نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• وجیهه شاهرخ ¹
• شمس اله ایوبی ²

¹ دانشجوی دکترا، گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

² دانشیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

این مطالعه به منظور بررسی تناسب اراضی منطقه زرین­شهر و مبارکه واقع در غرب اصفهان به روش تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) برای کاربری­های مهم منطقه انجام گرفت. برای انجام ارزیابی، ابتدا ساختار سلسله مراتبی متشکل از هدف، معیار، زیرمعیار و گزینه ایجاد شد. هدف، تعیین اولویت کاربری در هر واحد اراضی (32 واحد)، معیارها شامل تناسب خاک، تناسب اقلیم، سودآوری ناخالص، فاصله تا بازار فروش، دسترسی به شبکه آب، عواقب محیطی فیزیکی و عواقب محیطی شیمیایی و گزینه­ها نیز عبارت از کشت گندم و کشت برنج بود. برای انجام مطالعات در منطقه به روش نظارت شده در واحدهای خاک با دانش کارشناسی، 39 خاک­رخ تشریح و معیارها بررسی گردید. با استفاده از پرسشنامه­های تکمیل شده (30 پرسشنامه) توسط کارشناسان­ و نرم­افزار Expert Choice 2000، وزن­های همه فاکتورها محاسبه شد؛ سپس با ضرب مقادیر واقعی استاندارد شده همه معیارها و زیرمعیارها در وزن­های محاسبه شده، وزن نهایی هر یک از کاربری­ها مشخص شد. نتایج نشان داد که حداکثر شاخص اراضی برای گندم در واحد 3-2 به میزان 4/77 و حداقل این شاخص در واحد 9-4 و به میزان 86/18 بود. بیشترین و کمترین مقدار شاخص اراضی برای برنج نیز به ترتیب 85/26 (در واحد 10-4) و 43/7 (در واحد 11-4) محاسبه گردید. بیشترین و کمترین وزن به ترتیب متعلق به معیار تناسب اقلیم و معیار فاصله تا بازار فروش با نرخ ناسازگاری 09/0 بود. نتایج این روش نشان داد که در همه واحدهای اراضی اولویت کاربری با کشت گندم می­باشد.

کلیدواژه‌ها

• ارزیابی اراضی
• فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
• گندم و برنج
• زرین شهر و مبارکه

موضوعات

• ارزیابی و تناسب اراضی

عنوان مقاله [English]

Land Suitability Evaluation using Analytical Hierarchy Process Technique in Zarrinshahr and Mobarakeh (Isfahan)

نویسندگان [English]

• V. Shahrokh ¹
• S. Ayoubi ²

¹

² IUT

چکیده [English]

This study was conducted to evaluate land suitability in Zarinshahr and Mobarakeh areas located in Isfahan Province using Analytical Hierarchy Process (AHP) technique. The hierarchy structure for evaluation was established to select the proper land use for 32 land units. Two alternative land utilization types (the cultivation of wheat and rice) were selected at the lowest level. The intermediate levels of the hierarchy were comprised of seven criteria for evaluating the alternative land uses including soil, climate, gross income, water resources, market, physical environmental impacts and chemical environmental impacts. The weight for each element was calculated using 30 questionnaires which were completed by experts and software EXPERT CHOICE 2000. Then the overall weight for each land use was obtained by multiplying standardized attributes and local weights. The results showed that maximum and minimum calculated land indices for wheat cultivation were 77.4 (unit 2-3) and 18.86 (unit 4-9) and for rice 26.85 (unit 4-10) and 7.43 (unit 4-11), respectively. The climate suitability was the most important factor for selecting the proper land use, followed by soil suitability. The least importance was contributed to market accessibility. The inconsistency ratio related for all the matrices was 9 percent. The results of this study showed that the cultivation of wheat has higher performance for production in all land units.

کلیدواژه‌ها [English]

• Land Evaluation
• Analytical Hierarchy Process
• wheat
• rice
• Zarinshahr
• Mobarakeh