مقاله پژوهشی
محبوبه زارع؛ مصطفی چرم؛ نورالله معلمی
دوره 37، شماره 2 ، اسفند 1393، صفحه 1-15
چکیده
رهاکردن فاضلابها در محیط، اگرچه تهدیدی جدی برای محیط زیست و سلامت بشر تلقی میگردد؛ ولی استفاده از آن در کشاورزی به صورت یک کود سرشار از مواد آلی و عناصر غذایی مهم و مؤثر در رشد گیاه توصیه میشود. در این مطالعه اثرات استفاده از لجن فاضلاب شهری تصفیه شده به صورت یک کود آلی ارزان قیمت، منبعی تجدیدپذیر در طبیعت و یک پسماند شهری ...
بیشتر
رهاکردن فاضلابها در محیط، اگرچه تهدیدی جدی برای محیط زیست و سلامت بشر تلقی میگردد؛ ولی استفاده از آن در کشاورزی به صورت یک کود سرشار از مواد آلی و عناصر غذایی مهم و مؤثر در رشد گیاه توصیه میشود. در این مطالعه اثرات استفاده از لجن فاضلاب شهری تصفیه شده به صورت یک کود آلی ارزان قیمت، منبعی تجدیدپذیر در طبیعت و یک پسماند شهری بر خصوصیات شیمیایی و عناصر غذایی ضروری خاک و خصوصیات فیزیولوژیکی نهال زیتون به تنهایی و در مقایسه با کود شیمیایی و اثر توأم آنها مورد مطالعه قرار گرفت. این پژوهش به مدت 6 ماه در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهیدچمران اهواز با12 تیمار و 3 تکرار انجام شد. بدین منظور اثر لجن، کود شیمیایی کامل و اثر توام آنها بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک مانند شوری، قلیاییت، میزان ماده آلی و عناصر غذایی پرمصرف خاک و خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه زیتون بررسی گردید. نتایج نشان داد که اثر لجن فاضلاب بر تعداد شاخههای جدید ، طول گیاه، وزن خشک ریشه و تعداد برگهای جدید گیاه زیتون معنی دار شد. لجن فاضلاب با افزایش ماده آلی خاک، موجب بهبود خصوصیات شیمیایی خاک گردید و غلظت عناصر غذایی خاک را افزایش داد. تیمار 150 تن بر هکتار لجن فاضلاب بدون کود شیمیایی دارای بهترین اثر بر خصوصیات گیاه زیتون و عناصر غذایی خاک بود. با استفاده از لجن فاضلاب، افزایش تعداد برگ، میزان سطح برگ و مقدار ماده آلی خاک حدود 2 برابر تیمار شاهد و میزان کاهش pH حدود 4/0 واحد محاسبه شد و تاثیر لجن فاضلاب بر مقدار پتاسیم خاکها نسبت به فسفر و نیتروژن کمتر بود.
دوره 37 - شماره2
عزت الله عسکری اصلی ارده؛ محمدجواد شیخ داودی؛ زهرا بساطی؛ نسیم صالحی بابامیری
دوره 37، شماره 2 ، اسفند 1393، صفحه 17-31
چکیده
هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تاثیر طول مدت رطوبتدهی (2 و 4 روزه)، دمای رطوبتدهی (10 و °C 25( و رطوبت نهایی دانه ( 8، 11، w.b. 14%) بر درصد دانههای خردشده در مراحل پوستگیری و سفیدکنی سه رقم متداول شلتوک دراستان گیلان بود. نتایج نشان داد که اثرات عوامل اصلی و متقابل بر درصد خرد شدگی دانه در مراحل پوستگیری و سفیدکنی معنی دار بود. ...
بیشتر
هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تاثیر طول مدت رطوبتدهی (2 و 4 روزه)، دمای رطوبتدهی (10 و °C 25( و رطوبت نهایی دانه ( 8، 11، w.b. 14%) بر درصد دانههای خردشده در مراحل پوستگیری و سفیدکنی سه رقم متداول شلتوک دراستان گیلان بود. نتایج نشان داد که اثرات عوامل اصلی و متقابل بر درصد خرد شدگی دانه در مراحل پوستگیری و سفیدکنی معنی دار بود. رقم هاشمی از بیشترین میانگین دانههای خرد سفیدکنی(99/42%) و پوستگیری (48/38%) برخوردار بود و با افزایش مدت رطوبت دهی از دو روز به چهار روز خرد مرحله پوستگیری از 23/20 % به 59/15% و درصد دانه های خرد مرحله سفیدکنی از 83/29 % به 19/27% کاهش معنی داری داشت و با افزایش دمای رطوبتدهی نمونهها از 10 به °C25، میانگین دانههای خرد مرحله پوستگیری از 26/19% به 567/16% و میانگین درصد دانههای خرد مرحله سفیدکنی، نمونهها از مقدار 64/29% به 38/27% کاهش معنیداری داشت. افزایش رطوبت نهایی نمونهها از 8 الی w.b. 14% باعث کاهش معنیدار دانههای خرد پوستگیری از مقدار میانگین 39/21% به 88/14% و باعث افزایش معنیدار دانههای خرد سفیدکنی از میانگین 1/25% به 05/31% شد. نتایج مقایسه میانگین اثرات متقابل چهارتایی نشان داد که کمترین دانههای خرد حاصل از پوستگیری (736/4%) در آزمایش با رقم حسنی و مدت رطوبت دهی 4 روزه، دمای رطوبت دهی°C10 و رطوبت نهایی w.b. 14% و بیشترین مقدار دانههای خرد حاصل از پوستگیری (8/56%) در آزمایش با رقم هاشمی، مدت رطوبتدهی 2 روزه، دمای °C 10 و رطوبت نهایی w.b. 8% بهدست آمد، همچنین کمترین دانههای خرد حاصل از سفیدکنی (435/9%) در آزمایش با رقم خزر و مدت رطوبت دهی 4 روزه، دمای رطوبتدهی°C 25 و رطوبت نهایی w.b. 11% و بیشترین مقدار دانههای خرد (85/57%) در آزمایش با رقم هاشمی، مدت رطوبت دهی 2 روزه، دمای °C 10 با رطوبت نهایی w.b. 14% به دست آمد.
مقاله پژوهشی
محمد خرمیان؛ سعید برومندنسب؛ فریبرز عباسی؛ سید رضا اشرفی زاده
دوره 37، شماره 2 ، اسفند 1393، صفحه 33-45
چکیده
این پژوهش با هدفبررسی مدل LEACHN برای پیش بینی انتقال رطوبت، نیترات و آمونیوم در نیمرخ خاک برای دوره رشد گیاه ذرت در منطقه شمال استان خوزستان در 2 سال متوالی اجرا شد. آب در سه سطح (50 ، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و کود نیتروژن در سه سطح(Kg ha-1150، 225 و 300) و سه تقسیط مساوی قبل از کاشت، مرحله 8-6 برگی و قبل از گلدهی اعمال شد. نتایج واسنجی مدل نشان داد ...
بیشتر
این پژوهش با هدفبررسی مدل LEACHN برای پیش بینی انتقال رطوبت، نیترات و آمونیوم در نیمرخ خاک برای دوره رشد گیاه ذرت در منطقه شمال استان خوزستان در 2 سال متوالی اجرا شد. آب در سه سطح (50 ، 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) و کود نیتروژن در سه سطح(Kg ha-1150، 225 و 300) و سه تقسیط مساوی قبل از کاشت، مرحله 8-6 برگی و قبل از گلدهی اعمال شد. نتایج واسنجی مدل نشان داد که مقادیر ضرایب نیترات زایی، نیترات زدایی و انتشار پذیری به ترتیب برابر باdays-1 17/0 ، 004/0 و mm200 کمترین خطای متوسط (MBE) و بالاترین کارایی مدل (EF) در طول دوره رشد را ایجاد کرد، به طوری که محدوده تغییرات این شاخص ها برای نیترات به ترتیب بین 09/2- تا 89/3، و 1/0- تا 88/0 می باشد.با این حال،دقت مدل در پیش بینی انتقال آمونیوم کمتر از نیترات بود.مقادیر اندازه گیریو پیش بینی شده مدل نشان داد کهانتقال نیترات به لایه های پایین تر از cm60 در هیچ یک از تیمارهاصورت نگرفت. شاخص های آماری MBE، EFو ضریب تغییرات (CV) مدل برای پیش بینی رطوبت خاک در عمق های مختلف به ترتیب بین 003/0 تا 019/0، 24/0 تا 73/0 و 8/5 تا 9/17 درصد تغییر نمود که بیانگر دقتبالای مدل در پیش بینی رطوبت خاک می باشد.
مقاله پژوهشی
یوسف قاسمی؛ محمد حسین کیانمهر؛ مجید محسنی منفرد؛ بهزاد آزادگان؛ جعفر مساح
دوره 37، شماره 2 ، اسفند 1393، صفحه 47-57
چکیده
امروزه از کود کمپوست به عنوان جایگزینی برای کودهای شیمیایی که خساراتی را برای سلامتی انسانها و همچنین برای زمین‌های کشاورزی به بار میآورد،یاد میشود. مشکلاتی مانند: حمل ونقل(حجم زیاد)، رطوبت زیاد، توزیع کود در مزرعه، گرد و غبار و انبارداری، در ارائه این کود به مزرعه وجود دارد.پلت و گرانول، راه حل فشرده سازی برای حل مشکلات مطرح ...
بیشتر
امروزه از کود کمپوست به عنوان جایگزینی برای کودهای شیمیایی که خساراتی را برای سلامتی انسانها و همچنین برای زمین‌های کشاورزی به بار میآورد،یاد میشود. مشکلاتی مانند: حمل ونقل(حجم زیاد)، رطوبت زیاد، توزیع کود در مزرعه، گرد و غبار و انبارداری، در ارائه این کود به مزرعه وجود دارد.پلت و گرانول، راه حل فشرده سازی برای حل مشکلات مطرح شده پیشنهاد میگردد. تاثیر پارامترهای گرانول کود کمپوست بر روی درصد گرانول مفید تولید شده با استفاده از دستگاه استوانه دوار در مقیاس آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت.برای گرانول کردن تاثیرچهار پارامتر، سرعت چرخش استوانه دوار، زمان گرانول کردن، درصد پرشدگی استوانه دوار از مواد اولیه و غلظت چسباننده بر مقاومت به شکست گرانولهای تولیدی مورد تحقیق قرار گرفت. نتایج نشان میدهد که سه عامل، زمان فرآیند گرانول کردن، درصد پرشدگی و درصد ملاس(نسبت ملاس به آب) بر مقاومت به شکست گرانولها و همچنین اثر متقابل سرعت چرخش استوانه و زمان گرانول کردن بر روی مقاومت به شکست گرانولها اثر معنی دار دارند. نتایج نشان میدهد با افزایش درصد ملاس، زمان گرانول کردن و درصد پرشدگی استوانه مقاومت به شکست گرانولها افزایش مییابد.
مقاله پژوهشی
بیوشیمی، بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک
محسن سلیمانزاده؛ حسین خادمی؛ مژگان سپهری
دوره 37، شماره 2 ، اسفند 1393، صفحه 59-72
چکیده
ریزجاندارن در فراهم سازی عناصر غذایی برای گیاه و تکامل خاک، کارایی ویژهای دارند. این بررسی برای شناخت پیامد کاربرد دو سویه باکتری Bacilluscereus بر آزادسازی پتاسیم و آهن از کانیهای میکایی انجام شد. آزمایشفاکتوریلدر قالبطرحکاملاًتصادفی با دو گونه کانی (فلوگوپیت و موسکویت)، دو سویه باکتری (PTCC 1247 و PTCC 1665) و شاهد و هشت زمان در سه تکرار ...
بیشتر
ریزجاندارن در فراهم سازی عناصر غذایی برای گیاه و تکامل خاک، کارایی ویژهای دارند. این بررسی برای شناخت پیامد کاربرد دو سویه باکتری Bacilluscereus بر آزادسازی پتاسیم و آهن از کانیهای میکایی انجام شد. آزمایشفاکتوریلدر قالبطرحکاملاًتصادفی با دو گونه کانی (فلوگوپیت و موسکویت)، دو سویه باکتری (PTCC 1247 و PTCC 1665) و شاهد و هشت زمان در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که آزادسازی پتاسیم و آهن بسته به سویه باکتری و گونه کانی ناهمانند است. سویه PTCC1665 پتاسیم بیشتری آزاد نمود. پتاسیم آزادشده در تیمار مایه زنی شده با سویه PTCC 1665 در برابر سویه PTCC 1247و تیمار شاهد بیشتر بود. آهن آزاد شده در آغاز آزمایش افزایش یافت، با گذشت زمان روند کاهشی شد و دوباره روند افزایشی پیدا نمود. رویهمرفته اندازه آزادشدن آهن از فلوگوپیت بیشتر از موسکویت بود.
مقاله پژوهشی
بیوشیمی، بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک
علیرضا فلاح؛ سمیه مومنی؛ شایان شریعتی
دوره 37، شماره 2 ، اسفند 1393، صفحه 73-86
چکیده
هدف از این پژوهش مقایسه اثر سطوح مختلف کود زیستی شامل باکتری‌های آزادزی تثبیت کننده نیتروژن آزوسپیریلوم و ازتوباکتر به تنهایی یا به صورت تلفیقی، به همراه باکتری‌های محرک رشد گیاه سودوموناس فلورسنس و باسیلوس سابتیلیس در ترکیب با پنج سطح کود نیتروژنه بر ویژگی‌های رشد و عملکردی گیاه گندم بود. آزمایش به صورت فاکتوریل، شامل کود زیستی ...
بیشتر
هدف از این پژوهش مقایسه اثر سطوح مختلف کود زیستی شامل باکتری‌های آزادزی تثبیت کننده نیتروژن آزوسپیریلوم و ازتوباکتر به تنهایی یا به صورت تلفیقی، به همراه باکتری‌های محرک رشد گیاه سودوموناس فلورسنس و باسیلوس سابتیلیس در ترکیب با پنج سطح کود نیتروژنه بر ویژگی‌های رشد و عملکردی گیاه گندم بود. آزمایش به صورت فاکتوریل، شامل کود زیستی و مقادیر مختلف کود نیتروژن در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. در پایان دوره رشد گیاه صفات تعداد سنبله، تعداد دانه، عملکرد گیاه، نسبت وزن دانه به کاه، عملکرد کاه و درصد نیتروژن دانه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد در اثر اصلی کود زیستی، بیشترین تأثیر را کود زیستی حاوی ازتوباکتر، آزوسپیریلوم ، سودوموناس و باسیلوس سابتیلیس داشته، و به ترتیب 8، 5/22، 5/26 و 3/23 درصد مقادیر صفات نیتروژن دانه، تعداد سنبله، عملکرد کاه و عملکرد گیاه را نسبت به گیاه شاهد افزایش داد. در اثر اصلی کود شیمیایی بر صفات مورد بررسی اگر چه سطح کودی 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص بیشترین مقدار را داشته ولی تفاوت معنی داری با سطح کود 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص نشان نداد. در اثر متقابل هم برهم کنش کود زیستی حاوی ازتوباکتر، آزوسپیریلوم ، سودوموناس و باسیلوس سابتیلیس با 75 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بالاترین مقادیر را به خود اختصاص داد و توانست به ترتیب 25، 4/100، 5/53، 6/100 و 6/92 درصد صفات تعداد دانه، تعداد سنبله، نیتروژن دانه، عملکرد کاه و عملکرد گیاه را نسبت به گیاه شاهد افزایش دهد.
مقاله پژوهشی
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
قربانعلی روشنی؛ عبدالرضا قرنجیکی
دوره 37، شماره 2 ، اسفند 1393، صفحه 87-99
چکیده
نقشههای حاصلخیزی خاک مبنای توصیه‌های کودی، پایش تغییرات تغذیه‌ای خاک و یکی از ابزارهای مهم برای پیشبینی کمبود یا سمیت عناصر غذایی در خاک می‌باشند. این مطالعه با هدف تهیه نقشه رقومی عناصر غذایی پرنیاز وکم نیاز و همچنین برخی از خصوصیات فیزیکوشیمیائی مهم خاک برای مراکز خدمات سازمان جهاد کشاورزی جهت بهینه‌سازی مصرف کودهای شیمیائی ...
بیشتر
نقشههای حاصلخیزی خاک مبنای توصیه‌های کودی، پایش تغییرات تغذیه‌ای خاک و یکی از ابزارهای مهم برای پیشبینی کمبود یا سمیت عناصر غذایی در خاک می‌باشند. این مطالعه با هدف تهیه نقشه رقومی عناصر غذایی پرنیاز وکم نیاز و همچنین برخی از خصوصیات فیزیکوشیمیائی مهم خاک برای مراکز خدمات سازمان جهاد کشاورزی جهت بهینه‌سازی مصرف کودهای شیمیائی در برنامه عملیاتی الگوی کاشت انجام گردید. منطقه مطالعاتی شامل اراضی زیر کشت گندم آبی و دیم بوده و پس از حذف باریکه‌های مرزی شمالی و اراضی شیبدار جنوبی، مساحتی در حدود 500 هزار هکتار را شامل میگردد. نقشههای جغرافیایی 50000 : 1 به شبکه‌های یک کیلومتر مربعی با فواصل 1000 متر تقسیم شده و به کمک GPS از محل تقاطع خطوط شبکه نمونه مرکب تهیه شد و علاوه بر مقادیر قابل جذب تمامی عناصر غذایی اعم از پرنیاز و کم‌نیاز، برخی از خصوصیات فیزیکوشیمیائی مهم نیز اندازه‌گیری شدند. پس از دریافت نتایج کامل تمام نمونهها، برای هر سری از داده‌ها، یک لایه الکترونیکی (رقومی) ساخته شده و بعد از میان‌یابی نقطه‌ای، پهنه‌بندی انجام شد. ناهمگنی داده‌ها در جهات مختلف بررسی و همبستگی مکانی داده‌ها نیز ارزیابی شدند. با آنالیز واریوگرام، تغییرات مکانی داده‌ها تعیین گردیده و با توجه به مجموع نتایج، واریوگرام هر متغیر برای انتخاب مدل مناسب مورد استفاده قرار گرفته و از طریق میان‌یابی نقطه‌ای با تکنیک آماری کریجینگ، نقشه متغیر مورد مطالعه تهیه و ارائه گردید.
مقاله پژوهشی
پیدایش و طبقه بندی خاکها
روح الله تقی زاده؛ فریدون سرمدیان؛ محمود امید؛ نورایر تومانیان؛ محمدجواد روستا؛ محمد حسن رحیمیان
دوره 37، شماره 2 ، اسفند 1393، صفحه 101-115
چکیده
در طی سالهای گذشته پیشرفتهای گستردهای در زمینه علم نقشهبرداری رقومی خاک شده است؛ بهطوریکه منجر به تولید نقشههای رقومی خاک در سطح ملی و قارهای گردیده است؛ اما به رغم مطالعات بسیار زیادی که در سطح دنیا انجام گرفته است و یا در حال انجام شدن میباشد، تعداد اندکی از خاکشناسان ایرانی به علم نقشهبرداری رقومی ...
بیشتر
در طی سالهای گذشته پیشرفتهای گستردهای در زمینه علم نقشهبرداری رقومی خاک شده است؛ بهطوریکه منجر به تولید نقشههای رقومی خاک در سطح ملی و قارهای گردیده است؛ اما به رغم مطالعات بسیار زیادی که در سطح دنیا انجام گرفته است و یا در حال انجام شدن میباشد، تعداد اندکی از خاکشناسان ایرانی به علم نقشهبرداری رقومی خاک علاقه نشان دادهاند؛ لذا در تحقیق حاضر، سعی شده تا از انواع روشهای دادهکاوی برای پیشبینی مکانی گروههای بزرگ خاک در اراضی به وسعت 72000 هکتار در منطقهی اردکان بهره گرفته شود. در این منطقه بر اساس روش مربع لاتین مکان جغرافیایی 187 پروفیل خاک مشخص شده و سپس تشریح، نمونهبرداری و بر اساس سیستم آمریکایی به شش گروه بزرگ و هشت زیرگروه طبقهبندی شدند. متغیرهای محیطی یا نمایندگان فاکتورهای خاکسازی که در این پژوهش استفاده شدند، شامل ویژگی های توپوگرافی دادههای تصویر ETM+ ماهواره لندست 2002 و نقشههای پلیگونی از جمله سطوح ژئومورفولوژی، زمینشناسی و کاربری اراضی است. نتایج نشان داد که مدل درخت تصمیم نسبت به سایر مدلها دارای برتری نسبی میباشد؛ بهطوریکه توانسته است دقت پیشبینی گروههای بزرگ خاک را نسبت به روش آنالیز تشخیصی (ضعیفترین مدل) 44% افزایش دهد. در کل نتایج تحقیق، دقت مدلهای درخت تصمیم، شبکه عصبی مصنوعی، ترکیب شبکه عصبی مصنوعی - الگوریتم ژنتیک، رگرسیون لاجیستیک چندجملهای و آنالیز تشخیصی را جهت پیشبینی گروههای بزرگ خاک با دقت کلی 70%، 65%، 65%، 55% و 47%، به ترتیب، تایید کرد. همچنین درخت تصمیم، کلاسهای زیرگروه خاک را با دقت 2/84% پیشبینی نموده است.
