فاطمه سمیع؛ نفیسه یغمائیان مهابادی؛ سپیده ابریشم کش؛ عطااله مصلحت جو
چکیده
تخریب محیط‌زیستی ناشی از استفاده نامناسب اراضی از جمله مشکلات جهانی است. به منظور ارزیابی اثر کاربری اراضی بر تخریب کیفیت خاک، شاخص حساسیت، نسبت لایه‌بندی و شاخص کیفیت خاک بر اساس مجموعه داده حداقل و توسط روش‌های نمره‌دهی خطی و غیرخطی تعیین شد. نتایج نشان داد که اثرکاربری اراضی تنها بر عامل فرسایش‌پذیری خاک به روش استواری معنی‌دار ...
بیشتر
تخریب محیط‌زیستی ناشی از استفاده نامناسب اراضی از جمله مشکلات جهانی است. به منظور ارزیابی اثر کاربری اراضی بر تخریب کیفیت خاک، شاخص حساسیت، نسبت لایه‌بندی و شاخص کیفیت خاک بر اساس مجموعه داده حداقل و توسط روش‌های نمره‌دهی خطی و غیرخطی تعیین شد. نتایج نشان داد که اثرکاربری اراضی تنها بر عامل فرسایش‌پذیری خاک به روش استواری معنی‌دار بود و کاربری جنگل در مقایسه با کاربری مرتع و زراعی دارای کمترین میزان عامل فرسایش‌پذیری خاک بود. شاخص حساسیت ویژگی‌های خاک نشان داد که کلسیم کربنات معادل، ماده آلی، میانگین وزنی قطر خاکدانه و شاخص پایداری ساختمان خاک نسبت به سایر ویژگی‌ها به تغییر کاربری حساس‌تر بودند. نسبت لایه‌بندی ماده آلی و شاخص پایداری ساختمان خاک نیز نشان داد که این ویژگی‌ها به خوبی می‌توانند تخریب کیفیت خاک در اثر تغییر کاربری را نشان دهند. جرم مخصوص ظاهری خاک، ماده آلی، میانگین وزنی قطر خاکدانه و عامل فرسایش‌پذیری خاک به روش استواری به عنوان مجموعه داده حداقل انتخاب شدند. ارزیابی کیفیت خاک نشان داد که در رابطه با اثر کاربری اراضی بر شاخص کیفیت خاک، روش نمره‌دهی غیرخطی بر نمره‌دهی خطی برتری دارد، به نحوی که کاربری جنگل و زراعی به ترتیب از بیش‌ترین و کمترین شاخص کیفیت خاک به روش نمره‌دهی غیرخطی برخوردار بودند و با افزایش عمق، شاخص کیفیت خاک کاهش یافت. با توجه به حساسیت زیاد کیفیت خاک به تغییر کاربری اراضی پیشنهاد می‌شود به منظور پایداری زیست‌بوم از جنگل‌تراشی و تغییر کاربری اراضی در منطقه مورد مطالعه جلوگیری شود.
شیمی و آلودگی خاک
معصومه صادقی پور شیجانی؛ فاطمه شریعتی؛ نفیسه یغماییان مهابادی؛ حسن کریم زادگان
چکیده
سلامت خاک وابسته به منشا تشکیل‌دهنده، کاربری و مدیریت آن است. در این پژوهش، اثرات فعالیت جایگاه دفع زباله سراوان رشت، گیلان، از طریق شاخص‌های کیفیت تجمعی ساده، وزنی و نمرو بررسی شد. براساس فاصله از جایگاه، شیب، ارتفاع و مسیر حرکت شیرابه، 32 نمونه مرکب از عمق 15-0 سانتی‌متر با پوشش گیاهی یکسان در سه تکرار برداشت گردید. 17ویژگی خاک ...
بیشتر
سلامت خاک وابسته به منشا تشکیل‌دهنده، کاربری و مدیریت آن است. در این پژوهش، اثرات فعالیت جایگاه دفع زباله سراوان رشت، گیلان، از طریق شاخص‌های کیفیت تجمعی ساده، وزنی و نمرو بررسی شد. براساس فاصله از جایگاه، شیب، ارتفاع و مسیر حرکت شیرابه، 32 نمونه مرکب از عمق 15-0 سانتی‌متر با پوشش گیاهی یکسان در سه تکرار برداشت گردید. 17ویژگی خاک به‌عنوان مجموعه کل داده‌ها اندازه‌گیری شدند. میانگین ویژگی‌های آهن و فسفر قابل‌دسترس، هدایت الکتریکی و نیتروژن کل به‌طور معنی‌داری بیشتر از شاهد و میانگین روی و مس قابل‌دسترس، کربن آلی، تنفس پایه، کربن زیتوده‌ی‌میکروبی و فعالیت آنزیم‌های اوره‌آز و فسفاتاز قلیایی به‌طور معنی‌داری کمتر از شاهد بود (01/0p <). از طریق تجزیه به مولفه اصلی، از چهار مولفه با سهم %73 از واریانس کل، شش ویژگی (کربن زیتوده‌میکروبی، سیلت، فسفر و مس قابل‌دسترس، رس و هدایت الکتریکی)، به‌عنوان مجموعه حداقل داده‌ها انتخاب شدند. میانگین شاخص کیفیت تجمعی ساده و وزنی از طریق مجموعه کل داده‌ها در مسیر عبور شیرابه (به‌ترتیب 54/0 و 51/0) و اراضی کشاورزی پایین-دست (به‌ترتیب 55/0 و 52/0) با درجه کیفیت به‌ترتیب III و IV، تفاوت معنی‌داری با شاهد (به‌ترتیب 62/0 و 63/0) با درجه کیفیت به-ترتیب II، III داشته و مبین کاهش کیفیت خاک در مسیر شیرابه و اراضی کشاورزی پایین‌دست است. درجه کیفیت با مجموعه حداقل داده‌ها برای همه شاخص‌های کیفیت خاک در معرض فعالیت جایگاه و شاهد یکسان بود. براساس نتایج، تغییر کاربری عرصه‌های جنگلی به جایگاه دفع زباله سبب کاهش کیفیت خاک در مسیر حرکت شیرابه و اراضی پایین‌دست شده است.
