TY - JOUR ID - 16893 TI - ارزیابی اثر فعالیت جایگاه دفع پسماندهای جامد شهری بر کیفیت خاک مجاور آن– مطالعۀ موردی- محل دفع زبالۀ سراوان رشت JO - مهندسی زراعی JA - AGEN LA - fa SN - 2588-526X AU - صادقی پور شیجانی, معصومه AU - شریعتی, فاطمه AU - یغماییان مهابادی, نفیسه AU - کریم زادگان, حسن AD - گروه محیط زیست، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران AD - گروه محیط زیست، واحدلاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران AD - استادیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 44 IS - 1 SP - 59 EP - 80 KW - سری حداقل داده‌‌ها KW - تجزیه به مولفه اصلی KW - شاخص کیفیت خاک KW - فعالیت آنزیمی KW - درجه کیفیت خاک KW - ضریب متابولیک DO - 10.22055/agen.2021.36055.1596 N2 - سلامت خاک وابسته به منشا تشکیل‌دهنده، کاربری و مدیریت آن است. در این پژوهش، اثرات فعالیت جایگاه دفع زباله‌ سراوان رشت، گیلان، از طریق شاخص‌های کیفیت تجمعی ساده، وزنی و نمرو بررسی شد. براساس فاصله از جایگاه، شیب، ارتفاع و مسیر حرکت شیرابه، 32 نمونه‌ مرکب از عمق 15-0 سانتی‌متر با پوشش گیاهی یکسان در سه تکرار برداشت گردید. 17ویژگی خاک به‌عنوان مجموعه کل داده‌ها اندازه‌گیری شدند. میانگین ویژگی‌های آهن و فسفر قابل‌دسترس، هدایت الکتریکی و نیتروژن کل به‌طور معنی‌داری بیشتر از شاهد و میانگین روی و مس قابل‌دسترس، کربن آلی، تنفس پایه، کربن زیتوده‌ی‌میکروبی و فعالیت آنزیم‌های اوره‌آز و فسفاتاز‌ قلیایی به‌طور معنی‌داری کمتر از شاهد بود (01/0p <). از طریق تجزیه به مولفه‌ اصلی، از چهار مولفه با سهم %73 از واریانس کل، شش ویژگی (کربن زیتوده‌میکروبی، سیلت، فسفر و مس قابل‌دسترس، رس و هدایت الکتریکی)، به‌عنوان مجموعه حداقل داده‌ها انتخاب شدند. میانگین شاخص کیفیت تجمعی ساده و وزنی از طریق مجموعه کل داده‌ها در مسیر عبور شیرابه (به‌ترتیب 54/0 و 51/0) و اراضی کشاورزی پایین-دست (به‌ترتیب 55/0 و 52/0) با درجه‌ کیفیت به‌ترتیب III و IV، تفاوت معنی‌داری با شاهد (به‌ترتیب 62/0 و 63/0) با درجه‌ کیفیت به‌-ترتیب II، III داشته و مبین کاهش کیفیت خاک در مسیر شیرابه و اراضی کشاورزی پایین‌دست است. درجه‌ کیفیت با مجموعه حداقل داده‌ها برای همه‌ شاخص‌های کیفیت خاک در معرض فعالیت جایگاه و شاهد یکسان بود. براساس نتایج، تغییر کاربری عرصه‌های جنگلی به جایگاه دفع زباله سبب کاهش کیفیت خاک در مسیر حرکت شیرابه و اراضی پایین‌دست شده است. UR - https://agrieng.scu.ac.ir/article_16893.html L1 - https://agrieng.scu.ac.ir/article_16893_a7441ef2a6f6d104178a4110ebfa2b4d.pdf ER -