مقاله پژوهشی
فیزیک، فرسایش و حفاظت خاک
حمید کلیشادی؛ محمد رضا مصدقی؛ شمس الله ایوبی؛ حسین اسدی
چکیده
پایداری خاکدانه‌ها یکی از عوامل مهم اثرگذار بر فرسایش خاک است. هدف از انجام این پژوهش مقایسه روشهای مختلف برآورد پایداری خاکدانه‌ها، شامل اندازهگیری پاشمان، الک تر و مقاومت برشی اندازه‌گیری‌شده با فروسنج مخروطی اُفتان برای برآورد فرسایش پاشمان است. برای این منظور، 28 نمونه خاک با ویژگیهای اولیه متفاوت از نظر بافت، آهک و ماده ...
بیشتر
پایداری خاکدانه‌ها یکی از عوامل مهم اثرگذار بر فرسایش خاک است. هدف از انجام این پژوهش مقایسه روشهای مختلف برآورد پایداری خاکدانه‌ها، شامل اندازهگیری پاشمان، الک تر و مقاومت برشی اندازه‌گیری‌شده با فروسنج مخروطی اُفتان برای برآورد فرسایش پاشمان است. برای این منظور، 28 نمونه خاک با ویژگیهای اولیه متفاوت از نظر بافت، آهک و ماده آلی از خاکهای سطحی استآن‌های اصفهان و چهارمحال بختیاری جمعآوری شد. میزان پاشمان (S) با دستگاه شبیه‌ساز باران، مقاومت برشی (τ) با فروسنج مخروطی اُفتان و میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها (MWD) و میانگین هندسی قطر خاکدانه‌ها (GMD) با استفاده از الک تر اندازهگیری شدند. نتایج همبستگی بین روشهای مختلف نشان داد میزان پاشمان با τ و GMD همبستگی منفی و معنیدار و τ با GMD و MWD همبستگی مثبت و معنیدار داشت. نتایج نشان داد که S عمدتاً به توزیع اندازه ذرات، MWD و GMD به کربن آلی، و τ هم به توزیع اندازه ذرات و هم به کربن آلی خاک وابسته است. برای ارزیابی کارآیی روش‌ها در خاکهای متفاوت، خاکهای مورد مطالعه با استفاده از روش K-means در محیط نرم‌افزار MATLAB بر اساس ویژگیهای اولیه خوشه‌بندی شدند. مقایسه میانگین بین خوشه‌ها با استفاده از آزمون حداقل تفاوت معنیدار (LSD) در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد هر سه روش، روند تغییرات پایداری خاکدانه در گروههای مختلف را به طور مشابه برآورد می‌کنند؛ بنابراین روشهای ذکرشده به‌جای یکدیگر قابل‌استفاده هستند و فروسنج مخروطی اُفتان را می‌توان به عنوان یک روش درجا برای اندازهگیری پایداری خاکدانه در برابر فرسایش پاشمانی معرفی کرد.
مقاله پژوهشی
شیمی و آلودگی خاک
سمیه سفیدگر شاهکلایی؛ مجتبی بارانی مطلق؛ فرهاد خرمالی؛ اسماعیل دردی پور
چکیده
آلودگی منابع آب و خاک به فلزات سنگین، از چالشهای مهم عصر کنونی است؛ بههمین دلیل، آلودگیزدایی چنین خاکهایی، پیشنیاز هرگونه بهرهبرداری بهینه از این منابع است. یکی از روشهای مقرون بهصرفه برای پیشگیری از انتشار فلزات سنگین در منابع آب و خاک، تثبیت و جامدسازی آنهاست. طی این فرایند، فلزات سنگین در خاکهای آلوده ...
بیشتر
آلودگی منابع آب و خاک به فلزات سنگین، از چالشهای مهم عصر کنونی است؛ بههمین دلیل، آلودگیزدایی چنین خاکهایی، پیشنیاز هرگونه بهرهبرداری بهینه از این منابع است. یکی از روشهای مقرون بهصرفه برای پیشگیری از انتشار فلزات سنگین در منابع آب و خاک، تثبیت و جامدسازی آنهاست. طی این فرایند، فلزات سنگین در خاکهای آلوده با اصلاحکنندههایی همچون مواد آلی و معدنی واکنش داده و با تشکیل موادی کممحلول یا نامحلول در محیط، به صورتی پایدار باقی میمانند. در این پژوهش، بهمنظور بررسی اثر مواد اصلاحی آلی (بیوچار تهیه شده در دمای 640 و زمان 30 دقیقه از کاه و کلش برنج و بیوچار تهیه شده در دمای 420 و زمان 2 ساعت از کاه و کلش برنج) و معدنی (پومیس، لیکا، زئولیت و بنتونیت) در سه سطح صفر، 1 و 5 درصد وزنی بر عدم تحرک و تثبیت دو فلز کادمیوم و سرب در خاکهای آلوده، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که افزودن مواد اصلاحی به خاک، موجب کاهش غلظت کادمیوم و سرب عصارهگیری شده با DTPA و EDTA شد. بیشترین کاهش غلظت سرب عصارهگیری شده با DTPA و EDTA (بخش محلول یا زیست فراهمی) در تیمار سطح 5٪ بیوچار 640 مشاهده شدکه در مقایسه با شاهد، بهترتیب کاهشی معادل 68 و 2/41 درصد داشتند؛ همچنین بیشترین کاهش غلظت کادمیوم عصارهگیری شده با DTPA و EDTA بهترتیب مربوط به تیمارهای سطح 5٪ پومیس و زئولیت بود که به ترتیب 39 و 8/28 درصد نسبت به شاهد کمتر بودند. بیشترین کاهش غلظت سرب و کادمیوم در بخش تبادلی در سطح 5٪ بیوچار 640 مشاهده شد که در مقایسه با شاهد، به ترتیب کاهشی معادل 96/54 و 41 درصد داشتند. کاربرد اصلاحکنندهها، اثری معنیدار بر مقدار کل سرب و کادمیوم خاک نداشتند. بنابراین، تکنیک حاضر، میتواند به طور مؤثری، زیست فراهمی سرب و کادمیوم را در خاک کاهش دهد که این مساله میتواند در اصلاح خاک استفاده شود.
مقاله پژوهشی
پیدایش و طبقه بندی خاکها
منصوره خالقی؛ اعظم جعفری؛ محمد هادی فرپور
چکیده
شناسایی رقومی خاک، برای استفاده مفید و مؤثر از خاک و تصمیمگیریهای مدیریتی مهم است. این پژوهش با هدف تهیه نقشه رقومی گروه بزرگ خاک با روش رگرسیون لاجیستیک چند جملهای با استفاده از دو مجموعه از متغیرهای کمکی، شامل: مجموعه (1) متغیرهای مشتق شده از مدل رقومی ارتفاع، شاخصهای سنجش از دور، سطوح ژئومورفیک تفکیک شده و نقشه زمینشناسی ...
بیشتر
شناسایی رقومی خاک، برای استفاده مفید و مؤثر از خاک و تصمیمگیریهای مدیریتی مهم است. این پژوهش با هدف تهیه نقشه رقومی گروه بزرگ خاک با روش رگرسیون لاجیستیک چند جملهای با استفاده از دو مجموعه از متغیرهای کمکی، شامل: مجموعه (1) متغیرهای مشتق شده از مدل رقومی ارتفاع، شاخصهای سنجش از دور، سطوح ژئومورفیک تفکیک شده و نقشه زمینشناسی منطقهی مورد پژوهش، و مجموعه (۲) متغیرهای مشتق شده از مدل رقومی ارتفاع، شاخصهای سنجش از دور، سطوح ژئومورفیک تفکیک شده، نقشه زمینشناسی و واحدهای خاک شناسایی شده (نقشه قدیمی خاک)، در بخشی از اراضی منطقهی فاریاب کرمان، طراحی شد. بهمنظور دستیابی به این هدف، نقشه ژئومورفولوژی بر مبنای توپوگرافی، مواد مادری و تفسیر تصاویر ماهوارهای تهیه شد. از طرح نمونهبرداری لاتین هایپرکیوب در منطقه مورد پژوهش به مساحت 14 هزار هکتار، برای تعیین نقاط نمونهبرداری استفاده شد و 70 خاکرخ حفر و تشریح شد. نتایج این پژوهش نشان داد شاخص موقعیت توپوگرافی، بیشترین تاثیر را در پیشبینی گروههای بزرگ خاک دارد. نتایج ارزیابی دقت مدل رگرسیون لاجیستیک چند جملهای، نشان داد که با بهکارگیری نقشه قدیمی خاک در مدلسازی، شاخصهای اعتبارسنجی مدل، از جمله خلوصنقشه و شاخص کاپا به ترتیب از 47/0 و 16/0 به 63/0 و 43/0 افزایش یافتند. به‌طور کلی نتایج نشان داد که دقت روش نقشهبرداری رقومی با بکارگیری نقشه قدیمی خاک، میتواند ارتقاء پیدا کند و کاربرد نقشههای تولید شده را افزایش دهد؛ همچنین قابلیت استفاده از این نقشهها را برای شاخههای علمی مختلف امکانپذیر کند.
مقاله پژوهشی
شیمی و آلودگی خاک
ُسمیرا علوانی؛ سعید حجتی؛ احمد لندی
چکیده
تا کنون پژوهشهای اندکی در رابطه با بررسی توانایی نانوذرات پالیگورسکیت در کاهش آلودگی فلزات سنگین از محیط زیست انجام شده است. این پژوهش با هدف بررسی توانایی کانی پالیگورسکیت در اندازههای نانو و میکرو در حذف رقابتی سرب و مس از محلولهای آبی صورت گرفته است.آزمایشهای سینتیکی در 11 زمان تماس مختلف با استفاده از محلولهایی ...
بیشتر
تا کنون پژوهشهای اندکی در رابطه با بررسی توانایی نانوذرات پالیگورسکیت در کاهش آلودگی فلزات سنگین از محیط زیست انجام شده است. این پژوهش با هدف بررسی توانایی کانی پالیگورسکیت در اندازههای نانو و میکرو در حذف رقابتی سرب و مس از محلولهای آبی صورت گرفته است.آزمایشهای سینتیکی در 11 زمان تماس مختلف با استفاده از محلولهایی که حاوی 150 میلیگرم بر لیتر از عناصر سرب و مس بودند، انجام شده است. کانی پالیگورسکیت به ترتیب با استفاده از آسیاب برقی و آسیاب گلولهای سیارهای در دو اندازه کوچکتر از 1/0 میلیمتر و کوچکتر از 100 نانومتر تهیه و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی کانی، شامل ظرفیت تبادل کاتیونی (از روش اشباعسازی با استات سدیم)، سطح ویژه (روش BET) و تجزیه عنصری آن به روش XRF اندازهگیری شده است. تعیین همدماهای جذب عناصر در قالب آزمایشات پیمانهای و 6 غلظت تعادلی انجام شد.نتایج این پژوهش نشان میدهد که با افزایش زمان تماس و کاهش اندازه ذرات از میکرو به نانو جذب عناصر سنگین سرب و مس افزایش یافته است؛ همچنین در ارزیابی سه مدل سینتیکی درجه اول، درجه دوم کاذب و پخشیدگی درون ذرهای جهت توصیف فرآیند جذب سرب و مس توسط کانی پالیگورسکیت به نظر میرسد مدل درجه دوم در توصیف فرآیند جذب سرب و مس توسط هر دو اندازه ذرات کانی تخمینهای قابل قبول تری را ارائه میدهد. همچنین نتایج مدل لانگمویر برازش بهتری نسبت به مدل فروندلیچ نشان میدهد؛ بر این اساس، به نظر میرسد ظرفیت جذب سرب از محلولهای آبی توسط میکرو و نانوذرات کانی پالیگورسکیت نسبت به مس بیشتر است.
مقاله پژوهشی
کانیهای رسی و میکرومورفوۀوژی
معصومه نجفی نیا؛ فرهاد خرمالی؛ فرشاد کیانی؛ مجتبی بارانی مطلق
چکیده
وجود تناوبی از خاکهای قدیمی در رسوبات لسی شمال ایران، اشاره به دوران سرد و خشک در زمان رسوبگذاری لس و دوران گرم و مرطوب در زمان تشکیل خاکهای قدیمی دارد. از این رو، این پژوهش با هدف پژوهش میکرومورفولوژیک خاکهای لسی اوایل پلیستوسن و مقایسه آن با لسهای مدرن در مناطق آقبند، یلیبدراق و قرهآغاچ استان گلستان انجام شد. پس ...
بیشتر
وجود تناوبی از خاکهای قدیمی در رسوبات لسی شمال ایران، اشاره به دوران سرد و خشک در زمان رسوبگذاری لس و دوران گرم و مرطوب در زمان تشکیل خاکهای قدیمی دارد. از این رو، این پژوهش با هدف پژوهش میکرومورفولوژیک خاکهای لسی اوایل پلیستوسن و مقایسه آن با لسهای مدرن در مناطق آقبند، یلیبدراق و قرهآغاچ استان گلستان انجام شد. پس از مشاهدات مقدماتی و صحرایی و تعیین افقها برای هر خاکرخ در منطقه، از هر یک از افقها به مقدار کافی، نمونه خاک برای انجام آزمایشهای فیزیکوشیمیایی و همچنین نمونه دست نخورده، بهمنظور پژوهش مقاطع نازک خاک جمعآوری شد. یکی از روشهای مهم برای شناسایی و تفسیر لسهای مدرن و خاکهای قدیمی در راستای مطالعات اقلیم شناسی گذشته، بررسی میکرومورفولوژیکی خاک است. نتایج بهدست آمده از مقاطع نازک خاکهای پالئوسول و مدرن نشان میدهد که زمان و تغییرات آب و هوا، باعث تغییر در ویژگیهای میکرومورفولوژی خاک (مانند نوع و تعداد حفرات، ریزساختمان خاک، بیفابریک و پدوفیچر و ...) میشود. مشاهدههای میکرومورفولوژیکی، شواهد مختلفی از وقوع فرآیندهای پدوژنیک را در این خاکها نشان داد. بی فابریک غالب خاکها به‌دلیل آبشویی آهک در افقهای آرجیلیک، لکهای و در افقهای کلسیک، بلورین میباشد. از مهم‌ترین شاخصهای خاکسازی، وجود پوششهای رسی دور حفرات در برخی از افقهای خاکهای قدیمی است که شواهدی از شرایط اقلیمی مرطوبتر برای آبشویی و انتقال رس است. تشکیل لس و خاکهای قدیمی مورد پژوهش احتمالاً به ترتیب مربوط به دورههای یخچالی و بین یخچالی با شرایط اقلیمی متفاوت بوده است.
مقاله پژوهشی
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
امیر رحیمی؛ بهنام دولتی؛ سعید حیدرزاده
چکیده
به منظور بررسی تاثیر اسید هیومیک و عناصر کم‌مصرف بر برخی از ویژگیهای کمی و کیفی چغندرقند رقم یونیورس آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در اراضی تحقیقاتی کارخانه چغندرقند نقده اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل مقادیر مختلف اسید هیومیک شامل صفر، 200، 300، 400، 500 و 600 کیلوگرم در هکتار و محلول‌پاشی ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر اسید هیومیک و عناصر کم‌مصرف بر برخی از ویژگیهای کمی و کیفی چغندرقند رقم یونیورس آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در اراضی تحقیقاتی کارخانه چغندرقند نقده اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل مقادیر مختلف اسید هیومیک شامل صفر، 200، 300، 400، 500 و 600 کیلوگرم در هکتار و محلول‌پاشی عناصر کم‌مصرف (آهن، روی، بر، منگنز و شاهد) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. صفات مورد مطالعه شامل درصد قند ناخالص، مقدار سدیم، پتاسیم و نیتروژن در غده، شاخص قلیایئت، ضریب استحصال قند، عملکرد ریشه، درصد قند خالص و قند ملاس بود. نتایج نشان داد که حداکثر درصد قند ناخالص (67/18 درصد)، خالص (30/16 درصد) و ضریب استحصال شکر (25/87 درصد) از تیمار مصرفی 500 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک با محلول‌پاشی بور (B) بدست آمد. کاربرد عناصر کم‌مصرف و اسید هیومیک سبب کاهش میزان قند ملاس و افزایش درصد پتاسیم ریشه چغندرقند گردید. افزایش مقادیر مصرفی اسید هیومیک به ترتیب سبب افزایش درصد عملکرد ریشه (08/ 29 درصد)، عملکرد قند ناخالص (75/32 درصد) و شاخص قلیایئت (39/29)، نسبت به تیمار شاهد شد. همچنین با افزایش مواد هومیکی مقادیر نیتروژن (58/27 درصد) و سدیم (89/24 درصد) در ریشه چغندرقند کاهش یافت. حداکثر عملکرد ریشه (96 /68 تن در هکتار) و عملکرد قند ناخالص (18/12 تن در هکتار) در تیمار با منگنز (Mn) به دست آمد. لذا جهت نیل به کشاورزی پایدار و افزایش عملکرد کمی و کیفی چغندرقندکاربرد اسید هومیک همراه با عناصرکم مصرف توصیه می شود.
مقاله پژوهشی
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
ثریا طاهری؛ عبدالمجید رونقی؛ رضا قاسمی؛ صدیقه صفرزاده شیرازی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی میزان ترشح اسیدهای آلی مالیک، سیتریک و استیک در شرایط کمبود روی، در دو رقم ذرت بود. آزمایش در قالب طرح فاکتوریل، کاملاً تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. بذرهای ذرت ارقام KSC704 و KSC703 پس از جوانه زنی به محیط کشت هیدروپونیک منتقل شده و تیمارهای روی در سه سطح صفر، 5/0و 1میکرو مولار به محیط کشت گیاهان اضافه شد. دو ماه پس از ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی میزان ترشح اسیدهای آلی مالیک، سیتریک و استیک در شرایط کمبود روی، در دو رقم ذرت بود. آزمایش در قالب طرح فاکتوریل، کاملاً تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. بذرهای ذرت ارقام KSC704 و KSC703 پس از جوانه زنی به محیط کشت هیدروپونیک منتقل شده و تیمارهای روی در سه سطح صفر، 5/0و 1میکرو مولار به محیط کشت گیاهان اضافه شد. دو ماه پس از اعمال تیمارهای روی، ترشحات ریشهای جمعآوری شدند و غلظت اسیدهای مالیک، استیک و سیتریک توسط دستگاه HPLC اندازهگیری شدند.از بین سه نوع اسید آلی اندازهگیری شده، اسید مالیک و پس از آن اسید سیتریک و اسید استیک، بیشترین میزان ترشحات را داشتند. با کاهش غلظت روی در ریشه و اندام هوایی، بر میزان ترشحات هر سه اسید آلی افزوده شد. بیشترین میزان اسید مالیک ترشح شده از ریشه (6/6 میلیگرم بر گرم وزن خشک ریشه) در رقم 703 و در تیمار بدون روی و کمترین میزان ترشح مالیک اسید نیز(98/1میلیگرم بر گرم وزن خشک ریشه) در تیمار حد کفایت روی و در رقم 704 بود. بیشترین میزان ترشح اسید سیتریک و استیک نیز در هر دو رقم در سطح بدون روی بود. نتایج این پژوهش نشان دادکه با افزایش غلظت روی در محلول غذایی، وزن خشک اندام هوایی افزایش یافت. با افزایش غلظت روی در محلول غذایی از میزان نفوذپذیری غشا ریشه و ترشح اسیدهای آلی کاسته شد. در هر دو رقم، بیشترین نفوذپذیری غشا ریشه مربوط به سطح بدون روی بود که بیشترین میزان ترشح اسیدهای آلی از ریشه را داشتند. به‌طور کلی رقم 703 به دلیل ترشحات بیشتر اسیدهای آلی در شرایط کمبود روی، نسبت به رقم 704 در برابر کمبود روی مقاومتر بوده و در این شرایط کاهش عملکرد کمتری نشان داد.
مقاله پژوهشی
سروه مرادی؛ کمال نبی الهی؛ سید محمد طاهر حسینی
چکیده
اثر جایگاه شیب و تخریب جنگل بر روی کیفیت خاک شناخته شده و مهم است. پایش تغییرات شاخصهای کیفیت خاک، روشی ساده و معمول جهت ارزیابی کیفیت خاک است. در این پژوهش، اثر تخریب جنگل و جایگاه شیب بر روی شاخص کیفیت خاک وزنی تجمعی و نمرو در جنگلهای مریوان در استان کردستان بررسی شد. تعداد 8 نیمرخ خاک در جایگاههای مختلف دو شیب تپه، تحت کاربریهای ...
بیشتر
اثر جایگاه شیب و تخریب جنگل بر روی کیفیت خاک شناخته شده و مهم است. پایش تغییرات شاخصهای کیفیت خاک، روشی ساده و معمول جهت ارزیابی کیفیت خاک است. در این پژوهش، اثر تخریب جنگل و جایگاه شیب بر روی شاخص کیفیت خاک وزنی تجمعی و نمرو در جنگلهای مریوان در استان کردستان بررسی شد. تعداد 8 نیمرخ خاک در جایگاههای مختلف دو شیب تپه، تحت کاربریهای جنگل و جنگل تخریب شده حفر و تشریح شدند. افزون بر این، در هر کاربری در هر موقعیت شیب، 3 نمونه خاک از عمق 20-0 سانتیمتری برداشت شد. 15 ویژگی خاک اندازهگیری و به‌عنوان مجموعه کل داده ها استفاده شدند؛ سپس با استفاده از روش تجزیه مولفه اصلی هفت ویژگی خاک (کربن آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، رطوبت قابل دسترس، فسفر قابل دسترس، ازت کل، جرم مخصوص ظاهری و فرسایش پذیری خاک) به‌عنوان مجموعه حداقل دادهها انتخاب شدند. وزن و نمره هر ویژگی بهترتیب با استفاده از واریانس مشترک و توابع نمرهدهی مشخص شدند و در نهایت شاخص کیفیت وزنی تجمعی خاک محاسبه شد. میانگین مقادیر شاخصهای کیفیت خاک در جنگل تخریب شده به‌طور معنیداری، کمتر از کاربری جنگل بود؛ همچنین میانگین شاخصهای کیفیت خاک در موقعیت شانه شیب به‌طور معنیداری کمتر از سایر موقعیتهای شیب بود. ضریب همبستگی معنیدار قوی (98/0) بین شاخصهای کیفیت وزنی تجمعی خاک محاسبه شده با استفاده از مجموعه کل دادهها و مجموعه حداقل دادهها بهدست آمد.
مقاله پژوهشی
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
علی عبدالهی؛ مهدی تقوی؛ مجتبی نوروزی مصیر؛ عبدالامیر معزی
چکیده
در میان فناوری‌های نوین، فناوری نانو نقش مهمی در کشاورزی و تولید مواد غذایی دارد. در این راستا، آزمایشی به صورت طرح کامل تصادفی برای بررسی تأثیر نانو ذرات اکسید آهن عامل‌دار بر ویژگیهای عملکردی و غلظت و جذب و روی گندم انجام شد. تیمارهای آزمایش، شامل نانو ذرات اکسید آهن عامل‌دار (هیدروکسیل OH، کربوکسیل COOH، آمین NH2) هر کدام در سه سطح ...
بیشتر
در میان فناوری‌های نوین، فناوری نانو نقش مهمی در کشاورزی و تولید مواد غذایی دارد. در این راستا، آزمایشی به صورت طرح کامل تصادفی برای بررسی تأثیر نانو ذرات اکسید آهن عامل‌دار بر ویژگیهای عملکردی و غلظت و جذب و روی گندم انجام شد. تیمارهای آزمایش، شامل نانو ذرات اکسید آهن عامل‌دار (هیدروکسیل OH، کربوکسیل COOH، آمین NH2) هر کدام در سه سطح (100، 200 و 300 میلیگرم بر کیلوگرم)، سولفات روی (ZnSO4) (در سطح 40 کیلوگرم در هکتار) و تیمار شاهد بودند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار روی قابل دسترس خاک در تیمار نانو ذرات اکسید آهن کربوکسیلدار به مقدار 300 میلیگرم در کیلوگرم نسبت به تیمار شاهد بهدست میآید. بیشترین مقدار عملکرد ریشه و ساقه در تیمار نانو ذرات اکسید آهن هیدروکسیلدار به مقدار 300 میلیگرم در کیلوگرم بهدست آمد. نانو ذرات اکسید آهن کربوکسیلدار بیشترین تأثیر را بر غلظت و جذب روی در گندم داشتند. بنابراین استفاده از نانو ذرات به مقدار مناسب میتواند موجب بهبود وضعیت عناصر غذایی خاک، محصولات و در نهایت انسان شود.
