مقاله پژوهشی
ناصر رشیدی؛ عبدالامیر معزی؛ افراسیاب راهنما
چکیده
تنش شوری یکی از عوامل محدود کننده رشد و تولید پسته در خاک-های مناطق خشک و نیمه خشک ایران می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سولفات پتاسیم بر ویژگی‌های رویشی، رنگدانه‌های فتوسنتزی، پرولین، قندهای محلول و جذب سدیم و پتاسیم توسط دانهال پسته (Pistacia vera L.) رقم بادامی ریز زرند در شرایط تنش شوری بود. این پژوهش در گلخانه به‌صورت فاکتوریل ...
بیشتر
تنش شوری یکی از عوامل محدود کننده رشد و تولید پسته در خاک-های مناطق خشک و نیمه خشک ایران می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سولفات پتاسیم بر ویژگی‌های رویشی، رنگدانه‌های فتوسنتزی، پرولین، قندهای محلول و جذب سدیم و پتاسیم توسط دانهال پسته (Pistacia vera L.) رقم بادامی ریز زرند در شرایط تنش شوری بود. این پژوهش در گلخانه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل شوری آب آبیاری (در 3 سطح شامل قابلیت هدایت الکتریکی 65/0 دسی‌زیمنس بر متر یا شاهد، 5 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) و کاربرد پتاسیم (در 3 سطح شامل بدون کاربرد یا شاهد، 150 و 250 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) بودند. نتایج نشان داد با افزایش تنش شوری در خاک، سطح برگ، وزن خشک وزن خشک ریشه و شاخساره، غلظت کلروفیلهای a، b و کل و مقدار پتاسیم جذب شده در ریشه و شاخساره کاهش یافت. مقدار کاروتنوئیدها، پرولین، قندهای محلول و غلظت سدیم ریشه و شاخساره افزایش یافت. کاربرد هر دو سطح پتاسیم سبب افزایش معنی‌دار سطح برگ (به‌ترتیب 8/7 و 8/1 درصد)، وزن خشک ریشه (21/2 و 20/0 درصد) و شاخساره (21/3 و 19/9 درصد)، کلروفیل کل (10/0 و 7/8 درصد)، کاروتنوئیدها (32/2 و 35/7 درصد)، پرولین (21/1 و 14/4 درصد)، غلظت پتاسیم ریشه (1/44 و 2/56 درصد) و شاخساره (11/0 و 26/9 درصد) و مقدار پتاسیم جذب شده در ریشه و شاخساره شد. بنابراین،، مدیریت تغذیه پتاسیم می‌تواند برای کاهش پیامدهای منفی تنش شوری در دانهال‌های پسته مورد توجه قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
رضا خدادادی؛ رضا قربانی نصرآبادی
چکیده
امروزه کاربرد تلفیقی باکتریهای محرک رشدگیاه (PGPB[1]) و سیلیسیم (Si) به عنوان یک روش پایدار برای افزایش تولیدات کشاورزی مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس پژوهشی گلدانی با هدف پایش اثر جدایهی استرپتومایسس[2] و مصرف خاکی سیلسیم از منبع سیلیکات کلسیم-منیزیم بر شاخصهای رشدی و فیزیولوژیک گیاه سویا رقم (DPX) به صورت فاکتوریل در قالب ...
بیشتر
امروزه کاربرد تلفیقی باکتریهای محرک رشدگیاه (PGPB[1]) و سیلیسیم (Si) به عنوان یک روش پایدار برای افزایش تولیدات کشاورزی مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس پژوهشی گلدانی با هدف پایش اثر جدایهی استرپتومایسس[2] و مصرف خاکی سیلسیم از منبع سیلیکات کلسیم-منیزیم بر شاخصهای رشدی و فیزیولوژیک گیاه سویا رقم (DPX) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با تیمارهای آزمایشی: مصرف خاکی سیلسیم (0، 200، 400 و 600 کیلوگرم سیلسیم در هکتار)، مایهزنی استرپتومایسس (مایهزنی، عدم مایهزنی) و کاربرد تلفیقی مایهزنی استرپتومایسس+ مصرف خاکی سیلسیم در 3 تکرار در مجوع 24 واحد آزمایشی در محوطه پردیس دانشگاه علوم کشاورزی گرگان انجام شد. بر اساس نتایج، مایهزنی استرپتومایسس سبب بهبود تاثیر مصرف خاکی سیلسیم بر شاخصهای رشدی، فیزیولوژیک و جذب عناصر غذایی سویا گردید. بیشترین میزان زیستتوده اندام هوایی (3/19 گرم در گلدان)، ریشه (67/7 گرم در گلدان) ، کلروفیل کل ( 48/32 میلیگرم در گرم وزن خشک) در تیمار کاربرد تلفیقی بالاترین سطح سیلسیم (600 کیلوگرم سیلسیم در هکتار) + مایه زنی استرپتومایسس (M3B) ثبت شد. روند همافزایی مثبت مایهزنی استرپتومایسس در بهبود اثرات سطوح دیگر منبع سیلسیم بر محتوی کلروفیل با افزایش 76/41، 1/49 درصدی به ترتیب در تیمارهای تلفیقی(400 و 200 کیلوگرم سیلسیم در هکتار)+ مایهزنی (M1B,M2B) مشهود بود. مایهزنی استرپتومایسس تأثیر بهسزایی در افزایش غلظت سیلسیم (8/5 درصد)، نیتروژن (52/16)، فسفر (6/23 درصد)، پتاسیم (05/12 درصد) اندام هوایی در مقایسه با شاهد داشت. بر اساس نتایج، مایهزنی استرپتومایسس با ایجاد رابطه همافزایی سبب بهبود اثرات سطوح سیلیکات کلسیم-منیزیم در تقویت شاخصهای رشدی (زیست توده اندامهوایی و ریشه، حجم ریشه، ارتفاع گیاه)، محتوی کلروفیل و جذب عناصر غذایی (سیلسیم، نیتروژن، فسفر، پتاسیم) در سویا شده است.
مقاله پژوهشی
حسین حاجی آقا علیزاده؛ بهنام سپهر
چکیده
کشت روی پشته‌های عریض جزو مدرن‌ترین روش‌های کشت در دنیاست. در این نوع کشت، بدون هیچ‌گونه عملیات خاک‌ورزی و به‌صورت مستقیم تمام مراحل کشت در یک مرحله انجام می‌شود. هدف کلی از انجام این پژوهش، ساخت دستگاهی با آرایش کاشت مناسب برای ماشین‌های کشت مستقیم مرسوم در ایران با الگوبرداری از شیاربازکن‌های سایر کشور‌ها بوده است. مراحل ساخت ...
بیشتر
کشت روی پشته‌های عریض جزو مدرن‌ترین روش‌های کشت در دنیاست. در این نوع کشت، بدون هیچ‌گونه عملیات خاک‌ورزی و به‌صورت مستقیم تمام مراحل کشت در یک مرحله انجام می‌شود. هدف کلی از انجام این پژوهش، ساخت دستگاهی با آرایش کاشت مناسب برای ماشین‌های کشت مستقیم مرسوم در ایران با الگوبرداری از شیاربازکن‌های سایر کشور‌ها بوده است. مراحل ساخت این ماشین در مجموعه صنعتی ماشین برزگر همدان انجام شد. دستگاه مذکور در شش ردیف ساخته شد. در این ماشین از دو نوع موزع مورب پلاستیکی و موزع ساده چدنی بصورت جداگانه برای بذر استفاده شد. نوع شیاربازکن در شش سطح b1: وی قلمی، b2: یو شکل، b3: تی وارون، b4: وی شکل دو بشقابی، b5: صلیبی و b6: لاله‌ای شکل آزمایش شدند. به‌منظور ارزیابی آزمایشی با استفاده از کرت‌های نواری در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1400-1399 به اجرا درآمد. پارامترهای اندازه‌گیری شده در این طرح: درصد شکستگی، عمق کاشت، یکنواختی توزیع و ریزش بذر و درصد سبز شدن بذور بود. نتایج تحقیق نشان داد که شیاربازکن صلیبی در چهار پارامتر مطالعه شده نسبت به سایر شیاربازکن‌ها در سطح 5% معنی‌دار شد. شیاربازکن صلیبی در مقایسه با پنج نوع شیاربازکن دیگر و نسبت به بالاترین اعداد به‌دست‌آمده از تیمارها موجب افزایش ضریب یکنواختی عمق کاشت به میزان 7%، یکنواختی فواصل طولی بذر به‌اندازه 23% و درصد سبز شدن به مقدار 3/2% نسبت به سایر شیاربازکن‌ها شده است. نتایج کلی تحقیق نشان داد شیاربازکن صلیبی در کاشت بذور درشت‌دانه و ریزدانه بهترین عملکرد را دارد.
مقاله پژوهشی
فاطمه سمیع؛ نفیسه یغمائیان مهابادی؛ سپیده ابریشم کش؛ عطااله مصلحت جو
چکیده
تخریب محیط‌زیستی ناشی از استفاده نامناسب اراضی از جمله مشکلات جهانی است. به منظور ارزیابی اثر کاربری اراضی بر تخریب کیفیت خاک، شاخص حساسیت، نسبت لایه‌بندی و شاخص کیفیت خاک بر اساس مجموعه داده حداقل و توسط روش‌های نمره‌دهی خطی و غیرخطی تعیین شد. نتایج نشان داد که اثرکاربری اراضی تنها بر عامل فرسایش‌پذیری خاک به روش استواری معنی‌دار ...
بیشتر
تخریب محیط‌زیستی ناشی از استفاده نامناسب اراضی از جمله مشکلات جهانی است. به منظور ارزیابی اثر کاربری اراضی بر تخریب کیفیت خاک، شاخص حساسیت، نسبت لایه‌بندی و شاخص کیفیت خاک بر اساس مجموعه داده حداقل و توسط روش‌های نمره‌دهی خطی و غیرخطی تعیین شد. نتایج نشان داد که اثرکاربری اراضی تنها بر عامل فرسایش‌پذیری خاک به روش استواری معنی‌دار بود و کاربری جنگل در مقایسه با کاربری مرتع و زراعی دارای کمترین میزان عامل فرسایش‌پذیری خاک بود. شاخص حساسیت ویژگی‌های خاک نشان داد که کلسیم کربنات معادل، ماده آلی، میانگین وزنی قطر خاکدانه و شاخص پایداری ساختمان خاک نسبت به سایر ویژگی‌ها به تغییر کاربری حساس‌تر بودند. نسبت لایه‌بندی ماده آلی و شاخص پایداری ساختمان خاک نیز نشان داد که این ویژگی‌ها به خوبی می‌توانند تخریب کیفیت خاک در اثر تغییر کاربری را نشان دهند. جرم مخصوص ظاهری خاک، ماده آلی، میانگین وزنی قطر خاکدانه و عامل فرسایش‌پذیری خاک به روش استواری به عنوان مجموعه داده حداقل انتخاب شدند. ارزیابی کیفیت خاک نشان داد که در رابطه با اثر کاربری اراضی بر شاخص کیفیت خاک، روش نمره‌دهی غیرخطی بر نمره‌دهی خطی برتری دارد، به نحوی که کاربری جنگل و زراعی به ترتیب از بیشترین و کمترین شاخص کیفیت خاک به روش نمره‌دهی غیرخطی برخوردار بودند و با افزایش عمق، شاخص کیفیت خاک کاهش یافت. با توجه به حساسیت زیاد کیفیت خاک به تغییر کاربری اراضی پیشنهاد می‌شود به منظور پایداری زیست‌بوم از جنگل‌تراشی و تغییر کاربری اراضی در منطقه مورد مطالعه جلوگیری شود.
مقاله پژوهشی
عطااله خادم الرسول؛ هادی عامری خواه
چکیده
اقلیم یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر فرایندهای تشکیل، تکامل و تخریب خاک است که با توجه به تاثیر آن بر رخدادهای فرسایشی، پایش دائمی آن اهمیت دارد. در این پژوهش به منظور ارزیابی تغییرات اقلیمی در قالب سری‌های زمانی چهار ایستگاه هواشناسی شامل اردل، سامان، ایذه و دهدز به‌عنوان ایستگاه‌های مطالعاتی منتخب مورد بررسی قرار گرفت. با ...
بیشتر
اقلیم یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر فرایندهای تشکیل، تکامل و تخریب خاک است که با توجه به تاثیر آن بر رخدادهای فرسایشی، پایش دائمی آن اهمیت دارد. در این پژوهش به منظور ارزیابی تغییرات اقلیمی در قالب سری‌های زمانی چهار ایستگاه هواشناسی شامل اردل، سامان، ایذه و دهدز به‌عنوان ایستگاه‌های مطالعاتی منتخب مورد بررسی قرار گرفت. با بررسی آماری داده‌های بارش در ایستگاه‌های منتخب، محاسبه‌ی شاخص فرسایندگی باران از 1990 تا سال 2017 انجام شد. پس از تحلیل روند داده‌ها و بررسی ایستایی داده‌های بارش، گراف‌های Auto-correlation function (ACF) و Partial auto-correlation function (PACF) ترسیم شد، سپس آزمون دیکی‌فولر (ADF) در سطوح اطمینان 1، 5 و 10 درصد صورت پذیرفت. در مرحله‌ی بعد، عملیات ایستا نمودن داده‌های ناایستا و یافتن پارامترهای مناسب p، r و q انجام شده و مدل Seasonal auto-regressive integrated moving average (SARIMA) تهیه و ایجاد شد. ارزیابی‌های آماری توسط نرم‌افزارهای StataSE، Minitab 18 و SPSS 19 صورت گرفت. نتایج نشان داد که جهت آشکارسازی روند تغییرات بارش، مدل ARIMA (0,0,1)×(1,1,1)12 دارای بیشترین نیکویی برازش است. همچنین روش میانگین متحرک خودهمبسته‌ی فصلی به‌خوبی تغییرات بارش را در منطقه‌ی مطالعاتی واقع در جنوب غرب ایران نشان داد. نتایج حاصل از مدل برازش شده حاکی از احتمال کاهش در میزان بارش سالیانه طی دوره‌های زمانی 5 و 10 ساله پس از سال 2017 می-باشد. با توجه به مقادیر بارش ماهیانه شبیه‌سازی شده، مقدار شاخص فرسایندگی در منطقه به دست آمد که کاهش ضریب فرسایندگی باران طی دوره های تا 10 سال آینده را بیان می‌نماید.
مقاله پژوهشی
محمد ادیب؛ نفیسه رنگ زن؛ امیر ناصرین
چکیده
بخش کشاورزی بزرگترین مصرف کننده آب است. بهبود روش‌های آبیاری راهکار مناسبی جهت افزایش کارآیی پایین مصرف آب در مزارع و در نتیجه، کاهش بحران آب در مناطق نیمه خشک می‌باشد. با توجه به مصرف بالای آب در مزارع نیشکر و همچنین کمبود و افت کیفیت آب رودخانه‌ها، این پژوهش جهت بررسی تأثیر روش‌های آبیاری کامل (مرسوم)، آبیاری جویچه‌ای یک در میان ...
بیشتر
بخش کشاورزی بزرگترین مصرف کننده آب است. بهبود روش‌های آبیاری راهکار مناسبی جهت افزایش کارآیی پایین مصرف آب در مزارع و در نتیجه، کاهش بحران آب در مناطق نیمه خشک می‌باشد. با توجه به مصرف بالای آب در مزارع نیشکر و همچنین کمبود و افت کیفیت آب رودخانه‌ها، این پژوهش جهت بررسی تأثیر روش‌های آبیاری کامل (مرسوم)، آبیاری جویچه‌ای یک در میان ثابت و متغیر بر توزیع شوری و غلظت عناصر فسفر و پتاسیم در محل کف، میانه و بالای پشته در ابتدا، وسط و انتهای جویچه، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد روش کم‌آبیاری جویچه‌ای یک در میان ثابت بیشترین تأثیر را بر تغییرات شوری خاک داشته و موجب کاهش شوری به میزان 9 درصد در مقایسه با روش آبیاری کامل گردید. از نظر تغییرات مکانی، کمترین میزان شوری در کف و ابتدای جویچه‌ها مشاهده شد. تغییر روش آبیاری از روش ثابت به یک درمیان تأثیرمعنی داری بر میزان فسفر قابل جذب نداشت. بیشترین مقدار فسفر در قسمت میانی پشته‌ها به میزان 47/2 میلیگرم در کیلوگرم گزارش گردید. تغییرات پتاسیم خاک مستقیماً تحت تأثیر روش آبیاری قرار نداشت. اگرچه، بیشترین مقدار آن در کف جویچه‌ها مشاهده شد. به طور کلی، از نظر مقدار شوری و غلظت عناصر فسفر و پتاسیم، بالای پشته‌ها، در هر سه روش آبیاری، محل مناسبی برای کشت گیاه نخواهد بود. با توجه به برتری روش‌های کم آبیاری به ویژه جویچه‌ای یک در میان ثابت، در افزایش کارآیی مصرف آب، استفاده از آنها به جای روش مرسوم توصیه می‌گردد.
