نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

نیتروژن از جمله عناصر اصلی مورد نیاز گیاهان و مؤثر در حاصل‏خیزی خاک است. میزان نیتروژن قابل دسترس خاک در اکوسیستم‏های کشاورزی در نتیجه جذب نیترات و آمونیوم توسط گیاهان و میکروب‏های خاک، اتلاف از طریق آبشویی، نیترات زدایی و تصعید تغییر می‏کند. میزان مصرف کود تأثیر زیادی بر حرکت نیتروژن و سرنوشت آن در خاک دارد. به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کود اوره برحرکت و توزیع سه فرم نیتروژن (نیترات، آمونیوم و نیتروژن کل)خاک،آزمایشی در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی به صورت کرت‏های یک بار خرد شده با سه تکرار در مرکز تحقیقات صفی آباد دزفول انجام گرفت. تیمارها شامل سه سطح کودی 150، 225 و 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بود کهدر دو مرحله یعنی پس از کشت و مرحله 6 تا 8 برگی ذرت به روش کودآبیاری در اختیار گیاه قرار گرفت. نمونه‏های خاک 8 تا 10 روز قبل و پس از هر کودآبیاری از عمق‏های 30-0 ،60-30 ،90-60 و 120-90 سانتی‏متر برداشت شد و غلظت نیترات و آمونیوم آن‏ها به روش تقطیر بخار آب و غلظت نیتروژن کل با استفاده از دستگاه کجلدالاندازه گیری شد. نتایج نشان داد که مصرف کود، باعث افزایش غلظت نیترات و نیتروژن کل خاک شد به طوری که بیش ترین افزایش در تیمار 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بود. سنگینی بافت خاک، جرم مخصوص ظاهری بالا و آبیاری بهینه حرکت نیترات به لایه های زیرین خاک را محدود نمود و بیش ترین غلظت نیترات در لایه 30-0 سانتی متری خاک مشاهده شد. غلظت آمونیوم در خاک به وسیله میزان کود تحت تاثیر قرار نگرفت و تغییرات آن در طول نیمرخ خاک نامنظم بود.

کلیدواژه‌ها

• نیترات
• آمونیوم
• نیتروژن کل
• ذرت
• کودآبیاری
• آبشویی نیتروژن

عنوان مقاله [English]

Mobility of Different Forms of Nitrogen in Soil Influenced by Different Rates of Urea Fertilizer in Maize Fertigation System in the North of Khuzestan

چکیده [English]

Nitrogen as one of the main nutrients is important for plant growth and soil fertility. The available soil nitrogen can be changed due to N uptake by plants and microorganisms, leaching, denitrification, and volatilization processes. The application rate of N fertilizers is very important on nitrogen fate in the soil. To study the effects of three different rates of nitrogen fertilizer on nitrate, ammonium, nitrogen mobility through the soil, a split plot in the form of randomized complete block design experiment was conducted with three replications in Agricultural Research Center of Safiabad Dezful. Treatments comprised three nitrogen fertilizer rates including 150, 225 and 300 kg.ha^-1. Nitrogen fertilizers were applied in two splits one after planting and the other in 6-8 leaves stages of maize using the fertigation method. Soil samples were taken 8 to 10 days before and after each fertigation from the depths of 0-30, 30-60, 60-90, 90-120 cm. In the soil samples, nitrate and ammonium concentration were measured by distillation of steam water and total N using Kejeldal methods. The results suggested that fertilizer application increased soil nitrate and total nitrogen concentrations through the soil profile. The most concentrations were measured in 300 kgN.ha^-1 treatment. Nitrat movement to lower layers of soil was restricted due to soil heavy texture, high bulk density and optimized irrigation. The most nitrate concentration was observed in 0-30 cm layer of soil. Ammonium concentration was not influenced by the rate of fertilizer and its variation along soil profile was irregular.

کلیدواژه‌ها [English]

• nitrate
• Ammonium
• Total nitrogen
• Maize
• Fertigation
• Nitrogen leaching