری خاکدانه اندازهگیری شد. آنالیز طیفی نمونه خاک‌ها با استفاده از دستگاه طیف‌سنجی زمینی با طول موج 350تا2500 نانومتر با استفاده از نرم‌افزار RS3 اندازه گیری و ثبت شد. پس از ثبت طیف‌ها روشهای مختلف پیش‌پردازش مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس از رگرسیون خطی چندگانه و شبکه عصبی مصنوعی برای پیشبینی ویژگیهای خاک استفاده گردید. نتایج نشان داد که بهترین روش پیش پردازش دادههای طیفی، ﻣﺸـﺘﻖ ﺍﻭﻝ+ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﺳﺎﻭﻳﺘﺰﮐﻲ ﻭ ﮔﻼﻱ + فیلتر میانه + متغیر نرمال استاندارد میباشد. بر اساس مقایسه آماره ضرییب تبیین میان دو مدل شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون خطی چندگانه (به ترتیب برای هدایت الکتریکی 88/0 – 45/0، اسیدیته خاک 25/0 – 13/0، نسبت جذب سدیم 59/0 – 23/0، ماده آلی 68/0 – 66/0، کربنات کلسیم 52/0 – 48/0 و پایداری خاکدانه 48/0 – 28/0)، شبکه عصبی مصنوعی نتایج بهتری در مقایسه با مدل رگرسیون خطی از خود نشان داد.
مقاله پژوهشی
روابط آب و خاک و گیاه
جواد زمانی؛ محمدعلی جاج عباسی
چکیده
درک ما از سیستم ریشه – خاک، به دلیل دشواری‌هایی که در مشاهده رشد و فعالیت ریشه‌ها درون خاک وجود دارد، محدود میباشد. به منظور معرفی جعبه پایش ریشه در ارزیابی و مطالعه درجای رشد و توسعه ریشه‌ها در خاک، از دادههای یک مطالعه‌ای که در آن تاثیر تلقیح گیاه ذرت با قارچ Piriformospora indica و حضور یک لایه آلوده به نفت بر رشد و توسعه ریشه‌های این ...
بیشتر
درک ما از سیستم ریشه – خاک، به دلیل دشواری‌هایی که در مشاهده رشد و فعالیت ریشه‌ها درون خاک وجود دارد، محدود میباشد. به منظور معرفی جعبه پایش ریشه در ارزیابی و مطالعه درجای رشد و توسعه ریشه‌ها در خاک، از دادههای یک مطالعه‌ای که در آن تاثیر تلقیح گیاه ذرت با قارچ Piriformospora indica و حضور یک لایه آلوده به نفت بر رشد و توسعه ریشه‌های این گیاه مورد ارزیابی قرار گرفته بود استفاده شد. نتایج نشان داد که با استفاده از جعبه پایش ریشه میتوان تاثیر تیمارهای مورد مطالعه را بر طول ریشه، عمق توسعه ریشه و تعداد نوک ریشه‌های گیاه مورد مطالعه قرار داد. در مطالعه مذکور وجود لایه آلوده به مواد نفتی در خاک، رشد طولی و توسعه عمقی ریشه‌ها را به طور معنیداری کاهش داده و تلقیح گیاه با قارچ سبب کاهش اثر منفی حضور این لایه آلوده شد که این موضوع با استفاده از جعبه طراحی شده به خوبی قابل مطالعه بود. تعداد نوک ریشه‌های گیاه ذرت نیز که نشان دهنده توسعه و گسترش جانبی ریشه‌ها و حضور ریشه‌های فرعی و موئین در خاک می‌باشند روندی مشابه با رشد طولی ریشه‌ها نشان داد و این پارامتر در گیاهان تلقیح شده با قارچ به مقدار قابل توجهی بیشتر از گیاهان بدون تلقیح بود. همچنین، نتایج نشان داد اثر تلقیح گیاه بر عملکرد ریشه ذرت بیش از اندام هوایی بود.
مقاله پژوهشی
بیوشیمی، بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک
مریم طالبی اتویی؛ محسن علمائی؛ رضا قربانی نصرآبادی؛ سید علیرضا موحدی نائینی
چکیده
برای بررسی پیامد کاربرد باکترییهای بردبار به نمک، زغال زیستی و گچ بر پاسخهای آنزیمی و ناآنزیمی جو در تنش شوری، آزمایشی با طرح کاملا تصادفی بهگونه فاکتوریل با سه تکرار در گلخانه در سال 1395-96 انجام شد. تیمارهای پژوهش 1) جدایههای باکتریای بردبار به نمک (بدون باکتری،T0، باکتری megaterium Bacillus (T5)، باکتری licheniformis Bacillus (T17))، 2) بیوچار ...
بیشتر
برای بررسی پیامد کاربرد باکترییهای بردبار به نمک، زغال زیستی و گچ بر پاسخهای آنزیمی و ناآنزیمی جو در تنش شوری، آزمایشی با طرح کاملا تصادفی بهگونه فاکتوریل با سه تکرار در گلخانه در سال 1395-96 انجام شد. تیمارهای پژوهش 1) جدایههای باکتریای بردبار به نمک (بدون باکتری،T0، باکتری megaterium Bacillus (T5)، باکتری licheniformis Bacillus (T17))، 2) بیوچار (0 و 5% وزنی/وزنی) و 3) آبشویی خاک (بدون آبشویی و آبشویی) و 4) کاربرد گچ (0و50 درصد نیاز گچی) بود. نتایج این پژوهش نشان داد که بهکارگیری باکتری و زغال زیستی مایه کاهش کارایی آنزیمهای آنتیاکسیدانی در گیاه جو میشود. این کاهش در تیمارهای آبشویی شده بیشتر بوده است. همچنین گیاهان مایهزنی شده با هردو باکتری، دارای بیشترین غلظت پـرولین بودند که این اندازه در باکتریT17 (Bacillus licheniformis) وهمراه با زغال زیستی و گچ به گونه چشمگیری بیشتر بوده است. بهرهگیری از بهساز زغال زیستی، گچ و مایهزنی با جدایه‌ها مایه افزایش پایداری پرده یاختهای شده است که بیشترین افزایش در تیمارهای مایهزنی شده با جدایه باکتریT17 Bacillus licheniformiدرخاک آبشویی شده با 50% نیاز گچی دیده شد. رویهمرفته این پژوهش نشان داد که بهرهگیری از زغال زیستی، گچ و باکتریهای بردبار در برابر نمک، میتواند ابزار کارایی در کاهش پیامد بد شوری بر گیاه شود.
مقاله پژوهشی
تکنولوژی پس از برداشت
محمد مومنی ارانی؛ عباس رضایی اصل؛ عظیم قاسم نژاد
چکیده
خشک کنها، از جمله تجهیزات پُر کاربرد در پژوهشهای آزمایشگاهی هستند. قابلیت اعمال سطوح مختلف دما، چه بهصورت افزایش دما و چه بهصورت کاهش دما، موضوعی است که غالب پژوهشگران خواهان آن هستند. خشککن ساخته‌شده مجهز به کانال گردش مداوم هوا، دریچه مخصوص کاهش دما و نیز مدار الکترونیک با قابلیت برنامهریزی به‌منظور فراهم آوردن ...
بیشتر
خشک کنها، از جمله تجهیزات پُر کاربرد در پژوهشهای آزمایشگاهی هستند. قابلیت اعمال سطوح مختلف دما، چه بهصورت افزایش دما و چه بهصورت کاهش دما، موضوعی است که غالب پژوهشگران خواهان آن هستند. خشککن ساخته‌شده مجهز به کانال گردش مداوم هوا، دریچه مخصوص کاهش دما و نیز مدار الکترونیک با قابلیت برنامهریزی به‌منظور فراهم آوردن سطوح مختلف دما (بهصورت افزایش و کاهش) و زمان در قالب یک برنامه مدون است. در ارزیابی دستگاه خشک کن؛ تثبیت دما (پایداری دما) و همدمایی کل محفظه در سه سطح دمای 60، 80 و90 درجه سلسیوس و همچنین قابلیت برنامهریزی دما و زمان در حالتهای؛ افزایش دما، کاهش دما و افزایش و کاهش دما بهصورت ترکیبی در چهار سطح مختلف، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد: خشککن ساخته شده، در سطوح مختلف دمایی، به غیر تثبیت دما در نقطه خواسته شده، دما را در کل محفظه، با اختلاف کمتر از ° C0.5 تثبیت میکند؛ همچنین دستگاه مذکور، به نحو مطلوب، مطابق برنامههای اعمال‌شده در چهار دما و زمان برنامهریزی شده، مقادیر خواسته‌شده را با نوسان کمتر از °C0.5 تأمین کرد. نتایج مقایسه خشککن ساخته شده با دیگر مدلهای معتبر خارجی، نشان داد که کیفیت کارکرد آن در بسیاری از موارد، همانند مدلهای خارجی و در برخی موارد برتری دارد.
مقاله پژوهشی
فیزیک، فرسایش و حفاظت خاک
روح اله رضایی ارشد؛ مجید محمودآبادی؛ محمد هادی فرپور؛ مجید فکری
چکیده
رگبارهای شدید و فرساینده، بهطور معمول با وزش بادهای تند همراه است. هرچند شناخت اثرات متقابل باران و باد اهمیت ویژهای در پژوهشهای فرسایش خاک دارد، ولی تاکنون مطالعه جامعی در این زمینه و در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی انجام نشده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی فرسایش بینشیاری ناشی از باران در حضور سرعتهای مختلف باد بر روی چند ...
بیشتر
رگبارهای شدید و فرساینده، بهطور معمول با وزش بادهای تند همراه است. هرچند شناخت اثرات متقابل باران و باد اهمیت ویژهای در پژوهشهای فرسایش خاک دارد، ولی تاکنون مطالعه جامعی در این زمینه و در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی انجام نشده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی فرسایش بینشیاری ناشی از باران در حضور سرعتهای مختلف باد بر روی چند خاک زراعی با استفاده از شبیهساز همزمان باد، باران و رواناب انجام شد. چهار سرعت باد شامل صفر، 6، 9 و 12 متر در ثانیه در ارتفاع 40 سانتیمتر و سه شدت باران 30، 50 و 75 میلیمتر در ساعت بر روی سه خاک زراعی، با بزرگترین اندازه ذرات 2، 75/4 و 8 میلیمتر ایجاد و شدت فرسایش بینشیاری اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که سرعت باد تأثیر معنیداری بر شدت فرسایش بینشیاری دارد. با افزایش سرعت باد از 6 متر در ثانیه به 9 و 12متر در ثانیه، شدت فرسایش بینشیاری بهطور معنیداری افزایش یافت که این موضوع نشان از وجود یک آستانه برای سرعت باد در تشدید فرسایش بینشیاری دارد. میانگین شدت فرسایش در سرعت صفر، 6، 9 و 12 متر در ثانیه باد به ترتیب 4-10 ×43/0، 4-10 ×54/0، 4-10 ×97/0 و 4-10 ×46/1 کیلوگرم بر متر مربع در ثانیه اندازهگیری گردید. همچنین با افزایش شدت باران و کاهش اندازه خاکدانه‌ها، شدت فرسایش بینشیاری افزایش نشان داد. یافتههای این پژوهش، اهمیت سرعت باد به ویژه سرعتهای بیشتر از مقدار آستانه را در بررسی فرسایش بینشیاری نشان میدهد.
مقاله پژوهشی
تکنولوژی پس از برداشت
محمد رسول عفیفی؛ یعقوب منصوری؛ حسن ذکی دیزجی؛ غلامرضا اکبری زاده
چکیده
خرما، یکی از محصولات باغی واستراتژیک در منطقه و ایران است. متاسفانه درآمد حاصل از صادرات این محصول پرارزش، نسبت به حجم صادرات بالای آن مطلوب نیست، بخشی از این امر به کیفیت پایین آماده‌سازی و بستهبندی محصول مربوط میشود. به نظر میرسد استفاده از فناوریهای نوین، مانند بینایی ماشین و پردازش تصویر، میتواند روند درجهبندی ...
بیشتر
خرما، یکی از محصولات باغی واستراتژیک در منطقه و ایران است. متاسفانه درآمد حاصل از صادرات این محصول پرارزش، نسبت به حجم صادرات بالای آن مطلوب نیست، بخشی از این امر به کیفیت پایین آماده‌سازی و بستهبندی محصول مربوط میشود. به نظر میرسد استفاده از فناوریهای نوین، مانند بینایی ماشین و پردازش تصویر، میتواند روند درجهبندی و جداسازی خرما را بهبود بخشد. در این پژوهش درجهبندی میوه خرمای رقم زاهدی، در سه مرحله تفکیک شده، شامل جداسازی کیفی خرما (کاملا رسیده، نیم رس و نارس)، درجهبندی بر اساس شکل و اندازه و جداسازی خرمای سالم از چروکیده انجام شده است. پس از تهیه تصویر میوهها، 11 ویژگی مورفولوژیکی، 9 ویژگی رنگی و 6 ویژگی بافتی به کمک روشهای پردازش تصویر استخراج شدند. بهترین ویژگیها برای تفکیک پذیری بهتر به کمک روش آنالیز تشخیص گامبهگام تعیین شدهاند. برای طبقهبندی نهایی از دو روش یادگیری ماشین، یعنی روش آماری آنالیز تشخیص و روش شبکه عصبی چند لایه پرسپترون استفاده شد. در نهایت، 6 ویژگی رنگی، 3 ویژگی اندازه و شکل و 3 ویژگی بافتی، بهعنوان بهترین ویژگیها در درجهبندی انتخاب شدهاند. دقت نهایی درجهبندی توسط روش آماری و شبکه عصبی به ترتیب 7/92 % و 90/93 % بهدست آمد. با توجه به دقت بالای هر دو روش، میتوان نتیجه گرفت که استفاده از روش پردازش تصویر در درجهبندی و جداسازی خرما با استفاده از ویژگیهای ظاهری موفقیتآمیز است.
مقاله پژوهشی
ماشینهای کشاورزی
محمدامین آسودار؛ افشین مرزبان؛ فاطمه افشارنیا
چکیده
استفاده از روشهای خاکورزی مرسوم و خطیکارها و بعد از آن آبیاری غرقابی یکی از روشهای غالب عملیات زراعی در تولید گندم توسط کشاورزان در جنوب غربی ایران است. روش کاشت گندم، درصرفهجویی مصرف بذر و افزایش عملکرد میتواند تأثیرگذار باشد؛ بههمین منظور، برای بررسی عوامل مؤثر در عملکرد گندم، آزمایشی دو ساله در چهار تکرار ...
بیشتر
استفاده از روشهای خاکورزی مرسوم و خطیکارها و بعد از آن آبیاری غرقابی یکی از روشهای غالب عملیات زراعی در تولید گندم توسط کشاورزان در جنوب غربی ایران است. روش کاشت گندم، درصرفهجویی مصرف بذر و افزایش عملکرد میتواند تأثیرگذار باشد؛ بههمین منظور، برای بررسی عوامل مؤثر در عملکرد گندم، آزمایشی دو ساله در چهار تکرار با طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. در این آزمایش، پس از شخم در عمق 25 سانتیمتری با خاکورز برگرداندار و دو مرتبه دیسک افست، تعداد 7 تیمار متفاوت کاشت گندم و آبیاری مورد مقایسه قرار گرفتند. تیمارها، شامل خطی کار + آبیاری غرقابی (P)، کاشت و ایجاد جوی و پشته به فواصل 60 و 75 سانتیمتر (PF) و همچنین ایجاد جوی و پشته و بعد از آن کاشت (FP) با فواصل جوی و پشته 60 و 75 سانتیمتر به ترتیب بهنام تیمارهای 60 PF_و 75 ,PF_60 FP_و 75_FP و تیمارهای سه خط کشت روی پشته بنام 75_3FP_ و 60_3FP_ بودند. تیمار 75_FP که بیانگر استفاده از دستگاه جوی و پشتهساز و پس از آن کاشت (داخل جوی و روی پشته) است، مناسبترین تیمار کاشت با میزان عملکرد 5966 و5070 کیلوگرم در هکتار بهترتیب در سالهای اول و دوم بوده است. از طرفی استفاده از دستگاه جوی و پشتهساز قبل از کاشت در تیمار 60ـFP عملکرد بیشتری را نسبت به تیمار خطیکار به تنهایی P)) در سطح (5%p£) نشان داد. تیمار خطیکار P)) که در آن از دستگاه جوی و پشتهساز استفاده نشده و کاشت به روش مرسوم بوده است، حداقل تولید (4883 و 4271 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در سال اول و دوم) را نشان داد؛ همچنین مقدار زیست توده در تیمارهایی که ابتدا دستگاه جوی و پشتهساز و سپس کاشت انجام شده، بهطور معنیداری (5%p£) نسبت به روش مرسوم افزایش یافت.
مقاله پژوهشی
تکنولوژی پس از برداشت
آرمین زیارتبان؛ محسن آزادبخت؛ عظیم قاسم نژاد
چکیده
در این پژوهش ضربههای استاتیکی و دینامیکی و همچنین زمان انبارداری، بهعنوان فاکتورهای مستقل در نظر گرفته شد و اثرات این عوامل، بر روی پارامترهای شیمیایی مهم، از جمله قند، اسیدیته و فنل اندازهگیری و سطح کوفتگی سیب، مورد بررسی قرار گرفت. مساحت کوفتگی با استفاده از تکنیک پردازش تصویر و به کمک نرم‌افزارImageJ اندازهگیری ...
بیشتر
در این پژوهش ضربههای استاتیکی و دینامیکی و همچنین زمان انبارداری، بهعنوان فاکتورهای مستقل در نظر گرفته شد و اثرات این عوامل، بر روی پارامترهای شیمیایی مهم، از جمله قند، اسیدیته و فنل اندازهگیری و سطح کوفتگی سیب، مورد بررسی قرار گرفت. مساحت کوفتگی با استفاده از تکنیک پردازش تصویر و به کمک نرم‌افزارImageJ اندازهگیری شد.ضربه استاتیکی، بهوسیله دستگاه نیرو- تغییر شکل انجام شد و شامل سه سرعت بارگذاری 5، 7 و 10mm/min و بهمدت 1 دقیقه بود. ضربه دینامیکی، به وسیله یک پاندول که انرژی وارده به سیب در اثر سقوط از ارتفاع را شبیه سازی میکرد به نمونهها وارد شد. مقدار انرژی معادل 25/2 ، 3 و75/3 ژول بود. سیبهای ضربه دیده در 3 مدت زمان 20 ، 40 و 60 روز نگهداری شدند، تا اثرات ضربه بر تغییرات پارامترهای شیمیایی اندازهگیری شده و همچنین سطح کوفتگی معین شود. آزمایش‌ها به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی و در 3 سطح و 3 تکرار انجام شد. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که تغییرات اسیدیته و سطح کوفتگی در مدت انبار مانی تحت ضربه استاتیکی و دینامیکی در سطح 1 و 5 درصد و برای فنل و قند کل به ترتیب در سطح 5 و 1 معنیدار بود؛ همچنین در این آزمایش، با گذشت زمان، بهطور کلی میزان قند و اسیدیته کاهش و فنل و سطح کوفتگی افزایش یافت.
مقاله پژوهشی
ارزیابی و تناسب اراضی
مسلم زرینی بهادر؛ جواد گیوی؛ روح الله تفی زاده مهرجردی
چکیده
گندم یکی از غلات کلیدی است که منبع تغذیه برای میلیونها نفر از مردم جهان را فراهم میکند. با توجه به جمعیت رو به افزایش کشور و نیاز روز افزون به این محصول استراتژیک، در تحقیق حاضر، عوامل مؤثر بر عملکرد گندم دیم به ترتیب اهمیت و کارایی روشهای مختلف برآورد تغییرات مکانی این عملکرد مورد بررسی قرار گرفت و نقشه تغییرات مکانی آن ترسیم ...
بیشتر
گندم یکی از غلات کلیدی است که منبع تغذیه برای میلیونها نفر از مردم جهان را فراهم میکند. با توجه به جمعیت رو به افزایش کشور و نیاز روز افزون به این محصول استراتژیک، در تحقیق حاضر، عوامل مؤثر بر عملکرد گندم دیم به ترتیب اهمیت و کارایی روشهای مختلف برآورد تغییرات مکانی این عملکرد مورد بررسی قرار گرفت و نقشه تغییرات مکانی آن ترسیم شد. تعداد 125 عملکرد اندازهگیریشده در حوضه آبخیز بدر شهرستان قروه در استان کردستان، با استفاده از مدلهای شبکه عصبی مصنوعی، تحلیل درخت تصمیم، آنالیز تشخیصی و مدل میانگینگیری نزدیکترین همسایه K به دادههای کمکی (مستخرج از مدل رقومی ارتفاع، تصویر ماهواره لندست و نقشه ژئومرفولوژی) ارتباط داده شد. سپس با استفاده از معادله بهدست آمده برای نقاط فاقد مشاهده، میزان عملکرد برای آن نقاط برآورد و نقشه تغییرات مکانی عملکرد پیشبینیشده ترسیم گردید. الگوریتم ReliefAttributeEval در نرم افزار وکا، به ترتیب کاهش اهمیت، ژئومورفولوژی، موقعیت نسبی شیب، انحنای طولی، شاخص همواری قله برآمدگی با درجه تفکیک بالا، شیب، شاخص گیاهی تفاضلی نرمال شده و شاخص گیاهی تعدیل کننده اثر خاک را به عنوان مهمترین عوامل مؤثر در تولید، شناسایی کرد. نتایج بررسیها نشان داد که مدل میانگینگیری نزدیکترین همسایه K که یک روش جدید در برآورد مکانی عملکرد میباشد، با بالاترین ضریب تبیین، یعنی 998/0= R2 و کم‌ترین میانگین ریشه مربعات خطا (408/31 = RMSE) بهتر از سایر مدلهای به کار رفته در این پژوهش، مقادیر عملکرد گندم دیم را پیشبینی نمود.
