پیدایش و طبقه بندی خاکها
مهدی طاهری؛ فرهاد خرمالی؛ آرش امینی؛ شین وانگ؛ فائو چن
چکیده
خاکهای قرمز رنگی در زیر برخی از لسهای شمال کشور وجود دارد که برخلاف لسهای بالایی مطالعه چندانی بر روی آنها صورت نگرفته است. در این مطالعه مقطعی به ارتفاع تقریبی 19 متر در فلات لسی شمال ایران و در شرق استان گلستان مورد مطالعه قرار گرفته است. این مقطع قرمز رنگ که در شمال شرقی روستای آقبند واقع شده است، بر روی سنگ آهک سازند آقچگیل حوزه ...
بیشتر
خاکهای قرمز رنگی در زیر برخی از لسهای شمال کشور وجود دارد که برخلاف لسهای بالایی مطالعه چندانی بر روی آنها صورت نگرفته است. در این مطالعه مقطعی به ارتفاع تقریبی 19 متر در فلات لسی شمال ایران و در شرق استان گلستان مورد مطالعه قرار گرفته است. این مقطع قرمز رنگ که در شمال شرقی روستای آقبند واقع شده است، بر روی سنگ آهک سازند آقچگیل حوزه رسوبی کپهداغ مربوط به اواخر پلایوسین و در زیر لسهای شناختهشده مربوط به اواخر دوره پلیستوسن قرار دارد، و بر اساس مطالعات پالئومغناطیس صورت گرفته در فاصله زمانی 8/1 تا 4/2 میلیون سال قبل تشکیل شده است. دراین مقاله خصوصیات ژئوشیمیایی مربوط به خاکهای قرمز رنگ از منظر عناصر اصلی و نادر مورد بررسی قرار گرفته است و در مقایسه بعمل آمده با خصوصیات ژئوشیمیایی لسهای بالایی، پوسته بالایی زمین و همچنین خاکهای قرمزرنگ بادرفتی کشور چین، علاوه بر اثبات بادرفتی بودن این خاکهای قرمز رنگ، مشخص گردید که انباشتگی رسوبات بادی در فلات لسی ایران از اوایل دوران پلیستوسن آغاز گردیده است. همچنین پس از بررسی و اثبات یکسان بودن منشا خاکهای قرمز و لسهای فوقانی، به منظور بازسازی اقلیم گذشته و کمی نمودن میزان هوادیدگی شیمیایی از شاخص هوادیدگی CIA و نسبتهای Al2O3/Na2O، Na2O/K2O، MgO/TiO2 و Rb/Sr استفاده شد که در نهایت گرم و مرطوبتر بودن اقلیم زمان تشکیل خاکهای قرمز رنگ (اوایل پلیستوسن) را نسبت به زمان تشکیل لسهای فوقانی (اواخر پلیستوسن) به اثبات رسانید.
حسین تازیکه؛ فرهاد خرمالی؛ آرش امینی؛ مجتبی بارانی مطلق
چکیده
به منظور مطالعه تاثیر ویژگیهای سنگ مادر بر ویژگیهای خاک، تنوعی از سنگهای رسوبی از شش سازند در ناودیس شیخ )شمال شرق بجنورد( انتخاب گردیدند که شامل سنگانه (شیل)، آبدراز و کلات (سنگهای آهکی) پستهلیق (سنگ رس)، خانگیران (ماسهسنگ) و نئوژن (مارن گچدار) میباشند و مکان حفر خاکرخها بر روی پایدارترین سطوح ژئومورفیک موجود بر ...
بیشتر
به منظور مطالعه تاثیر ویژگیهای سنگ مادر بر ویژگیهای خاک، تنوعی از سنگهای رسوبی از شش سازند در ناودیس شیخ )شمال شرق بجنورد( انتخاب گردیدند که شامل سنگانه (شیل)، آبدراز و کلات (سنگهای آهکی) پستهلیق (سنگ رس)، خانگیران (ماسهسنگ) و نئوژن (مارن گچدار) میباشند و مکان حفر خاکرخها بر روی پایدارترین سطوح ژئومورفیک موجود بر روی سازندها و به گونهای انتخاب گردید که خاکها بیشترین وابستگی را به سنگ مادر زیرین خود داشته باشند. بجز خاکرخهای مطالعه شده بر روی سازندهای کلات و آبدراز که بر روی شیب کناری حفر شدهاند، سایر خاکرخ ها بر روی قله شیب حفر شدند. مقایسه تکامل خاکهای حاصل از سنگهای آهکی نشان میدهد که درجه تکامل آنها متاثر از تفاوت نوع سنگهای آهکی میباشد؛ همچنین وجود ذرات درشت کوارتزی در ماسه سنگ و نبود کانیهای قابل هوادیدگی محدودیت اصلی برای تحول خاک از ماسهسنگ است. نتایج نشان میدهد که تکامل خاک از سنگهای مادری ریزبافت شامل شیل، سنگ رس و مارن گچی متاثر از مقدار و نوع کانیهای رسی و نیز مقدار گچ میباشد بهطوریکه فراوانی اسمکتیت به همراه درصد زیاد رس موجب تشکیل خاکهای ورتیسول بر روی سنگ رس شده است در حالیکه با وجود اسمکتیت قابل توجه، حضور مقدار زیاد گچ در خاکهای حاصل از مارنهای گچی موجب تعدیل انبساط و انقباض و مانع تشکیل ورتیسول میشود. نتایج نشان میدهد که پایداری زمیننما، استعداد خوب هوادیدگی و ترکیب کانیهای رسی موجود در شیل از مهمترین عوامل تشکیل خاکهای عمیقتر و با تکامل بیشتر بر روی شیلهای سازند سنگانه) میباشند.