روابط آب و خاک و گیاه
مریم موسی پور؛ افسانه عالی نژادیان؛ محمد فیضیان؛ امیر لکزیان
چکیده
پژوهش حاضر در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل در 3 تکرار به‌صورت گلدانی بر روی ذرت علوفه‌ای در خاک آلوده به آرسنیک اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل 5 سطح بیوچار: شاهد (عدم کاربرد بیوچار)، 5/0 و 1 درصد وزنی بیوچار، 5/0 و 1 درصد وزنی بیوچار غنی‌شده با نانو ذرات عنصر روی و سه سطح آبیاری (100، 75 و 55 درصد ظرفیت زراعی) بودند. نتایج نشان داد ...
بیشتر
پژوهش حاضر در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل در 3 تکرار به‌صورت گلدانی بر روی ذرت علوفه‌ای در خاک آلوده به آرسنیک اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل 5 سطح بیوچار: شاهد (عدم کاربرد بیوچار)، 5/0 و 1 درصد وزنی بیوچار، 5/0 و 1 درصد وزنی بیوچار غنی‌شده با نانو ذرات عنصر روی و سه سطح آبیاری (100، 75 و 55 درصد ظرفیت زراعی) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین وزن‌تر (95/43 گرم در گلدان) و خشک برگ (36/5 گرم در گلدان) در تیمار 5/0 درصد وزنی بیوچار غنی‌شده، بیشترین (ارتفاع (86/87 سانتی‌متر)، کلروفیل a (52/17 میلی‌گرم بر گرم وزن‌تر برگ) و کلروفیل کل (26 میلی‌گرم بر گرم وزن‌تر برگ) در تیمار یک درصد بیوچار غنی‌شده و بیشترین کلروفیل b (73/8 میلی‌گرم بر گرم وزن‌تر برگ)،کارتنوئید (69/5 میلی‌گرم بر گرم وزن‌تر برگ 5)، محتوی نسبی آب برگ (19/79 درصد) در تیمار یک درصد بیوچار ساده و سطح آبیاری کامل (100 درصد ظرفیت زراعی) مشاهده گردید و کمترین مقدار ویژگی‌های مذکور در تیمار شاهد (عدم کاربرد بیوچار) و سطح آبیاری 55 درصد ظرفیت زراعی مشاهده شد. نتایج همچنین نشان داد بیشترین (21/17 میلی‌گرم در کیلوگرم) و کمترین (74/11 میلی‌گرم در کیلوگرم) آرسنیک قابل‌دسترس خاک به ترتیب در تیمار 5/0 درصد بیوچار غنی‌شده و تیمار شاهد (عدم استفاده از بیوچار) در سطح آبیاری کامل، بیشترین روی جذب‌شده در برگ (04/393 میکرو‌گرم در گلدان) در تیمار یک درصد بیوچار غنی‌شده و آبیاری کامل و کمترین مقدار (55/105 میکرو‌گرم در گلدان) در تیمار شاهد (عدم استفاده بیوچار) وکم-آبیاری شدید (55 درصد ظرفیت زراعی) مشاهده شده؛ درحالی‌که بیشترین مقدار جذب آرسنیک در برگ (58/18 میکرو-گرم در گلدان) در تیمار شاهد (عدم استفاده از بیوچار) و کم-آبیاری شدید (55 درصد ظرفیت زراعی) و کمترین مقدار (34/2 میکرو‌گرم در گلدان) در تیمار یک درصد بیوچار غنی‌شده و آبیاری کامل مشاهده شد؛ که می‌تواند به نقش مؤثر بیوچار غنی-شده در کاهش جذب آرسنیک در شرایط کم‌آبیاری شدید مرتبط باشد. درنهایت با توجه به اثر مطلوب بیوچار در بهبود ویژگی‌های رشدی ذرت علوفه‌ای و کاهش جذب آرسنیک می‌توان بیان کرد در خاک‌های آلوده به آرسنیک افزودن بیوچار نقش مؤثری در بهبود رشد گیاه در شرایط کم‌آبیاری دارد.
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
هادی احمدیان؛ شیوا خالص رو؛ غلامرضا حیدری
چکیده
کرچک یکی از مهمترین گیاهان دارویی خانواده فرفیون و از قدیمی‌ترین گونه‌های شناخته شده توسط بشر است.کوددهی بخش مهمی از مدیریت کشت کرچک است؛ با این حال اطلاعات اندکی در مورد تأثیر کوددهی بر رشد گیاه کرچک در دسترس است. کاربرد کودهای آلی و زیستی پیامدهای مثبتی بر حاصلخیزی خاک و عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارد. بنابراین به‌منظور بررسی ویژگی‌های ...
بیشتر
کرچک یکی از مهمترین گیاهان دارویی خانواده فرفیون و از قدیمی‌ترین گونه‌های شناخته شده توسط بشر است.کوددهی بخش مهمی از مدیریت کشت کرچک است؛ با این حال اطلاعات اندکی در مورد تأثیر کوددهی بر رشد گیاه کرچک در دسترس است. کاربرد کودهای آلی و زیستی پیامدهای مثبتی بر حاصلخیزی خاک و عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارد. بنابراین به‌منظور بررسی ویژگی‌های مورفولوژیک، عملکرد دانه و روغن کرچک تحت تأثیر تیمارهای مختلف کودی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان در سال 1401 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل تیمارهای مختلف کودی شاهد، کود آلی کامل گرانوله (800 کیلوگرم در هکتار)، بیوچار (3000 کیلوگرم در هکتار)، ، سرکه چوب (90 لیتر در هکتار)، و کود شیمیایی (اوره 200کیلوگرم در هکتار و سوپرفسفات تریپل 100 کیلوگرم در هکتار)، و فاکتور دوم شامل قارچ میکوریزا Rhizophagus irregularis)) در دو سطح (مایه‌زنی و عدم مایه‌زنی) بود. نتایج نشان داد اثر متقابل تیمارهای کودی و قارچ میکوریزا سبب بهبود ویژگی‌های کمی و کیفی کرچک گردید. بیشترین عملکرد بیولوژیک (2/3650 گرم بر مترمربع)، درصد روغن (5/50 درصد) و عملکرد روغن (3/588 کیلوگرم در هکتار) در تیمار تلفیقی کود آلی و مایه‌زنی با میکوریزا مشاهده شد.کود آلی و بیوچار اثر مثبتی بر ویژگی‌های مورفولوژیک داشتند. بیشترین غلظت نیتروژن و پتاسیم دانه نیز مربوط به تیمار کود آلی بود. با توجه به نتایج تحقیق حاضر، تیمار کود آلی توأم با مایه‌زنی میکوریزا در مقایسه با شاهد و تیمارهای دیگر بر بیشتر صفات مورد مطالعه اثرات مثبت معنی‌داری نشان داد. کاربرد تلفیقی میکوریزا و سایر کودهای آلی، علاوه بر بهبود ویژگی‌های کمی و کیفی کرچک، می‌تواند با کاهش مصرف کودهای شیمیایی، راهکاری کلیدی در کشاورزی پایدار باشد.
شیمی و آلودگی خاک
مینا هاشمی تزنگی؛ سهیلا ابراهیمی؛ رضا قربانی نصرآبادی؛ سید علیرضا موحدی نائینی
چکیده
در سال‌های اخیر بیوچار برای کاهش یا از بین بردن آلودگی بعنوان اصلاحگر خاک بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا رفتار سینتیکی بیوچار درکاهش آلاینده گازوئیل خاک، تغییرات این آلاینده با زمان و تغییرات فعالیت میکروبی در یک دوره زمانی 60 روزه مورد بررسی قرار گرفت. خاک آلوده به گازوئیل از اطراف مخزن گازوئیل مستقر در پالایشگاه شیراز ...
بیشتر
در سال‌های اخیر بیوچار برای کاهش یا از بین بردن آلودگی بعنوان اصلاحگر خاک بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا رفتار سینتیکی بیوچار درکاهش آلاینده گازوئیل خاک، تغییرات این آلاینده با زمان و تغییرات فعالیت میکروبی در یک دوره زمانی 60 روزه مورد بررسی قرار گرفت. خاک آلوده به گازوئیل از اطراف مخزن گازوئیل مستقر در پالایشگاه شیراز جمع‌آوری و پس از سنجش میزان هیدروکربن نفتی کل (TPH) اولیه و ویژگی‌های فیزیکی و شیمایی خاک آلوده، نمونه‌های خاک 700 گرمی حاوی بیوچار کاه و کلش گندم آماده شده و بیوچار در اندازه‌های یک و دو میلی‌متر و مقدار وزنی 100-80-60-40-20 گرم بر کیلوگرم بصورت کرت‌های دوبار خرد شده در زمان بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شده‌است. نتایج مربوط به تعیین مدل سنتیک کاهش آلودگی در طی این فرآیند نشان داد که سینتیک کاهش TPH، از نوع معادله درجه اول بود؛ به‌طوری که در 28 روز اول آزمایش، سرعت تجزیه TPH بصورت افزایشی بود، و پس از 35 روز از شروع آزمایش، سرعت تجزیه ترکیبات آلاینده کاهش یافت. ثابت تجزیه زیستی (k) برای خاک تیمارشده با اصلاحگر بالاتر بود و زمان نیمه عمر کمتری نسبت به خاک آلوده شاهد داشت. با افزایش وزن اصلاحگر نیمه‌عمر کاهش و سرعت ثابت تجزیه در تیمار وزن 100 گرم و اندازه 1 میلیمتری افزایش یافت. برعکس، با افزایش اندازه ذرات اصلاحگر، نیمه‌عمر افزایش و ثابت تجزیه کاهش یافت. اصلاحگر بیوچار بعنوان استراتژی ارزان و نسبتا جدید برای پاکسازی یا کاهش آلایندگی هیدروکربنی خاک، می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
پریسا خواجه؛ مینا تقی زاده
چکیده
استفاده از محرک‌های ریشهزایی پیامدهای اقتصادی مثبتی برای پرورش‌دهندگان گیاهان دارد، زیرا استفاده از آنها می‌تواند سبب کاهش هزینه-هاو بهبود عملکرد گیاهان شود. با توجه به سرعت رشد کند سانسوریا، این گیاه نیازمند محرک‌های رشد برای به صرفه بودن تولید تجاری آن است. در این پژوهش کاربرد بیوچار نیشکر (5 و 10 درصد) و مخلوط سه گونه قارچ‌های ...
بیشتر
استفاده از محرک‌های ریشهزایی پیامدهای اقتصادی مثبتی برای پرورش‌دهندگان گیاهان دارد، زیرا استفاده از آنها می‌تواند سبب کاهش هزینه-هاو بهبود عملکرد گیاهان شود. با توجه به سرعت رشد کند سانسوریا، این گیاه نیازمند محرک‌های رشد برای به صرفه بودن تولید تجاری آن است. در این پژوهش کاربرد بیوچار نیشکر (5 و 10 درصد) و مخلوط سه گونه قارچ‌های میکوریز آربوسکولار (6 و 12 درصد) با هدف افزایش سرعت ازدیاد دو رقم سانسوریا (شمشیری ابلق و نقره‌ای) از هر واحد قلمه به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. 8 ماه پس از کشت، صفاتی مانند زمان ریشهزایی، تعداد و طول ریشه، طول بلندترین ریشه، زمان انگیزش جوانه، تعداد پاجوش، طول و قطر پاجوش، میزان پوسیدگی قلمه، تعداد برگ، اندازه کالوس، وزن تر ریشه و برگ، وزن خشک ریشه و برگ، میزان کلونیزاسیون ریشه توسط قارچ‌های میکوریز آربوسکولار، محتوای نسبی آب، نشت الکترولیت برگ، رنگیزه کلروفیل و درصد زیست توده اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد کاربرد 10 درصد بیوچار در بستر کشت سانسوریا اثر افزایشی بر بیشتر صفات هر دو رقم داشت؛ اما میزان پوسیدگی این دو رقم را نیز افزایش داد. بهترین تیمار برای قلمه‌های شمشیری ابلق و سانسوریا نقره‌ای 5 درصد بیوچار و 6 درصد مخلوط قارچ‌های میکوریز آربوسکولار بود. رقم نقره‌ای در بیشتر صفات نسبت به شمشیری ابلق موفق‌تر عمل کرد. با کاربرد 10 درصد بیوچار و 12 درصد مخلوط قارچ‌های میکوریز آربوسکولار، 80 درصد کلونیزاسیون مشاهده شد که نشان‌دهنده برهمکنش موفق قارچ با بیوچار در ازدیاد سانسوریا می‌باشد.
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
یاسر عظیم زاده؛ نصرت اله نجفی؛ عادل ریحانی تبار؛ شاهین اوستان؛ علیرضا ختائی
چکیده
بیوچار و هیدروچار مواد جامد کربنی هستند که از کربونیزهشدن زیست‌توده‌های آلی تولید می‌شوند. بیوچار با گرماکافت زیست‌توده‌های خشک اما هیدروچار با کربونیزهشدن گرمآبی زیست‌توده‌های خشک و یا مرطوب تولید میشود. در این پژوهش، بعد از تولید بیوچار و هیدروچار از چوب سیب، با ترسیب ذرات هیدروکسید دوگانه لایه‌ای (LDH) بر روی سطوح بیوچار ...
بیشتر
بیوچار و هیدروچار مواد جامد کربنی هستند که از کربونیزهشدن زیست‌توده‌های آلی تولید می‌شوند. بیوچار با گرماکافت زیست‌توده‌های خشک اما هیدروچار با کربونیزهشدن گرمآبی زیست‌توده‌های خشک و یا مرطوب تولید میشود. در این پژوهش، بعد از تولید بیوچار و هیدروچار از چوب سیب، با ترسیب ذرات هیدروکسید دوگانه لایه‌ای (LDH) بر روی سطوح بیوچار و هیدروچار، به‌ترتیب ترکیب‌های LDH-بیوچار و LDH-هیدروچار ساخته شد و هر گرم از این ترکیب‌ها به‌ترتیب با 51 و 47 (میلی‌گرم فسفر بارگذاری شد (LDH-P-بیوچار و LDH-P-هیدروچار). سپس با استفاده از یک آزمایش گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار، اثر بیوچار، هیدروچار، LDH، LDH-بیوچار، LDH-هیدروچار، LDH-P-بیوچار و LDH-P-هیدروچار در حضور و عدم حضور کود مونوکلسیم فسفات بر وزن شاخساره و ریشه خشک، غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم شاخساره و غلظت فسفر و پتاسیم ریشه ذرت بررسی شد. نتایج نشان داد که بیوچار نسبت به هیدروچار دارای درصد عملکرد و خاکستر، pH و EC بیشتری بود و غلظت عناصر مورد بررسی بهجز نیتروژن در بیوچار بیشتر از هیدروچار بود. با مصرف کود فسفر در خاک، وزن شاخساره و ریشه خشک در تمام سطوح اصلاحگر بهجز LDH-P-بیوچار و LDH-P-هیدروچار نسبت به تیمار بدون اصلاحگر افزایش یافت. بیشترین وزن شاخساره و ریشه خشک گیاه در تیمارهای LDH-P-بیوچار و LDH-P-هیدروچار و کمترین وزن شاخساره و ریشه خشک در حضور LDH به‌دست آمد. مصرف کود فسفر در حضور LDH-بیوچار و LDH-هیدروچار باعث افزایش معنادار غلظت فسفر شاخساره و ریشه ذرت شد اما بر غلظت نیتروژن و پتاسیم شاخساره اثر معنادار نداشت و غلظت پتاسیم ریشه را در حضور بیوچار و LDH-بیوچار و در شاهد کاهش داد. بیشترین غلظت فسفر شاخساره و ریشه و بیشترین غلظت نیتروژن شاخساره در دو تیمار LDH-P-بیوچار و LDH-P-هیدروچار مشاهده شد. کود فسفر با بیوچار، هیدروچار، LDH-بیوچار و LDH-هیدروچار در افزایش وزن شاخساره و ریشه خشک و غلظت فسفر شاخساره و ریشه گیاه برهمکنش هم‌افزایی ولی با LDH، LDH-P-بیوچار و LDH-P-هیدروچار برهمکنش ناهمسازی داشت. بنابراین، مصرف بیوچار، هیدروچار، LDH-بیوچار و LDH-هیدروچار به‌همراه کود فسفر و ترکیب‌های LDH-P-بیوچار و LDH-P-هیدروچار بدون مصرف کود فسفر برای کشت ذرت در شرایط مشابه می‌تواند پیشنهاد شود.
فیزیک، فرسایش و حفاظت خاک
شمس اله ایوبی؛ زانیار فیضی؛ محمد رضا مصدقی؛ علی اصغر بسالت پور
چکیده
فرسایش بادی به طور جدی منابع آب و خاک را تهدید کرده و در زمین‌های کشاورزی، یک مشکل زیست‌محیطی جهانی شناخته میشود. با توجه به هزینه‌های سنگین کنترل فرسایش بادی و دشوار بودن شرایط کاری، انتخاب شیوه‌های اصولی و فنی در جهت تثبیت مناطق مستعد فرسایش، علاوه بر افزایش بازدهی کار در کاهش هزینه‌ها نیز مؤثر خواهد بود. در پژوهش حاضر تأثیر ...
بیشتر
فرسایش بادی به طور جدی منابع آب و خاک را تهدید کرده و در زمین‌های کشاورزی، یک مشکل زیست‌محیطی جهانی شناخته میشود. با توجه به هزینه‌های سنگین کنترل فرسایش بادی و دشوار بودن شرایط کاری، انتخاب شیوه‌های اصولی و فنی در جهت تثبیت مناطق مستعد فرسایش، علاوه بر افزایش بازدهی کار در کاهش هزینه‌ها نیز مؤثر خواهد بود. در پژوهش حاضر تأثیر خاکپوشهای رس بنتونیت، پلی وینیل استات و بیوچار خرما بر برخی ویژگی های فیزیکی و مکانیکی رسوبات بادرفتی به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. جهت تهیه تیمارهای رس بنتونیت، پلی وینیل استات و بیوچارخرما به ترتیب 20، 7 و 20 گرم از تیمارهای ذکرشده در 1 لیتر آب مخلوط گردید. هر یک از تیمارهای تهیهشده بر روی سه سینی پر شده از ماسه بادی که سطحی برابر با یک متر مربع را تشکیل میدادند پاشیده شدند. بعد از بررسی نمونه ها در هفته های 1، 2 ، 4 ، 10 و 20 هفته پس از اعمال تیمارها خاک پوشهای پلی وینیل استات و رس بنتنویت تاثیر معنی دار مثبتی بر ویژگی های مثبت مکانیکی در راستای وظایف اصلی خاک پوش بودند و بیوچار رفتار ضعیف تری از خود نشان داد. dd
