پیدایش و طبقه بندی خاکها
مژده تقی پور؛ نفیسه یغمائیان مهابادی؛ محمود شعبانپور
چکیده
در این مطالعه شاخصهای کیفیت خاک با استفاده از تحلیلهایچند متغیره در سه کاربری مختلف در منطقه توتکابن استان گیلان مورد ارزیابی قرار گرفت. 60 نمونه خاک مرکب از دو عمق صفر تا 15 و 15 تا 30 سانتیمتری از سه کاربری جنگل، زراعی و مرتع برداشت شد. با استفاده از روش تجزیه به مؤلفههای اصلی(PCA) ، از میان 12 ویژگی موثر بر کیفیت خاک، چهار ویژگی شامل ...
بیشتر
در این مطالعه شاخصهای کیفیت خاک با استفاده از تحلیلهایچند متغیره در سه کاربری مختلف در منطقه توتکابن استان گیلان مورد ارزیابی قرار گرفت. 60 نمونه خاک مرکب از دو عمق صفر تا 15 و 15 تا 30 سانتیمتری از سه کاربری جنگل، زراعی و مرتع برداشت شد. با استفاده از روش تجزیه به مؤلفههای اصلی(PCA) ، از میان 12 ویژگی موثر بر کیفیت خاک، چهار ویژگی شامل درصد رس، میانگین وزنی قطر خاکدانه، کربن آلی و فسفر قابل دسترس بهعنوان حداقل ویژگیهای مؤثر بر کیفیت خاک انتخاب شدند. سپس کیفیت خاک با استفاده از دو مدل شاخص کیفیت تجمعی (IQI) و شاخص کیفیت نمورو (NQI) به روشهای نمرهدهی خطی و غیرخطی (LS و NLS) و هرکدام در دو مجموعه کل دادهها (TDS) و دادههای حداقل (MDS) ارزیابی شد. برای اولویتدهی و ارزیابی شاخصهای کیفیت خاک از مجموع دو معیار شاخص حساسیت و درصد راندمان استفاده شد. نتایج نشان داد که شاخصهای کیفیت خاک به روش نمرهدهی خطی نسبت به غیرخطی تفاوت کیفیت خاک بین کاربریهای مختلف را بهتر نشان میدهد؛ بهطوریکه کاربری جنگل و زراعی در مقایسه با مرتع از میانگین شاخص کیفیت خاک بالاتری برخوردار بود.. مقادیر درصد راندمان نشان داد که شاخصهای IQI-LS و IQI-NLS برای مجموعه MDS در مقایسه با TDS با دارا بودن میزان راندمان 75 درصد از کارآیی بالاتری برخوردار هستند. براساس اولویتدهی شاخصهای کیفیت خاک، شاخص IQI-LS-MDS اولین رتبه را به خود اختصاص داد، بر این اساس از بین شاخصهای کیفیت خاک، IQI-LS-MDSبرای بررسی وضعیت کلی خاک در منطقه مطالعاتی قابلیت بیشتری دارد.
فاطمه سمیع؛ نفیسه یغمائیان مهابادی؛ سپیده ابریشم کش؛ عطااله مصلحت جو
چکیده
تخریب محیطزیستی ناشی از استفاده نامناسب اراضی از جمله مشکلات جهانی است. به منظور ارزیابی اثر کاربری اراضی بر تخریب کیفیت خاک، شاخص حساسیت، نسبت لایهبندی و شاخص کیفیت خاک بر اساس مجموعه داده حداقل و توسط روشهای نمرهدهی خطی و غیرخطی تعیین شد. نتایج نشان داد که اثرکاربری اراضی تنها بر عامل فرسایشپذیری خاک به روش استواری معنیدار ...
بیشتر
تخریب محیطزیستی ناشی از استفاده نامناسب اراضی از جمله مشکلات جهانی است. به منظور ارزیابی اثر کاربری اراضی بر تخریب کیفیت خاک، شاخص حساسیت، نسبت لایهبندی و شاخص کیفیت خاک بر اساس مجموعه داده حداقل و توسط روشهای نمرهدهی خطی و غیرخطی تعیین شد. نتایج نشان داد که اثرکاربری اراضی تنها بر عامل فرسایشپذیری خاک به روش استواری معنیدار بود و کاربری جنگل در مقایسه با کاربری مرتع و زراعی دارای کمترین میزان عامل فرسایشپذیری خاک بود. شاخص حساسیت ویژگیهای خاک نشان داد که کلسیم کربنات معادل، ماده آلی، میانگین وزنی قطر خاکدانه و شاخص پایداری ساختمان خاک نسبت به سایر ویژگیها به تغییر کاربری حساستر بودند. نسبت لایهبندی ماده آلی و شاخص پایداری ساختمان خاک نیز نشان داد که این ویژگیها به خوبی میتوانند تخریب کیفیت خاک در اثر تغییر کاربری را نشان دهند. جرم مخصوص ظاهری خاک، ماده آلی، میانگین وزنی قطر خاکدانه و عامل فرسایشپذیری خاک به روش استواری به عنوان مجموعه داده حداقل انتخاب شدند. ارزیابی کیفیت خاک نشان داد که در رابطه با اثر کاربری اراضی بر شاخص کیفیت خاک، روش نمرهدهی غیرخطی بر نمرهدهی خطی برتری دارد، به نحوی که کاربری جنگل و زراعی به ترتیب از بیشترین و کمترین شاخص کیفیت خاک به روش نمرهدهی غیرخطی برخوردار بودند و با افزایش عمق، شاخص کیفیت خاک کاهش یافت. با توجه به حساسیت زیاد کیفیت خاک به تغییر کاربری اراضی پیشنهاد میشود به منظور پایداری زیستبوم از جنگلتراشی و تغییر کاربری اراضی در منطقه مورد مطالعه جلوگیری شود.