مسعود صادقی میانرودی؛ عبدالامیر معزی؛ علی غلامی؛ تیمور بابائی نژاد؛ ابراهیم پناهپور
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات فیزیکی و مواده آلی خاک این پژوهش انجام شد. بدین منظور دو کاربری بکر و کشت شده در اراضی کشت و صنعت کارون در منطقه دیمچه شوشتر در استان خوزستان انتخاب و نمونه‌ها از 7 مزرعه در سه عمق در سه تکرار تهیه گردید. درصد شن، رس و سلیت، چگالی ظاهری، تخلخل کل، میانگین وزنی قطر خاکدانه، مواد آلی خاک، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات فیزیکی و مواده آلی خاک این پژوهش انجام شد. بدین منظور دو کاربری بکر و کشت شده در اراضی کشت و صنعت کارون در منطقه دیمچه شوشتر در استان خوزستان انتخاب و نمونه‌ها از 7 مزرعه در سه عمق در سه تکرار تهیه گردید. درصد شن، رس و سلیت، چگالی ظاهری، تخلخل کل، میانگین وزنی قطر خاکدانه، مواد آلی خاک، فسفر قابل جذب، پتاسیم قابل جذب و نسبت کربن به نیتروژن در هر عمق تعیین و نتایج به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی بررسی گردید. نتایج نشان داد که بیش‌ترین مقدار رس و سیلت در اراضی تحت کشت نیشکر و کم‌ترین آن در اراضی بکر مشاهده شد. با تغییرکاربری اراضی مقدار شن از22.55 درصد در اراضی بایر به 6.67درصد در اراضی نیشکر کاهش یافت. چگالی ظاهری و میانگین وزنی قطر خاکدانه براثر تغییر کاربری از بکر به نیشکر به ترتیب 16 و 67 درصد افزایش یافت. همچنین تغییرکاربری از بکر به نیشکر سبب افزایش ماده آلی و فسفر قابل جذب و کاهش پتاسیم قابل جذب و نسبت کربن به نیتروژن بود. به‌طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد تغییرات ویژگی‌های شیمیایی در خاک سطحی(30-0سانتی‌متر) بیشتر از سایر عمق‌ها (60-30 و 90-60 سانتی‌متر) بود. این پژوهش نشان داد که کشت متراکم و آبیاری سنگین در دوره طولانی مدت باعث تغییر و تحول خصوصیات فیزیکی و مواد آلی خاک می‌شود. لذا به منظور مدیریت اراضی و حفظ کیفیت خاک‌های بررسی شده پایش ویژگی‌های خاک لازم و ضروری می‌باشد.
فیزیک، فرسایش و حفاظت خاک
الهه کرمی؛ شجاع قربانی دشتکی؛ بیژن خلیلی مقدم
چکیده
هدف از این مطالعه بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی بر فرسایشپذیری خاک در بخشی از حوزه آبخیز زاینده رود بوده است. بدین منظور، برخی از ویژگی‌های خاک شامل توزیع اندازه ذرات خاک، درصد سنگریزه، جرم ویژه ظاهری، نفوذپذیری نیمرخ خاک، کد ساختمان و کد نفوذپذیری، ماده آلی، کربنات کلسیم، میانگین وزنی قطر خاکدانه و مقاومت برشی لایه سطحی خاک ...
بیشتر
هدف از این مطالعه بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی بر فرسایشپذیری خاک در بخشی از حوزه آبخیز زاینده رود بوده است. بدین منظور، برخی از ویژگی‌های خاک شامل توزیع اندازه ذرات خاک، درصد سنگریزه، جرم ویژه ظاهری، نفوذپذیری نیمرخ خاک، کد ساختمان و کد نفوذپذیری، ماده آلی، کربنات کلسیم، میانگین وزنی قطر خاکدانه و مقاومت برشی لایه سطحی خاک اندازهگیری گردید. فرسایشپذیری خاک با استفاده از یک دستگاه شبیهساز باران جهت اعمال بارندگی با شدت (mm h-1) 30 به مدت 30 دقیقه در پلاتی با مساحت m225/0 و شیب 9% در دو کاربری مرتع و مرتع تخریب شده اندازهگیری گردید. تجزیه آماری در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گردید که در آن تاثیر بافت و تغییر کاربری اراضی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد کلاس بافت خاک تاثیر معنیداری بر فرسایشپذیری خاک در سطح احتمال 5 درصد نداشته و تغییرات فرسایشپذیری منطقه تحت تاثیر کاربری اراضی بوده است. میانگین فرسایشپذیری خاک در کاربری مرتع 05/0 (ton h MJ-1 mm-1) و در مرتع تخریب شده 09/0 (ton h MJ-1 mm-1) به دست آمد. براساس نتایج به دست آمده از توابع انتقالی مربوط به هر کاربری مشاهده شد که ذرات رس و شن درشت (86/0R2=) در کاربری مرتع و مقاومت برشی لایه سطحی و کد نفوذپذیری (90/0R2=) در کاربری مرتع تخریب شده در سطح 5 درصد نسبت به سایر ویژگی‌های خاک برای توجیه رفتار فرسایشپذیری خاک مناسبتر میباشند.
