تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
بنفشه رضایی نیکو؛ نعیمه عنایتی ضمیر؛ مجتبی نوروزی مصیر
چکیده
برای جداسازی باکتریهای انحلال کننده روی از منبع اکسید روی نمونه خاک از ریزوسفر ذرت تهیه و با استفاده از محیط کشت جامد و مایع دارای روی از منبع اکسید روی غربالگری شدند. 50 جدایه باکتری از ریزوسفر ذرت جداسازی شدند. که از بین این جدایهها 16 جدایه که دارای شاخص حلالیت روی یک و بالاتر بودند بر اساس خصوصیات مرفولوژیکی، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی ...
بیشتر
برای جداسازی باکتریهای انحلال کننده روی از منبع اکسید روی نمونه خاک از ریزوسفر ذرت تهیه و با استفاده از محیط کشت جامد و مایع دارای روی از منبع اکسید روی غربالگری شدند. 50 جدایه باکتری از ریزوسفر ذرت جداسازی شدند. که از بین این جدایهها 16 جدایه که دارای شاخص حلالیت روی یک و بالاتر بودند بر اساس خصوصیات مرفولوژیکی، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی برای مطالعات بیشتر انتخاب شدند. جدایهای که دارای توانایی بیشتری در انحلال روی، فسفر، پتاسیم و تولید اکسین بود انتخاب و شناسایی شد. این stenotrophomonas maltophilia بودند. تاثیر جدایه Z14 بر رشد گیاه ذرت بررسی شد. این پژوهش در زیستگاه درون شیشهای با آرایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در پنج تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل دو سطح باکتری B1 (شاهد)،B2 (stenotrophomonas maltophilia) و سه سطح کود سولفات روی Zn0 (بدون افزودن کود روی)، Zn20 (50 درصد نیاز گیاه) و Zn40 (100 درصد نیاز گیاه) بودند. بعد از یک دوره 20 روزه شاخص کلروفیل اندازهگیری و بخش هوایی و ریشه گیاه برداشت شد. صفات وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، طول ریشه و بلندی گیاه اندازهگیری شد. این بررسی نشان داد پیامد مایهزنی باکتری بر همه ویژگیهای اندازهگیری شده در سطح یک درصد معنیدار است. تمام ویژگیهای ذکر شده در حضور باکتری بالاترین اندازهها را داشتند. با توجه به مشکل کمبود روی قابل جذب در خاکهای آهکی خوزستان و با توجه به توانایی آن در انحلال روی، فسفر، پتاسیم و تولید اکسین(خصوصیات محرک رشدی) میتواند به عنوان کود زیستی به کاربرده شوند.
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
سحر طاقدیس؛ مجید حجازی؛ وحیدرضا جلالی
چکیده
روی یکی از عناصر کم مصرف ضروری برای گیاه و انسان است و در بسیاری از چرخههای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی موجودات زنده نقش دارد. در شرایط کمبود روی، گیاهان از طریق ترشح اسیدهای آلی در ریزوسفر سبب افزایش فراهمی روی در خاک میشوند. به منظور بررسی سینتیک رهاسازی روی توسط اسیداگزالیک، 5/1 گرم از نمونههای خاک سطحی (30-0 سانتیمتر) در دو ...
بیشتر
روی یکی از عناصر کم مصرف ضروری برای گیاه و انسان است و در بسیاری از چرخههای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی موجودات زنده نقش دارد. در شرایط کمبود روی، گیاهان از طریق ترشح اسیدهای آلی در ریزوسفر سبب افزایش فراهمی روی در خاک میشوند. به منظور بررسی سینتیک رهاسازی روی توسط اسیداگزالیک، 5/1 گرم از نمونههای خاک سطحی (30-0 سانتیمتر) در دو تکرار به لولههای پلیاتیلنی حاوی 15 میلیلیتر اسید اگزالیک (نسبت 10:1 خاک به محلول) در دو سطح 100 و 200 میلیگرم در لیتر اضافه و سوسپانسیونها در بازه زمانی 1 تا 72 ساعت تکان داده شدند. در زمانهای مشخص شده غلظت روی در عصاره با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازهگیری شد؛ سپس معادلات مختلف سینتیکی بر دادههای حاصل از آزمایش برازش داده گردیدند. با توجه به نتایج، الگوی رهاسازی روی در خاک نشان داد که رهاسازی روی در ابتدا با سرعت زیاد انجام گرفته و با گذشت زمان به تدریج به یک تعادل نسبی رسیده است. افزایش سطح اسید اگزالیک در تمامی زمانها سبب کاهش رهاسازی روی در خاکهای مورد مطالعه شد. بر اساس ضریب تبیین و خطای استاندارد معادلات برازش یافته، معادلات ایلوویچ، تابع توانی و پخشیدگی پارابولیک و در انتها معادله مرتبه صفر به ترتیب به عنوان بهترین معادلات در توصیف دادهها شناخته شدند. نتایج نشان میدهد که کاربرد اسید اگزالیک در سطح 100 میلی گرم در لیتر میتواند سبب افزایش رهاسازی روی و افزایش قابلیت دسترسی آن در خاک شود.
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
راضیه فخرایی مطلق؛ احمد کوچک زاده؛ عبدالمهدی بخشنده؛ مرتضی پوزش شیرازی؛ عادل پشت دار
چکیده
شوری از جمله عوامل محدود کننده عملکرد محصولات در سرتاسر جهان بهشمار می رود و این مسأله بهخصوص در مناطق خشک و نیمهخشک بهعنوان یکی از اساسیترین مشکلات بخش کشاورزی مطرح است. کاربرد عناصر ریزمغذی یکی از راههای افزایش کمیت و کیفیت عملکرد گندم در شرایط تنش شوری میباشد. بهمنظور مطالعه تأثیر مصرف روی در بهبود غلظت روی در دانه ...
بیشتر
شوری از جمله عوامل محدود کننده عملکرد محصولات در سرتاسر جهان بهشمار می رود و این مسأله بهخصوص در مناطق خشک و نیمهخشک بهعنوان یکی از اساسیترین مشکلات بخش کشاورزی مطرح است. کاربرد عناصر ریزمغذی یکی از راههای افزایش کمیت و کیفیت عملکرد گندم در شرایط تنش شوری میباشد. بهمنظور مطالعه تأثیر مصرف روی در بهبود غلظت روی در دانه و عملکرد گندم رقم چمران، آزمایشی در سال 93-1392 در گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابعطبیعی برازجان، بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت؛ فاکتور اول: چهار سطح شوری 4 (شاهد)، 8، 12 و 16دسیزیمنس بر متر که در سه مرحله نموی (پنجهزنی(GS23)، گلدهی(GS55) و خمیری(GS71)) بر گیاه اعمال شد و فاکتور دوم: سطوح کاربرد روی شامل 0، 10، 20 و 30 میلیگرم در کیلوگرم خاک بود. نتایج نشان داد که در هنگام وجود تنش شوری، کاربرد مقادیر 10، 20 و 30 میلیگرم در کیلوگرم روی نسبت به شاهد، تغییرات معنیدار مثبتی در ارتفاع، تعداد دانه در سنبله، میزان رطوبت نسبی برگ، کلروفیل a، b، کلروفیل کل، کارتنویید، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و غلظت روی در دانه ایجاد نموده است. افزایش سطح روی کاربردی در هر یک از سطوح شوری موجب افزایش عملکرد گردید و بیشترین عملکرد دانه (03/692 گرم بر مترمربع) با کاربرد 30 میلیگرم روی در کیلوگرم خاک و شوری آب آبیاری 4 دسی زیمنس بر متر بهدست آمد. با افزایش مصرف کود سولفات روی، غلظت روی دانه و برگ افزایش یافت. بر همین اساس کاربرد روی میتواند بهعنوان یک راهکار فیزیولوژیکی مفید جهت افزایش تحمل در برابر تنش شوری تلقی گردد. بهطور کلی بهنظر میرسد که مصرف روی در آبیاری متناوب با آب شور از صدمه شدید شوری بر گیاه جلوگیری کرده، باعث بهبود صفات کیفی و عملکرد گندم میگردد.
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
فرانک قاسمی؛ سعید حجتی؛ احمد لندی؛ رویا زلقی
چکیده
سپیولیت و پالیگورسکیت از گروه رسهای فیبری هستند که در خاکهای مناطق خشک و نیمه خشک یافت میشوند. شناخت در زمینه رفتار این دو کانی در محیط ریزوسفر گیاهان کشاورزی و کارکرد ریزجانداران اندک است. این پژوهش با هدف بررسی مقدار رهاسازی منیزیم از دو کانی سپیولیت و پالیگورسکیت، در ریزوسفر گیاه سورگوم در شرایط همزیست با قارچ میکوریزی ...
بیشتر
سپیولیت و پالیگورسکیت از گروه رسهای فیبری هستند که در خاکهای مناطق خشک و نیمه خشک یافت میشوند. شناخت در زمینه رفتار این دو کانی در محیط ریزوسفر گیاهان کشاورزی و کارکرد ریزجانداران اندک است. این پژوهش با هدف بررسی مقدار رهاسازی منیزیم از دو کانی سپیولیت و پالیگورسکیت، در ریزوسفر گیاه سورگوم در شرایط همزیست با قارچ میکوریزی گلوموس موسه به گونه آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل منبع منیزیم در سه سطح (محلول غذایی، پالیگورسکیت و سپیولیت) و قارچ در دو سطح (وجود و عدم وجود قارچ) بودند. گیاه سورگوم در گلدانهای دارای شن کوارتزی و نیز سپیولیت یا پالیگورسکیت سترون شده پس از اعمال تیمارهای قارچی کشت و با محلول غذایی جانسون دارای منیزیم و بدون منیزیم در دوره کشت 70 روزه تغذیه شدند. پس از پایان دوره کشت، در آغاز کلروفیل گیاهان، بلندی گیاه و قطرساقه بهترتیب با کلروفیل متر، متر نواری و کولیس اندازهگیری شدند. سپس ریشهها و اندام هوایی از یکدیگر جدا شده و بیومس گیاه، درصد کلونیزاسیون ریشهها و اندازه منیزیم جذب شده گیاه پس از آسیاب و عصارهگیری، بررسی گردید. بیشترین درصد کلونیزاسیون ریشه در تیمارهای دارای پالیگورسکیت و کمترین اندازه آن در تیمار شاهد بوده است؛ ولی اندازه منیزیم جذب شده گیاه و شاخص کلروفیل در تیمارهای حاوی کانی پالیگورسکیت بهطور قابل توجهی کمتر از سایر تیمارها بوده است. مقایسه شرایط حضور و عدم حضور قارچ گلوموسموسه نشان داد که در حضور قارچ اندازه منیزیم جذب شده گیاه سورگوم از این دو کانی بیشتر بوده است؛ لذا میتوان اظهار داشت که حضور قارچ گلوموسموسه بهصورت همزیست با گیاه سورگوم تأثیر معنیداری بر رهاسازی منیزیم از کانی سپیولیت و پالیگورسکیت و جذب آن توسط گیاه داشته است و در این ارتباط رهاسازی منیزیم از کانی سپیولیت بهطور قابل توجهی بیشتر از پالیگورسکیت بود.
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
اسماعیل دردی پور؛ زینب بسطامی کجور؛ مجتبی بارانی مطلق؛ عبدالرضا قرنجیکی؛ محسن علمایی
چکیده
فسفر از عناصر اصلی مورد نیاز گیاه است که هر ساله به خاک افزوده میشود و مقدار قابل ملاحظهای از آن در خاک باقی میماند. هدف از این مطالعه بررسی اثر اسیدهای آلی با وزن مولکولی کم، بر رشد و جذب فسفر توسط ذرتسینگل کراس 704 میباشد. این آزمایش گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بر روی گیاه ذرت اجرا شد. فاکتور ...
بیشتر
فسفر از عناصر اصلی مورد نیاز گیاه است که هر ساله به خاک افزوده میشود و مقدار قابل ملاحظهای از آن در خاک باقی میماند. هدف از این مطالعه بررسی اثر اسیدهای آلی با وزن مولکولی کم، بر رشد و جذب فسفر توسط ذرتسینگل کراس 704 میباشد. این آزمایش گلدانی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بر روی گیاه ذرت اجرا شد. فاکتور اول شامل تعداد 6 نوع خاک سطحی از مناطق مختلف استان گلستان و فاکتور دوم ترکیبی از کود فسفری و اسیدهای آلی شامل (1) شاهد، (2) 50 میلیگرم بر کیلوگرم فسفر ، (3 و 4) 50 میلی مول بر کیلوگرم اسیدهای آلی (اگزالیک و مالیک)، (5) اسیداگزالیک+فسفر و (6) تفالهگوجهفرنگی (25 درصد وزنی) بود. بعد از 10 هفته، گیاهان برداشت و ویژگیهایی مثل ارتفاع، وزن تر و خشک، غلظت فسفر و جذب آن در گیاه تعیین گردید. اثر نوع خاک بهترتیب بر ویژگیهای وزنهای تر و خشک (05/0 ≤P) ، ارتفاع گیاه، غلظت و جذب فسفر در گیاه (01/0 ≤P) معنیدار بود. نتایج نشان داد که تیمار تفاله گوجهفرنگی در مقایسه با شاهد، تیمار کود فسفر و اسید مالیک باعث افزایش معنیدار جذب فسفر، وزن تر و خشک گیاه گردید (05/0 ≤P). تیمار کود فسفر + اسید اگزالیک، فقط از نظر ارتفاع اختلاف معنیداری با مصرف اسید اگزالیک به تنهایی داشت (05/0 ≤P). همچنین بین تیمارهای اسید مالیک و شاهد هیچ اختلاف معنی داری از نظر پارامترهای گیاهی اندازهگیری شده مشاهده نشد (05/0 ≤P)؛ بنابراین، استفاده از تفاله گیاه گوجهفرنگی به جای کود فسفر میتواند به جذب فسفر باقیمانده خاک، رشد گیاه و کاهش آلودگیهای زیست محیطی کمک کند و از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه باشد.
بیوشیمی، بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک
محسن سلیمانزاده؛ حسین خادمی؛ مژگان سپهری
دوره 37، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 59-72
چکیده
ریزجاندارن در فراهم سازی عناصر غذایی برای گیاه و تکامل خاک، کارایی ویژهای دارند. این بررسی برای شناخت پیامد کاربرد دو سویه باکتری Bacilluscereus بر آزادسازی پتاسیم و آهن از کانیهای میکایی انجام شد. آزمایشفاکتوریلدر قالبطرحکاملاًتصادفی با دو گونه کانی (فلوگوپیت و موسکویت)، دو سویه باکتری (PTCC 1247 و PTCC 1665) و شاهد و هشت زمان در سه تکرار ...
بیشتر
ریزجاندارن در فراهم سازی عناصر غذایی برای گیاه و تکامل خاک، کارایی ویژهای دارند. این بررسی برای شناخت پیامد کاربرد دو سویه باکتری Bacilluscereus بر آزادسازی پتاسیم و آهن از کانیهای میکایی انجام شد. آزمایشفاکتوریلدر قالبطرحکاملاًتصادفی با دو گونه کانی (فلوگوپیت و موسکویت)، دو سویه باکتری (PTCC 1247 و PTCC 1665) و شاهد و هشت زمان در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که آزادسازی پتاسیم و آهن بسته به سویه باکتری و گونه کانی ناهمانند است. سویه PTCC1665 پتاسیم بیشتری آزاد نمود. پتاسیم آزادشده در تیمار مایه زنی شده با سویه PTCC 1665 در برابر سویه PTCC 1247و تیمار شاهد بیشتر بود. آهن آزاد شده در آغاز آزمایش افزایش یافت، با گذشت زمان روند کاهشی شد و دوباره روند افزایشی پیدا نمود. رویهمرفته اندازه آزادشدن آهن از فلوگوپیت بیشتر از موسکویت بود.
بیوشیمی، بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک
علیرضا فلاح؛ سمیه مومنی؛ شایان شریعتی
دوره 37، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 73-86
چکیده
هدف از این پژوهش مقایسه اثر سطوح مختلف کود زیستی شامل باکتریهای آزادزی تثبیت کننده نیتروژن آزوسپیریلوم و ازتوباکتر به تنهایی یا به صورت تلفیقی، به همراه باکتریهای محرک رشد گیاه سودوموناس فلورسنس و باسیلوس سابتیلیس در ترکیب با پنج سطح کود نیتروژنه بر ویژگیهای رشد و عملکردی گیاه گندم بود. آزمایش به صورت فاکتوریل، شامل کود زیستی ...
بیشتر
هدف از این پژوهش مقایسه اثر سطوح مختلف کود زیستی شامل باکتریهای آزادزی تثبیت کننده نیتروژن آزوسپیریلوم و ازتوباکتر به تنهایی یا به صورت تلفیقی، به همراه باکتریهای محرک رشد گیاه سودوموناس فلورسنس و باسیلوس سابتیلیس در ترکیب با پنج سطح کود نیتروژنه بر ویژگیهای رشد و عملکردی گیاه گندم بود. آزمایش به صورت فاکتوریل، شامل کود زیستی و مقادیر مختلف کود نیتروژن در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. در پایان دوره رشد گیاه صفات تعداد سنبله، تعداد دانه، عملکرد گیاه، نسبت وزن دانه به کاه، عملکرد کاه و درصد نیتروژن دانه اندازهگیری شد. نتایج نشان داد در اثر اصلی کود زیستی، بیشترین تأثیر را کود زیستی حاوی ازتوباکتر، آزوسپیریلوم ، سودوموناس و باسیلوس سابتیلیس داشته، و به ترتیب 8، 5/22، 5/26 و 3/23 درصد مقادیر صفات نیتروژن دانه، تعداد سنبله، عملکرد کاه و عملکرد گیاه را نسبت به گیاه شاهد افزایش داد. در اثر اصلی کود شیمیایی بر صفات مورد بررسی اگر چه سطح کودی 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص بیشترین مقدار را داشته ولی تفاوت معنی داری با سطح کود 75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص نشان نداد. در اثر متقابل هم برهم کنش کود زیستی حاوی ازتوباکتر، آزوسپیریلوم ، سودوموناس و باسیلوس سابتیلیس با 75 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بالاترین مقادیر را به خود اختصاص داد و توانست به ترتیب 25، 4/100، 5/53، 6/100 و 6/92 درصد صفات تعداد دانه، تعداد سنبله، نیتروژن دانه، عملکرد کاه و عملکرد گیاه را نسبت به گیاه شاهد افزایش دهد.
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
قربانعلی روشنی؛ عبدالرضا قرنجیکی
دوره 37، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 87-99
چکیده
نقشههای حاصلخیزی خاک مبنای توصیههای کودی، پایش تغییرات تغذیهای خاک و یکی از ابزارهای مهم برای پیشبینی کمبود یا سمیت عناصر غذایی در خاک میباشند. این مطالعه با هدف تهیه نقشه رقومی عناصر غذایی پرنیاز وکم نیاز و همچنین برخی از خصوصیات فیزیکوشیمیائی مهم خاک برای مراکز خدمات سازمان جهاد کشاورزی جهت بهینهسازی مصرف کودهای شیمیائی ...
بیشتر
نقشههای حاصلخیزی خاک مبنای توصیههای کودی، پایش تغییرات تغذیهای خاک و یکی از ابزارهای مهم برای پیشبینی کمبود یا سمیت عناصر غذایی در خاک میباشند. این مطالعه با هدف تهیه نقشه رقومی عناصر غذایی پرنیاز وکم نیاز و همچنین برخی از خصوصیات فیزیکوشیمیائی مهم خاک برای مراکز خدمات سازمان جهاد کشاورزی جهت بهینهسازی مصرف کودهای شیمیائی در برنامه عملیاتی الگوی کاشت انجام گردید. منطقه مطالعاتی شامل اراضی زیر کشت گندم آبی و دیم بوده و پس از حذف باریکههای مرزی شمالی و اراضی شیبدار جنوبی، مساحتی در حدود 500 هزار هکتار را شامل میگردد. نقشههای جغرافیایی 50000 : 1 به شبکههای یک کیلومتر مربعی با فواصل 1000 متر تقسیم شده و به کمک GPS از محل تقاطع خطوط شبکه نمونه مرکب تهیه شد و علاوه بر مقادیر قابل جذب تمامی عناصر غذایی اعم از پرنیاز و کمنیاز، برخی از خصوصیات فیزیکوشیمیائی مهم نیز اندازهگیری شدند. پس از دریافت نتایج کامل تمام نمونهها، برای هر سری از دادهها، یک لایه الکترونیکی (رقومی) ساخته شده و بعد از میانیابی نقطهای، پهنهبندی انجام شد. ناهمگنی دادهها در جهات مختلف بررسی و همبستگی مکانی دادهها نیز ارزیابی شدند. با آنالیز واریوگرام، تغییرات مکانی دادهها تعیین گردیده و با توجه به مجموع نتایج، واریوگرام هر متغیر برای انتخاب مدل مناسب مورد استفاده قرار گرفته و از طریق میانیابی نقطهای با تکنیک آماری کریجینگ، نقشه متغیر مورد مطالعه تهیه و ارائه گردید.
بیوشیمی، بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک
شایان شریعتی؛ حسینعلی علیخانی؛ احمد علی پوربابائی؛ فاطمه شریعتی
دوره 37، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 93-107
چکیده
توانایی باکتری افزاینده رشد گیاه سودوموناس فلورسنس در افزایش عملکرد و جذب عناصر غذایی گیاه ذرت انجام گردید. بدین منظور از موادیمانند نانوذره مزوپورسیلیسی، ورمیکمپوست، بنتونیت و ترکیبی از این سه ماده به عنوان حامل بهرهگیری کرده و پس از نگهداری زادمایهها به مدت شش ماه، برای کشت گیاه زادمایه ها به دو روش مایهزنی به خاک و ...
بیشتر
توانایی باکتری افزاینده رشد گیاه سودوموناس فلورسنس در افزایش عملکرد و جذب عناصر غذایی گیاه ذرت انجام گردید. بدین منظور از موادیمانند نانوذره مزوپورسیلیسی، ورمیکمپوست، بنتونیت و ترکیبی از این سه ماده به عنوان حامل بهرهگیری کرده و پس از نگهداری زادمایهها به مدت شش ماه، برای کشت گیاه زادمایه ها به دو روش مایهزنی به خاک و بذر مورد بهرهبرداری قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کاملا تصادفی با سه تکرار، 3 تیمار زادمایه و 2 تیمار کودی دی آمونیوم فسفات، سوپرفسفات ساده و شاهد ( فاقد کود فسفره) به دو روش مایهزنی به خاک و بذر انجام شد. پس از گذشت 60 روز از رشد گیاه ذرت برخی شاخصهای رشد گیاه و غلظت برخی عناصر اندام هوایی گیاه اندازهگیری شد. نتایج نشان داد زادمایه باکتری سودوموناس فلورسنس به ترتیب 74، 46 و 1/22 درصد میزان فسفر اندام هوایی، عملکرد کل و کلروفیل را بهطور معنیداری نسبت به گیاه شاهد افزایش داد (05/0 >P) اما تفاوت معنیداری با تیمارهای کود فسفری نشان نداد(P>0.05). زادمایه بر پایه ورمیکمپوست توانست بهطور معنیداری آهن و روی اندام هوایی را به ترتیب 114 و 6/53 درصد نسبت به گیاه شاهد افزایش دهد(05/0 >P). مقایسات ارتوگونال بین دو روش مایهزنی به بذر و خاک نشان داد که در فاکتور فسفر اندام هوایی در رویه 5 درصد روش مایهزنی به بذر شایستهتر بوده و در دیگر فاکتورها تفاوتمعنیداری بین این دو روش دیده نشد(05/0 >P).