%0 Journal Article %T چگونگی رشد گیاهان ذرت، آفتابگردان، شاهدانه و کلزا و برداشت سرب، روی و مس در دو خاک با کاربری معدن و کشاورزی در استان همدان %J مهندسی زراعی %I دانشگاه شهید چمران اهواز %Z 2588-526X %A زلقی, رویا %A صفری سنجانی, علی اکبر %D 2014 %\ 08/23/2014 %V 37 %N 1 %P 49-65 %! چگونگی رشد گیاهان ذرت، آفتابگردان، شاهدانه و کلزا و برداشت سرب، روی و مس در دو خاک با کاربری معدن و کشاورزی در استان همدان %K بیش اندوز عناصر سنگین %K ذرت %K آفتابگردان %K شاهدانه %K کلزا %R %X گیاه‌پالایی روشی سازگار با محیط زیست برای برداشت آلاینده­ها از خاک­های آلوده، با کاربرد گیاهان است. این پژوهش برای ارزیابی توانایی گیاهان ذرت (zea mayse)، آفتابگردان (Helianthus annuus)، شاهدانه (Cannabis sativa) و کلزا Brassica napus)) کشت شده در خاک معدن سرب و روی آهنگران در برابر یک خاک کشاورزی (زراعی) برای انباشت فلزات سرب، روی و مس در شرایط گلخانه­ای انجام شد. وزن خشک بخش هوایی و ریشه و غلظت فلزات در آنها، فاکتورهای ترابری و غنی سازی و ریخت‌های گوناگون فلزات در خاک اندازه­گیری شد. توزیع سرب و روی در هر دو خاک به صورت باقیمانده>کربناته>آلی>تبادلی و توزیع مس به صورت باقیمانده> آلی> کربناته> تبادلی بود. کمترین و بیشترین غلظت سرب به ترتیب در بخش هوایی ذرت کشت شده در خاک کشاورزی و شاهدانه کشت شده در خاک معدن (50/25 و 30/301 میلی­گرم در کیلوگرم) دیده شد. فاکتور ترابری سرب در دامنه 96/0-72/0 و به ترتیب آفتابگردان> شاهدانه> کلزا>ذرت، برای روی در دامنه  99/0-70/0 و به شکل آفتابگردان>ذرت>شاهدانه>کلزا و برای مس در دامنه 83/1-49/0 و به ترتیب آفتابگردان>شاهدانه>کلزا>ذرت بود. فاکتور غنی سازی سرب از 24/0 تا 48/0 به ترتیب در ذرت و شاهدانه دیده شد و برای روی نیز از 75/0 تا 01/1 به ترتیب در ذرت و آفتابگردان دیده شد. بیشترین فاکتور غنی سازی مس، در آفتابگردان (42/1) و کمترین آن در شاهدانه (39/0) دیده شد. نتایج نشان داد که هیچ یک از گیاهان بررسی شده بیش‌اندوز سرب، روی و مس نبودند. اما آفتابگردان و شاهدانه توانایی بیشتری در مقایسه با ذرت و کلزا برای انباشت سرب داشتند. %U https://agrieng.scu.ac.ir/article_10730_fcf18bf0ffbed85d50054a1cdb241117.pdf