مقاله پژوهشی
آرزو محمدی؛ محمد علی بهمنیار؛ مهدی قاجار سپانلو
دوره 36، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 1-11
چکیده
شوری از طریق کاهش پتانسیل اسمزی محلول، برهم خوردن تعادل عناصر غذایی و ایجاد سمیت باعث اختلال در رشد گیاه میشود و عملکرد را کاهش میدهد. کاربرد مواد اصلاح کننده نظیر گچ و کود دامی میتوانند با کاهش خسارت ناشی از شوری سبب افزایش عناصر مغذی برگ و دانه شوند. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 1388 بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً ...
بیشتر
شوری از طریق کاهش پتانسیل اسمزی محلول، برهم خوردن تعادل عناصر غذایی و ایجاد سمیت باعث اختلال در رشد گیاه میشود و عملکرد را کاهش میدهد. کاربرد مواد اصلاح کننده نظیر گچ و کود دامی میتوانند با کاهش خسارت ناشی از شوری سبب افزایش عناصر مغذی برگ و دانه شوند. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 1388 بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار بصورت گلدانی انجام شد. در این آزمایش فاکتور اصلی شامل سطوح مختلف شوری آب آبیاری (0، 3، 6، 9 و 12 دسیزیمنس بر متر) از مخلوط نمکهای کلرید سدیم و کلرید کلسیم به نسبت 1:1و فاکتورهای فرعی شامل گچ (0، 15 و 30 تن در هکتار) و کود دامی (0 و 30 تن در هکتار) بوده است. نتایج نشان داد افزایش شوری آب آبیاری، سبب کاهش میزان فسفر و افزایش نیتروژن و پتاسیم در برگ گندم گردید. همچنین با افزایش شوری آب آبیاری، میزان فسفر و پتاسیم دانه کاهش و نیتروژن دانه گندم افزیش یافت. کاربرد گچ میزان نیتروزن، فسفر و پتاسیم در برگ را به ترتیب 31/6، 89/10 و 82/14 درصد و در دانه به ترتیب 32/10، 84/10 و 45/3 درصد افزایش داد. کاربرد کود دامی در تیمارهای مختلف شوری بر میزان عناصر نیتروژن و فسفر در برگ، فسفر و پتاسیم در دانه معنیدار بود. بیشترین مقدار نیتروژن و فسفر در برگ و دانه با کاربرد 15 و 30 تن گچ در هکتار و بیشترین میزان پتاسیم در برگ و دانه با کاربرد 30 تن گچ در هکتار بدست آمد.
مقاله پژوهشی
سعید حجتی؛ احمد لندی؛ هیام آل کثیری
دوره 36، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 13-22
چکیده
پساب صنایع مختلف حاوی مقادیر قـابل توجهی فلزات سنگین هستند که پس از ورود به خاک و آبشویی از آن میتوانند آلودگی آبهای زیرزمینی را باعث شوند. مطالعات اندکی در رابطه با تاثیر کاربرد کانیهای رسی در ممانعت از آبشویی این عناصر صورت گرفته است. لذا این مطالعه با هدف بررسی کارایی کانی سپیولیت به عنوان یک جاذب قوی و ارزان قیمت در جلوگیری ...
بیشتر
پساب صنایع مختلف حاوی مقادیر قـابل توجهی فلزات سنگین هستند که پس از ورود به خاک و آبشویی از آن میتوانند آلودگی آبهای زیرزمینی را باعث شوند. مطالعات اندکی در رابطه با تاثیر کاربرد کانیهای رسی در ممانعت از آبشویی این عناصر صورت گرفته است. لذا این مطالعه با هدف بررسی کارایی کانی سپیولیت به عنوان یک جاذب قوی و ارزان قیمت در جلوگیری از آبشویی عناصر سرب و روی از ستونهای خاک در شرایط آزمایشگاهی صورت پذیرفت. بدین مـنظور 400 میلیلیتر مـحلولهایی که حاوی غلظت 75 میلیگرم در لیتر عناصر سرب و روی بودند از یک ستون شنی از پیش اشباع شده که حاوی مقادیر مختلفی از کانی سپیولیت (2، 4، 6 و 8 درصد) در دو اندازه کوچکتر از 2 میکرون و 20 تا 50 میکرون بودند با دبی 2/1 لیتر در ساعت عبور داده شد و غلظت سرب و روی در محلولهای خروجی (20 میلیلیتری) با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که کاربرد کانی سپیولیت آبشویی عناصر سرب و روی را در مقایسه با تیمار شاهد به طور معنیداری کاهش میدهد. همچنین با افزایش میزان کاربرد کانی سپیولیت از 2 به 8 درصد و کاهش اندازه ذرات کانی فوق از 20 تا 50 میکرون به ریزتر از 2 میکرون، آبشویی عناصر سرب و روی از ستونهای مورد مطالعه کاهش مییابد. لیکن میزان سرب آبشویی شده در مقایسه با روی بسیار کمتر است. در کل به نظر میرسد که استفاده از کانی سپیولیت میتواند راهکار مناسبی در جهت کاهش انتقال عناصر سرب و روی به آبهای زیرزمینی باشد.
مقاله پژوهشی
یوسف عباسپور کلان؛ محمد علی نیکبخت؛ مجید رهنما
دوره 36، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 23-34
چکیده
خشک کردن انگور به عنوان یکی از محصولات استراتژیک کشاورزی در ایران با چالشهای متعددی از جمله تغییر رنگ، فساد پذیری، آلودگی و زمان طولانی مواجه می‌باشد. با چنین رویکردی، پژوهش حاضر ضمن بررسی رفتار خشک شدن لایه نازک انگور سفید بیدانه ارومیه در خشککن هوای- داغ، مناسبترین مدل ریاضی برای توصیف منحنی فرآیند خشک ...
بیشتر
خشک کردن انگور به عنوان یکی از محصولات استراتژیک کشاورزی در ایران با چالشهای متعددی از جمله تغییر رنگ، فساد پذیری، آلودگی و زمان طولانی مواجه می‌باشد. با چنین رویکردی، پژوهش حاضر ضمن بررسی رفتار خشک شدن لایه نازک انگور سفید بیدانه ارومیه در خشککن هوای- داغ، مناسبترین مدل ریاضی برای توصیف منحنی فرآیند خشک شدن آن را معرفی می‌کند تا بتواند در طراحی خشک کن انگور مورد استفاده قرار گیرد. آزمایش تجربی خشک کردن در 4 سطح دمای هوای خشک کننده، 40، 50، 60، 70 درجه سیلسیوس و سرعت هوای 2/1 متر بر ثانیه انجام شد. داده‌های تجربی با 10 مدل نیمه تئوری و تجربی بر اساس آماره‌های ضریب تعیین(2R)، مربع کای (2X) و ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) برازش شد. با توجه به نتایج، دمای هوای خشک کننده روی سرعت خشک شدن انگور، اثر معنیداری داشت و با افزایش دما، از 50 به 60 درجه سلسیوس زمان خشک شدن انگور حدود 59 درصد کاهش یافت. همچنین نتایج نشان داد که فرآیند خشک کردن در مرحله با نرخ نزولی انجام پذیرفت. با مقایسه مدلهای مورد ارزیابی جهت تعیین بهترین برازش منحنی فرآیند خشک شدن لایه نازک انگور، مدل میدلی و همکاران با (997859/0=2R)، (0001679/0=2X) و (010234/0RMSE= ) بهترین برازش را داشت. تأثیر دمای هوای خشک کننده روی ضرایب و ثابت‌های این مدل نیز بررسی شد.
مقاله پژوهشی
سعید مینائی؛ پژمان نیک اندیش؛ برات قبادیان؛ محمد جواد شیخ داودی
دوره 36، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 35-50
چکیده
در مدل‌سازی ریاضی و طراحی سامانه‌های هیدرولیک، تعیین دبی روغن عبوری از شیر‌های کنترل بر حسب ضریب تخلیه و سطح مقطع تنگنای ایجاد شده در آنها اهمیت ویژه‌ای دارد. با وجود آن‌که ضریب تخلیه به نوع جریان روغن عبوری از تنگنا وابسته است ولی معمولاً در شیر‌های هیدرولیک ثابت فرض میشود؛ به‌همین منظور در این مقاله، ضریب تخلیه‌ی تنگناهای ...
بیشتر
در مدل‌سازی ریاضی و طراحی سامانه‌های هیدرولیک، تعیین دبی روغن عبوری از شیر‌های کنترل بر حسب ضریب تخلیه و سطح مقطع تنگنای ایجاد شده در آنها اهمیت ویژه‌ای دارد. با وجود آن‌که ضریب تخلیه به نوع جریان روغن عبوری از تنگنا وابسته است ولی معمولاً در شیر‌های هیدرولیک ثابت فرض میشود؛ به‌همین منظور در این مقاله، ضریب تخلیه‌ی تنگناهای ایجاد شده توسط اسپول و سه نوع پاپت متداول در شیر‌های هیدرولیکی بهصورت تجربی اندازهگیری شد. سپس بر اساس داده‌های تجربی، منحنی برازش شده‌ی ضریب تخلیه بر حسب ریشه‌ی دوم عدد رینولدز برای چهار نوع تنگنای ایجاد شده توسط عضوهای متحرک اسپولی، مخروطی، کروی و استوانه‌ای استخراج گردید. بررسی منحنی‌ها نشان میدهد که ضریب تخلیه در شرایط آشفته‌ی جریان برای هر نوع تنگنا مستقل از عدد رینولدز است. از طرفی، ضریب تخلیه در شرایط آرام جریان روغن عبوری از هر چهار نوع تنگنا، بهطور خطی با ریشه‌ی دوم عدد رینولدز تغییر می‌کند. همچنین ضریب تخلیه در شرایط جریان آشفته برای تنگنای ایجاد شده توسط اسپول نسبت به تنگناهای شامل عضوهای متحرک پاپتی، کمتر است. ضمناً شیب بخش خطی منحنی ضریب تخلیه برای تنگنای ایجاد شده توسط اسپول نسبت به تنگناهای شامل عضوهای متحرک پاپتی بیشتر است.
مقاله پژوهشی
فرشید اسمعیلی؛ سپیده کلاته جاری؛ زرین تاج علیپور
دوره 36، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 51-65
چکیده
انجام تحقیقات بر روی بسترهای کشت مختلف جهت پرورش گیاهان آپارتمانی گلدانی امری ضروری به نظر میرسد. با استفاده از ضایعات آلی و مواد معدنی مختلف میتوان بسترهای بومی با قیمت های پایین را به عنوان جایگزین ارزانتر، در دسترس تر و با کیفیت مطلوب به جای بسترهای کشت وارداتی معرفی نمود؛ به همین منظور در این تحقیق اثر بسترهای مختلف آلی ...
بیشتر
انجام تحقیقات بر روی بسترهای کشت مختلف جهت پرورش گیاهان آپارتمانی گلدانی امری ضروری به نظر میرسد. با استفاده از ضایعات آلی و مواد معدنی مختلف میتوان بسترهای بومی با قیمت های پایین را به عنوان جایگزین ارزانتر، در دسترس تر و با کیفیت مطلوب به جای بسترهای کشت وارداتی معرفی نمود؛ به همین منظور در این تحقیق اثر بسترهای مختلف آلی و بسترهای معدنی بر گیاه گلدانی و برگ زینتی دراسنا (Dracaena marginata Ait.) بررسی گردید. بسترهای کشت به کار رفته عبارت بودند از نسبت های مختلف پیت، کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست در ترکیب با پرلیت و زئولیت. نتایج نشان داد که بسترهای حاوی 50% پیت + 50% پرلیت، 50% کمپوست زباله شهری + 50% پرلیت و 50% ورمی کمپوست + 25% پرلیت + 25% زئولیت بیشترین اثر را بر ارتفاع گیاه، تعداد برگ تولید شده و قطر ساقه نشان دادند و ضعیفترین نتایج نیز در بیشتر صفات در تیمار 50% کمپوست زباله شهری + 25% پرلیت + 25% زئولیت مشاهده شد. بیشترین میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم جذب شده توسط گیاهان، در تیمار 50% پیت + 50% پرلیت و کمترین آن در تیمار 50% زباله شهری + 25% پرلیت + 25% زئولیت مشاهده شد. با توجه به نتایج، به علت دسترسی آسان و قیمت بسیار پایینتر کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست نسبت به پیت، ترکیب های 50% ورمی کمپوست + 25% پرلیت + 25% زئولیت و 50% کمپوست زباله شهری + 50% پرلیت میتوانند به جای بستر کشت وارداتی، 50% پیت + 50% پرلیت، در پرورش این گیاه و سایر گیاهان آپارتمانی برگ زینتی در کشور مورد استفاده قرار گیرند.
مقاله پژوهشی
عاطفه دشت بزرگ؛ غلامعباس صیاد؛ ایرج کاظمی نزاد؛ موسی مسگرباشی
دوره 36، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 65-75
چکیده
پلیمرهای سوپرجاذب قابلیت جذب مقادیر زیادی آب و مواد غذایی را دارند و افزون بر تأمین بهینه آب مصرفی گیاهان، هدرروی آب از طریق تبخیر و آبشویی نیز در آنها بسیار کم است. یکی از راهکارهای افزایش بازده آبیاری و استفاده بهینه از بارندگی در مناطق خشک و نیمهخشک استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب است. بهمنظور مقایسه اندازههای مختلف ...
بیشتر
پلیمرهای سوپرجاذب قابلیت جذب مقادیر زیادی آب و مواد غذایی را دارند و افزون بر تأمین بهینه آب مصرفی گیاهان، هدرروی آب از طریق تبخیر و آبشویی نیز در آنها بسیار کم است. یکی از راهکارهای افزایش بازده آبیاری و استفاده بهینه از بارندگی در مناطق خشک و نیمهخشک استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب است. بهمنظور مقایسه اندازههای مختلف ذرات یک پلیمر سوپرجاذب بر ظرفیت نگهداشت آب خاک، آزمایشی به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح کاملا تصادفی با 7 تیمار ماده جاذبآب (شاهد (بدون اعمال ماده جاذبآب) و سوپرجاذب طراوت 200A در6 اندازه (25/0-21/0، 5/0-25/0، 1-5/0، 2-1، 4/3-2 و 75/4-4/3 میلیمتر هرکدام به میزان 2 گرم در کیلوگرم خاک) درسه تکرار در دو بافت شنیلومی و لومیرسی انجام شد. سپس مقدار آب خاک برای هر تیمار در مکشهای 0، 1/0، 3/0، 5/0، 1، 3، 5 و 15 بار اندازهگیری و منحنیهای رطوبتی هر خاک به طور جداگانه رسم گردید. نتایج نشان داد که بین دو بافت خاکو تیمارها در مکشهای مختلف و همچنین اثر متقابل این عوامل با هم اختلاف معنیدار آماری در سطح 1 درصد وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که پلیمر سوپرجاذب 2-1 میلیمتری نسبت به سایر تیمارها باعث افزایش قابل توجهی در ظرفیت نگهداری آب خاک به خصوص در بافت سبک گردید.
مقاله پژوهشی
الهه حسن زاده؛ مهدی فاجار سپانلو؛ محمد علی بهمنیار
دوره 36، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 77-85
چکیده
برای بررسی تأثیر پتاسیم و کود دامی بر عملکرد و غلظت عناصر پرمصرف در برگ و دانه گندم رقم 18-81-N تحت مقادیر مختلف آب آبیاری آزمایشی گلدانی به صورت اسپیلتفاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی و در چهار تکرار در سال زراعی 89-1388 انجام شد. فاکتور اصلی شامل آبیاری پس از تخلیه 75، 50 و 25 درصد آب قابل دسترس گیاه و فاکتور فرعی شامل پتاسیم در ...
بیشتر
برای بررسی تأثیر پتاسیم و کود دامی بر عملکرد و غلظت عناصر پرمصرف در برگ و دانه گندم رقم 18-81-N تحت مقادیر مختلف آب آبیاری آزمایشی گلدانی به صورت اسپیلتفاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی و در چهار تکرار در سال زراعی 89-1388 انجام شد. فاکتور اصلی شامل آبیاری پس از تخلیه 75، 50 و 25 درصد آب قابل دسترس گیاه و فاکتور فرعی شامل پتاسیم در سه سطح 0، 300 و 600 کیلوگرم کود سولفاتپتاسیم در هکتار و کود دامی در سه سطح 0، 20 و 40 تن کود گاوی در هکتار بود. نتایج آزمایش نشان داد اثر تیمارهای آبیاری بر میزان عملکرد دانه و غلظت عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در برگ و دانه در سطح 1 درصد معنیدار شد و بیشترین غلظت نیتروژن و پتاسیم در تیمار آبیاری پس از تخلیه 75 درصد آب قابل دسترس گیاه مشاهده شد. فسفر برگ و دانه با مصرف کود دامی افزایش یافت و بیشترین میزان فسفردانه در تیمار آبیاری پس از تخلیه 50 درصد آب قابل دسترس گیاه و مصرف 40 تن کود دامی در هکتار و بیشترین میزان فسفر برگ با مصرف 20 و 40 تن کود دامی در هکتار حاصل شد. بیشترین میزان عملکرد دانه در تیمارآبیاری پس از تخلیه 25 درصد آب قابل دسترس گیاه و 40 تن کود دامی مشاهده شد. پتاسیم دانه نیز تحت تأثیر مصرف کود سولفاتپتاسیم قرار گرفت و با مصرف 300 و 600 کیلوگرم در هکتار میزان آن افزایش یافت.
مقاله پژوهشی
ابوالفضل هدایتی پور؛ محمدرضا لک؛ معرفت مصطفوی راد
دوره 36، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 87-99
چکیده
به منظور بررسی اثر نوع علفکش و ابزار خاکورزی بر علفهای هرز، عمکرد و برخی صفات زراعی لوبیا، دو آزمایش مزرعهای در طی سالهای زراعی 1386 و 1387 در ایستگاه تحقیقات لوبیای خمین به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد.تیمارها شاملکاربرد دو نوع علفکش تریفلورالین و اتالفلورالین ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر نوع علفکش و ابزار خاکورزی بر علفهای هرز، عمکرد و برخی صفات زراعی لوبیا، دو آزمایش مزرعهای در طی سالهای زراعی 1386 و 1387 در ایستگاه تحقیقات لوبیای خمین به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد.تیمارها شاملکاربرد دو نوع علفکش تریفلورالین و اتالفلورالین و سه نوع ادوات خاکورزی شامل روتیواتور، دیسک و کولتیواتور بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر ادوات خاکورزی و نوع علفکش بر روی عملکرد محصول و جمعیت علفهای هرز در سطح احتمال 5 درصد معنیدار بود. در این تحقیق، کاربرد علفکش اتالفلورالین و روتیواتور از نظر افزایش عملکرد دانه لوبیا (54/23 درصد) و کاهش جمعیت علفهای هرز (25/89 درصد) نسبت به تیمار شاهد برتری داشت. همچنین، ادوات خاکورزیروتیواتور و دیسک برای اختلاط علفکشها با خاک به ترتیب برتری نشان دادند.
