سیده آمنه قریشی امیری؛ مجتبی بارانی مطلق؛ اسماعیل دردی پور
چکیده
افزودن لجن فاضلاب به خاک سبب افزایش ماده آلی خاک میشود، که ضمن بهبود ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک میتواند در تأمین بخشی از عناصر غذایی مورد نیاز گیاه موثر باشد. هدف از این پژوهش، تعیین توزیع شکلهای مختلف آهن و ارزیابی زیست فراهمی آن برای اسفناج در یک خاک آهکی تیمار شده با لجن فاضلاب با استفاده از روش عصارهگیری دنبالهای ...
بیشتر
افزودن لجن فاضلاب به خاک سبب افزایش ماده آلی خاک میشود، که ضمن بهبود ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک میتواند در تأمین بخشی از عناصر غذایی مورد نیاز گیاه موثر باشد. هدف از این پژوهش، تعیین توزیع شکلهای مختلف آهن و ارزیابی زیست فراهمی آن برای اسفناج در یک خاک آهکی تیمار شده با لجن فاضلاب با استفاده از روش عصارهگیری دنبالهای بود. بدین منظور، آزمایشی به صورت گلدانی با شش سطح لجن (صفر، 5/22، 45، 90، 180 و 360 تن در هکتار) بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار به صورت 24 گلدان 7 کیلوگرمی به مدت 90 روز با کشت گیاه اسفناج (Spinacia oleracea) در گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا گردید. نتایج نشان داد بیشترین مقدار وزن خشک با میانگین 89/5 گرم در گلدان و جذب آهن با میانگین 46/767 میلیگرم بر کیلوگرم ماده خشک در تیمار 90 تن لجن در هکتار بدست آمد. هرچند کاربرد لجن در سطوح بالا نظیر 180 و 360 تن در هکتار، کاهشی معادل 28/4 و 125 درصد در میزان جذب آهن نسبت به تیمار 90 تن در هکتار داشت. ترتیب شکلهای شیمیایی آهن در خاک شاهد و خاک تیمار شده با لجن فاضلاب به صورت آهن تبادلی< آهن کربناتی< آهن آلی< متصلبه اکسیدهای آهن و منگنز< آهن باقیمانده بود. نتایج همچنین نشان داد مقدار آهن قابل عصارهگیری با DTPA با کاربرد لجن فاضلاب افزایش یافت. از بین شکلهای آهن، آهن قابل استفاده با DTPA ، آهن تبادلی و آهن متصل به بخش آلی با غلظت آهن در گیاه اسفناج همبستگی مثبت و معنیداری داشتند که نشان میدهد این شکلهای آهن در تغذیه اسفناج نقش به سزایی دارند. به طور کلی میتوان نتیجه گرفت که کاربرد لجن فاضلاب در مقادیر بالا 180 و 360 تن در هکتار با تأثیر بر برهم خوردن تعادل C/N و افزایش شوری خاک باعث کاهش وزن خشک و قابلیت جذب آهن در گیاه اسفناج شد.
شیمی و آلودگی خاک
وفا بوعذار؛ نفیسه رنگ زن؛ حبیب الله نادیان قمشه
چکیده
استفاده از فاضلاب و پساب شهری و صنعتی (به عنوان آبهای با کیفیت کمتر برای کشاورزی) میتواند منجر به تجمع تدریجی برخی از عناصر سنگین در خاک شود که با ورود به زنجیره غذایی میتوانند سلامت موجودات زنده را تهدید کنند. با توجه به هزینه‌های گزاف پاکسازی‌های فیزیکی، استفاده از روشهایی که باعث کاهش اثرات آلودگیهای موجود در ...
بیشتر
استفاده از فاضلاب و پساب شهری و صنعتی (به عنوان آبهای با کیفیت کمتر برای کشاورزی) میتواند منجر به تجمع تدریجی برخی از عناصر سنگین در خاک شود که با ورود به زنجیره غذایی میتوانند سلامت موجودات زنده را تهدید کنند. با توجه به هزینه‌های گزاف پاکسازی‌های فیزیکی، استفاده از روشهایی که باعث کاهش اثرات آلودگیهای موجود در محیط میشوند، منطقیتر به نظر میرسد. به همین منظور آزمایشی گلدانی در قالب فاکتوریل در طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تیمار دودهیکربن و ضایعات مو (هر کدام در دو سطح صفر و سه درصد وزنی به عنوان جاذب) و آب آبیاری (در دو سطح آلوده و غیرآلوده) با استفاده از گیاه کاهو و اسفناج در 3 تکرار (در مجموع 36 نمونه) اجرا گردید. نتایج نشان داد استفاده از آب آلوده باعث کاهش معنیدار شاخصهای رشدی هر دو گیاه گردید که این میزان کاهش با کاربرد جاذبها محدود میشود. استفاده از دوده‌ی کربن و ضایعات مو باعث کاهش غلظت سرب گیاه اسفناج به ترتیب به میزان 58 و 25 درصد گردید که در مورد گیاه کاهو کاهش 54 درصدی در میزان سرب با بکارگیری دوده‌ی کربن مشاهده گردید. مقایسه تأثیر جاذبها نشان داد در مورد گیاه اسفناج، دوده‌ی کربن غلظت کادمیوم گیاه را 76 درصد کاهش داد که این مقدار در مورد گیاه کاهو 69 درصد می‌باشد. اثر ضایعات مو بر مقدار کادمیوم در هردو گیاه غیرمعنی‌دار بود. بنابراین دودهیکربن بیشترین مقدار جذب سطحی فلزات را داشته و لذا مؤثرتر از ضایعات مو در کاهش اثرات منفی آنها عمل کرده است.
آمنه کیانی هرچگانی؛ سید عبدالله افتخاری
چکیده
اسفناج از سبزی های تجمع دهنده کادمیم است، اما پاسخ ژنوتیپهای مختلف این گیاه به کادمیم مشخص نیست. در این آزمایش اثر غلظتهای 0، 30 و 60 میلی گرم کادمیم در کیلوگرم خاک و زمان برداشت (بلوغ تجاری و 10 روز پس از آن) بر غلظت کادمیم، برخی شاخص های رویشی و بیوشیمیایی در سه تودهی اسفناج بومی ایران (ورامین 1، ورامین 2 و همدان) بررسی شد. اثرتیمارهای ...
بیشتر
اسفناج از سبزی های تجمع دهنده کادمیم است، اما پاسخ ژنوتیپهای مختلف این گیاه به کادمیم مشخص نیست. در این آزمایش اثر غلظتهای 0، 30 و 60 میلی گرم کادمیم در کیلوگرم خاک و زمان برداشت (بلوغ تجاری و 10 روز پس از آن) بر غلظت کادمیم، برخی شاخص های رویشی و بیوشیمیایی در سه تودهی اسفناج بومی ایران (ورامین 1، ورامین 2 و همدان) بررسی شد. اثرتیمارهای کادمیم بر میزان کادمیم ریشه، پرولین برگ و وزن خشک اندام هوایی در سطح1% و برغلظت کادمیم اندام هوایی در سطح 5% معنی دار بود؛ اثرات متقابل تیمارهای توده اسفناج، غلظت کادمیم و زمان برداشت بر غلظت کادمیم و وزن خشک اندام نیز هوایی معنی دار بود (05/0p< ). بیشترین غلظت کادمیم، در بخش هوایی توده ورامین1 در برداشت دوم بود ( mg/Kg. Dw 26/112) و با غلظت کادمیم در بخش هوایی این توده در برداشت اول در هر دو تیمار سطح بالاترکادمیم و با توده ورامین2 در تیمار 60 میلی گرم کادمیم در کیلوگرم خاک (به ترتیب 23/95، 76/101 و 08/110 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک) تفاوت معنی داری نداشت. ورامین-1 بیشترین پرولین برگ را داشت (69/66 میلی گرم در گرم). در هر دو تیمار سطح بالاترکادمیم، توده همدان بیشترین وزن خشک اندام هوایی در برداشت دوم را داشت (18/5 و 36/3 گرم )که با وزن خشک توده ورامین-2 در غلظت 30 میلی گرم کادمیم در کیلوگرم خاک در برداشت مشابه، اختلاف معنی داری نداشت. بالاترین غلظت کادمیم ریشه در توده ورامین-2 وجود داشت (mg/Kg. Dw 73/61). نتایج این پژوهش واکنش متفاوت توده های اسفناج به سطوح مختلف غلظت کادمیم را تایید نمود.
