شیمی و آلودگی خاک
هادی حبیبی؛ علیرضا موحدی؛ مجتبی خوش روش؛ علیرضا صابری
چکیده
افزایش عملکرد و به دنبال آن افزایش غلظت عناصر پرمصرف و کم مصرف در گیاه یکی از جنبههای مهم کشاورزی است. یکی از راهکارهای جدیدی که میتواند در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد استفاده از آب مغناطیسی است. آب مغناطیسی بواسطه عبور آب از یک میدان مغناطیسی بدست میآید. بدین منظور آزمایشی در قالب فاکتوریل با دو تیمار اصلی اضافه کردن و ...
بیشتر
افزایش عملکرد و به دنبال آن افزایش غلظت عناصر پرمصرف و کم مصرف در گیاه یکی از جنبههای مهم کشاورزی است. یکی از راهکارهای جدیدی که میتواند در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد استفاده از آب مغناطیسی است. آب مغناطیسی بواسطه عبور آب از یک میدان مغناطیسی بدست میآید. بدین منظور آزمایشی در قالب فاکتوریل با دو تیمار اصلی اضافه کردن و اضافه نکردن کود پتاسیمی و روی و پنج تیمار فرعی (شدتهای مختلف میدان مغناطیسی شامل 4/0 سیم پیچ، 3/0 آهنربا، 3/0 سیم پیچ، 1/0 سیمپیچ و تیمار شاهد) در چهار تکرار (40=n) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که تمام کرتهایی که بوسیله آب مغناطیسی آبیاری شده بودند دارای بوتههای با ارتفاع بیشتر و همچنین عملکرد بیشتری بودند. همچنین بوتههایی که بوسیله آب مغناطیسی آبیاری شده بودند دارای غلظت بالاتری (p <0.01) از روی و آهن در بلال خود بودند. در بین تیمارهای آب مغناطیسی، شدت 4/0 تسلا بیشترین تأثیر را بر عملکرد و ارتفاع ذرت و همچنین غلظت روی و آهن در بلال داشت (p <0.01). عملکرد ذرت در تیمارهای 4/0 سیم پیچ، 3/0 آهنربا، 3/0 سیم پیچ و 1/0 سیم پیچ که کود پتاسیمی و روی به آنها اضافه شده بود نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد. این نتایج نشان میدهد که راهکار مغناطیس نمودن آب میتواند به عنوان یک گزینه مناسب برای افزایش غلظت عناصر غذایی،کمیت و کیفیت عملکرد ذرت علوفهای مورد استفاده قرار گیرد.
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
ثریا طاهری؛ عبدالمجید رونقی؛ رضا قاسمی؛ صدیقه صفرزاده شیرازی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی میزان ترشح اسیدهای آلی مالیک، سیتریک و استیک در شرایط کمبود روی، در دو رقم ذرت بود. آزمایش در قالب طرح فاکتوریل، کاملاً تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. بذرهای ذرت ارقام KSC704 و KSC703 پس از جوانه زنی به محیط کشت هیدروپونیک منتقل شده و تیمارهای روی در سه سطح صفر، 5/0و 1میکرو مولار به محیط کشت گیاهان اضافه شد. دو ماه پس از ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی میزان ترشح اسیدهای آلی مالیک، سیتریک و استیک در شرایط کمبود روی، در دو رقم ذرت بود. آزمایش در قالب طرح فاکتوریل، کاملاً تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. بذرهای ذرت ارقام KSC704 و KSC703 پس از جوانه زنی به محیط کشت هیدروپونیک منتقل شده و تیمارهای روی در سه سطح صفر، 5/0و 1میکرو مولار به محیط کشت گیاهان اضافه شد. دو ماه پس از اعمال تیمارهای روی، ترشحات ریشهای جمعآوری شدند و غلظت اسیدهای مالیک، استیک و سیتریک توسط دستگاه HPLC اندازهگیری شدند.از بین سه نوع اسید آلی اندازهگیری شده، اسید مالیک و پس از آن اسید سیتریک و اسید استیک، بیشترین میزان ترشحات را داشتند. با کاهش غلظت روی در ریشه و اندام هوایی، بر میزان ترشحات هر سه اسید آلی افزوده شد. بیشترین میزان اسید مالیک ترشح شده از ریشه (6/6 میلیگرم بر گرم وزن خشک ریشه) در رقم 703 و در تیمار بدون روی و کمترین میزان ترشح مالیک اسید نیز(98/1میلیگرم بر گرم وزن خشک ریشه) در تیمار حد کفایت روی و در رقم 704 بود. بیشترین میزان ترشح اسید سیتریک و استیک نیز در هر دو رقم در سطح بدون روی بود. نتایج این پژوهش نشان دادکه با افزایش غلظت روی در محلول غذایی، وزن خشک اندام هوایی افزایش یافت. با افزایش غلظت روی در محلول غذایی از میزان نفوذپذیری غشا ریشه و ترشح اسیدهای آلی کاسته شد. در هر دو رقم، بیشترین نفوذپذیری غشا ریشه مربوط به سطح بدون روی بود که بیشترین میزان ترشح اسیدهای آلی از ریشه را داشتند. به‌طور کلی رقم 703 به دلیل ترشحات بیشتر اسیدهای آلی در شرایط کمبود روی، نسبت به رقم 704 در برابر کمبود روی مقاومتر بوده و در این شرایط کاهش عملکرد کمتری نشان داد.
تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها
اسماعیل دردی پور؛ زینب بسطامی کجور؛ مجتبی بارانی مطلق؛ عبدالرضا قرنجیکی؛ محسن علمایی
چکیده
فسفر از عناصر اصلی مورد نیاز گیاه است که هر ساله به خاک افزوده میشود و مقدار قابل ملاحظهای از آن در خاک باقی می‌ماند. هدف از این مطالعه بررسی اثر اسیدهای آلی با وزن مولکولی کم، بر رشد و جذب فسفر توسط ذرتسینگل کراس 704 می‌باشد. این آزمایش گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بر روی گیاه ذرت اجرا شد. فاکتور ...
بیشتر
فسفر از عناصر اصلی مورد نیاز گیاه است که هر ساله به خاک افزوده میشود و مقدار قابل ملاحظهای از آن در خاک باقی می‌ماند. هدف از این مطالعه بررسی اثر اسیدهای آلی با وزن مولکولی کم، بر رشد و جذب فسفر توسط ذرتسینگل کراس 704 می‌باشد. این آزمایش گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار بر روی گیاه ذرت اجرا شد. فاکتور اول شامل تعداد 6 نوع خاک سطحی از مناطق مختلف استان گلستان و فاکتور دوم ترکیبی از کود فسفری و اسیدهای آلی شامل (1) شاهد، (2) 50 میلیگرم بر کیلوگرم فسفر ، (3 و 4) 50 میلی مول بر کیلوگرم اسیدهای آلی (اگزالیک و مالیک)، (5) اسیداگزالیک+فسفر و (6) تفاله‌گوجه‌فرنگی (25 درصد وزنی) بود. بعد از 10 هفته، گیاهان برداشت و ویژگیهایی مثل ارتفاع، وزن تر و خشک، غلظت فسفر و جذب آن در گیاه تعیین گردید. اثر نوع خاک بهترتیب بر ویژگیهای وزنهای تر و خشک (05/0 ≤P) ، ارتفاع گیاه، غلظت و جذب فسفر در گیاه (01/0 ≤P) معنیدار بود. نتایج نشان داد که تیمار تفاله گوجهفرنگی در مقایسه با شاهد، تیمار کود فسفر و اسید مالیک باعث افزایش معنیدار جذب فسفر، وزن تر و خشک گیاه گردید (05/0 ≤P). تیمار کود فسفر + اسید اگزالیک، فقط از نظر ارتفاع اختلاف معنیداری با مصرف اسید اگزالیک به تنهایی داشت (05/0 ≤P). همچنین بین تیمارهای اسید مالیک و شاهد هیچ اختلاف معنی داری از نظر پارامترهای گیاهی اندازهگیری شده مشاهده نشد (05/0 ≤P)؛ بنابراین، استفاده از تفاله گیاه گوجهفرنگی به جای کود فسفر میتواند به جذب فسفر باقیمانده خاک، رشد گیاه و کاهش آلودگیهای زیست محیطی کمک کند و از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه باشد.
بیوشیمی، بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک
المیرا لطفی؛ مجید باقرنژاد؛ نجف علی کریمیان؛ مهدی زارعی
چکیده
ریزجانداران می توانند به رشد بهتر گیاه بویژه در شرایط تنش های محیطی کمک کنند. به منظور بررسی اثر قارچ میکوریز آربوسکولار، باکتری و تنش خشکی بر کلنیزاسیون ریشه و جذب عناصر غذایی کم مصرف، آزمایش گلخانهای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل قارچ میکوریز آربوسکولار در دو سطح (در حضور و عدم ...
بیشتر
ریزجانداران می توانند به رشد بهتر گیاه بویژه در شرایط تنش های محیطی کمک کنند. به منظور بررسی اثر قارچ میکوریز آربوسکولار، باکتری و تنش خشکی بر کلنیزاسیون ریشه و جذب عناصر غذایی کم مصرف، آزمایش گلخانهای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل قارچ میکوریز آربوسکولار در دو سطح (در حضور و عدم حضور قارچ گلوموس اینترادیسز)، باکتری در دو سطح (در حضور و عدم حضور باکتری سودوموناس فلورسنس)، تنش خشکی در چهار سطح (بدون تنش، تنشFC 75%، تنش FC50% و تنشFC 25%) بود. در تیمارهای تلقیح نشده میکروبی، تنش خشکی 25 درصد رطوبت ظرفیت مزرعه وزن تر و خشک اندام هوایی را بطور معنی داری کاهش داد در حالیکه تغییرات سایر پارامترهای مورد اندازه گیری معنی دار نبود. در تیمارهای قارچی در هر سطح تنش خشکی، درصد کلنیزاسیون ریشه بطور معنی داری در مقایسه با تیمارهای تلقیح نشده قارچی بالاتر بود. بالاترین درصد کلنیزاسیون ریشه گیاه در تیمارهای کاربرد همزمان قارچ و باکتری بدست آمد. کاربرد همزمان قارچ و باکتری کلیه پارامترهای مورد اندازه گیری را به جز جذب آهن تا سطح 50 درصد رطوبت ظرفیت مزرعه در مقایسه با تیمارهای تلقیح نشده با قارج و باکتری افزایش معنی دار داد.
شیمی و آلودگی خاک
رویا زلقی؛ علی اکبر صفری سنجانی
دوره 37، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 49-65
چکیده
گیاه‌پالایی روشی سازگار با محیط زیست برای برداشت آلایندهها از خاکهای آلوده، با کاربرد گیاهان است. این پژوهش برای ارزیابی توانایی گیاهان ذرت (zea mayse)، آفتابگردان (Helianthus annuus)، شاهدانه (Cannabis sativa) و کلزا Brassica napus)) کشت شده در خاک معدن سرب و روی آهنگران در برابر یک خاک کشاورزی (زراعی) برای انباشت فلزات سرب، روی و مس در شرایط گلخانهای ...
بیشتر
گیاه‌پالایی روشی سازگار با محیط زیست برای برداشت آلایندهها از خاکهای آلوده، با کاربرد گیاهان است. این پژوهش برای ارزیابی توانایی گیاهان ذرت (zea mayse)، آفتابگردان (Helianthus annuus)، شاهدانه (Cannabis sativa) و کلزا Brassica napus)) کشت شده در خاک معدن سرب و روی آهنگران در برابر یک خاک کشاورزی (زراعی) برای انباشت فلزات سرب، روی و مس در شرایط گلخانهای انجام شد. وزن خشک بخش هوایی و ریشه و غلظت فلزات در آنها، فاکتورهای ترابری و غنی سازی و ریخت‌های گوناگون فلزات در خاک اندازهگیری شد. توزیع سرب و روی در هر دو خاک به صورت باقیمانده>کربناته>آلی>تبادلی و توزیع مس به صورت باقیمانده> آلی> کربناته> تبادلی بود. کمترین و بیشترین غلظت سرب به ترتیب در بخش هوایی ذرت کشت شده در خاک کشاورزی و شاهدانه کشت شده در خاک معدن (50/25 و 30/301 میلیگرم در کیلوگرم) دیده شد. فاکتور ترابری سرب در دامنه 96/0-72/0 و به ترتیب آفتابگردان> شاهدانه> کلزا>ذرت، برای روی در دامنه 99/0-70/0 و به شکل آفتابگردان>ذرت>شاهدانه>کلزا و برای مس در دامنه 83/1-49/0 و به ترتیب آفتابگردان>شاهدانه>کلزا>ذرت بود. فاکتور غنی سازی سرب از 24/0 تا 48/0 به ترتیب در ذرت و شاهدانه دیده شد و برای روی نیز از 75/0 تا 01/1 به ترتیب در ذرت و آفتابگردان دیده شد. بیشترین فاکتور غنی سازی مس، در آفتابگردان (42/1) و کمترین آن در شاهدانه (39/0) دیده شد. نتایج نشان داد که هیچ یک از گیاهان بررسی شده بیش‌اندوز سرب، روی و مس نبودند. اما آفتابگردان و شاهدانه توانایی بیشتری در مقایسه با ذرت و کلزا برای انباشت سرب داشتند.
محمود قاسمی نژاد رائینی؛ محمد جواد شیخ داودی؛ مرتضی الماسی؛ هوشنگ بهرامی؛ اسکندر زند؛ خلیل عالمی سعید
دوره 36، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 1-16
چکیده
به منظور بررسی تاثیر روشهای خاک‌ورزی، کوددهی و کنترل علف هرز (پس ازکاشت) بر رشد و عملکرد ذرت دانه‌ای در خوزستان، آزمایش مزرعه ای به صورت اسپلیت بلوک در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در4 تکرار طی سال‌های 1388 و 1389 انجام شد.سه روش خاک‌ورزی شامل ماخار + خاک‌ورزیمرسوم (گاوآهن + دیسک + ماله)، ماخار+ کم خاک‌ورزی (دیسک زدن) و خشکه کاری ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر روشهای خاک‌ورزی، کوددهی و کنترل علف هرز (پس ازکاشت) بر رشد و عملکرد ذرت دانه‌ای در خوزستان، آزمایش مزرعه ای به صورت اسپلیت بلوک در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در4 تکرار طی سال‌های 1388 و 1389 انجام شد.سه روش خاک‌ورزی شامل ماخار + خاک‌ورزیمرسوم (گاوآهن + دیسک + ماله)، ماخار+ کم خاک‌ورزی (دیسک زدن) و خشکه کاری + کم خاک‌ورزی درکرت‌های طولی اجرا گردید. در کرتهای عمودی دو روش کوددهی (پخش کود و کودکاری) به عنوان عامل اصلی روشهای کنترل علفهای هرز(یک‌بار کولتیواتور در مرحله چهار برگی (20 سانتیمتری ذرت)، دوبارکولتیوار در مراحل 4 و7برگی ( 40سانتیمتریذرت)، مصرف 2 لیترعلف‌کش نیکوسولفورون] کروز[ درزمان4-3برگی ذرت ،شاهد بدون علف هرز(وجین دستی) و شاهد با علف‌‌‌‌هرز(بدون هیچ کنترل)به عنوان عامل فرعی به صورت کرتهای دو بار خرد شده اجرا شد. جمعیت و وزن خشک بیوماس علفهای هرز بطور معنی دار (05/0p<) تحت تاثیر آبیاری پیش ازخاک‌ورزی (ماخار) قرارگرفت. ماخار سبب کاهش جمعیت و وزن علفهای هرز به میزان 40 و 30 درصد درهفته پنجم گردید. تاثیر دو بار کولتیواتور و کنترل شیمیایی بر میانگین عملکرد دانه وبیولوژیک در تمامی روشهای خاک‌ورزی از لحاظ آماری یکسان بود.میانگین عملکرد و عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در ردیف و تعداد ردیف دربلال در روش کودکاری به طورمعنیداری (01/0p<) بیشتر از روش پخش بود. بیشترین عملکرد دانه در تیمارماخار+ کم خاک ورزی 9003 کیلو گرم در هکتار به‌دست آمد. تیمار دو بار کولتیواتور نسبت به کنترل شیمیایی به طور معنی داری جمعیت و وزن علفهای هرز را کاهش داد. درتمامی روش‌ها که توزیع کود آن ها بصورت پخش بود تیمارکنترل شیمیایی از لحاظ آماری عملکرد بالاتری (16 %) داشت؛ ولی در روش کودکاری بین تیمارکنترل شیمیایی و دو بار کولتیواتور اختلاف معنیداری مشاهده نشد. براساس نتایج به‌دست آمده به نظر می‌رسد درمزارع ذرت فاقد پیچک که توزیع کود به صورت پخش انجام میشود،کنترل علفهای هرزبه صورت شیمیایی به دلیل بیشتر بودن عملکرد (15%) موثرتر است؛ همچنین درصورت توزیع کودبه صورت کود کاری روش کنترل علف هرز با دوبارکولتیواتور توصیه می‌گردد. در ترکیب تمامی تیمارها بیشترین عملکرد دانه (9183 کیلو گرم در هکتار) از ترکیب ماخار+ کم خاک‌ورزی +کود کاری + دوبار کولتیواتور به دست آمد.
دوره 34، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 41-53
چکیده
نیتروژن از جمله عناصر اصلی مورد نیاز گیاهان و مؤثر در حاصلخیزی خاک است. میزان نیتروژن قابل دسترس خاک در اکوسیستمهای کشاورزی در نتیجه جذب نیترات و آمونیوم توسط گیاهان و میکروبهای خاک، اتلاف از طریق آبشویی، نیترات زدایی و تصعید تغییر میکند. میزان مصرف کود تأثیر زیادی بر حرکت نیتروژن و سرنوشت آن در خاک دارد. به منظور بررسی ...
بیشتر
نیتروژن از جمله عناصر اصلی مورد نیاز گیاهان و مؤثر در حاصلخیزی خاک است. میزان نیتروژن قابل دسترس خاک در اکوسیستمهای کشاورزی در نتیجه جذب نیترات و آمونیوم توسط گیاهان و میکروبهای خاک، اتلاف از طریق آبشویی، نیترات زدایی و تصعید تغییر میکند. میزان مصرف کود تأثیر زیادی بر حرکت نیتروژن و سرنوشت آن در خاک دارد. به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کود اوره برحرکت و توزیع سه فرم نیتروژن (نیترات، آمونیوم و نیتروژن کل)خاک،آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به صورت کرتهای یک بار خرد شده با سه تکرار در مرکز تحقیقات صفی آباد دزفول انجام گرفت. تیمارها شامل سه سطح کودی 150، 225 و 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بود کهدر دو مرحله یعنی پس از کشت و مرحله 6 تا 8 برگی ذرت به روش کودآبیاری در اختیار گیاه قرار گرفت. نمونههای خاک 8 تا 10 روز قبل و پس از هر کودآبیاری از عمقهای 30-0 ،60-30 ،90-60 و 120-90 سانتیمتر برداشت شد و غلظت نیترات و آمونیوم آنها به روش تقطیر بخار آب و غلظت نیتروژن کل با استفاده از دستگاه کجلدالاندازه گیری شد. نتایج نشان داد که مصرف کود، باعث افزایش غلظت نیترات و نیتروژن کل خاک شد به طوری که بیش ترین افزایش در تیمار 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بود. سنگینی بافت خاک، جرم مخصوص ظاهری بالا و آبیاری بهینه حرکت نیترات به لایه های زیرین خاک را محدود نمود و بیش ترین غلظت نیترات در لایه 30-0 سانتی متری خاک مشاهده شد. غلظت آمونیوم در خاک به وسیله میزان کود تحت تاثیر قرار نگرفت و تغییرات آن در طول نیمرخ خاک نامنظم بود.
