مریم ایزدی بیدانی؛ اعظم جعفری؛ محمد هادی فرپور؛ مجتبی زراعت پیشه
چکیده
شناسایی رقومی خاکها به عنوان ابزاری برای تأمین اطلاعات مکانی خاک محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر استفاده از تکنیک نقشه-برداری رقومی خاک گسترش قابل توجهی داشته است؛ روش‌های نوین نقشهبرداری و تهیه نقشههای رقومی به منظور رفع محدودیت‌های روش‌های سنتی توسط محققین ایجاد و توسعه یافته‌اند. متاسفانه بخش-های زیادی از خاک کشورمان ...
بیشتر
شناسایی رقومی خاکها به عنوان ابزاری برای تأمین اطلاعات مکانی خاک محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر استفاده از تکنیک نقشه-برداری رقومی خاک گسترش قابل توجهی داشته است؛ روش‌های نوین نقشهبرداری و تهیه نقشههای رقومی به منظور رفع محدودیت‌های روش‌های سنتی توسط محققین ایجاد و توسعه یافته‌اند. متاسفانه بخش-های زیادی از خاک کشورمان ایران، هنوز نقشهبرداری نشده یا در مقیاس خیلی کوچک شناسایی شده است. منطقه کوهبنان در استان کرمان یکی از این مناطق است. لذا این مطالعه با هدف نقشهبرداری رقومی خاک در منطقه کوهبنان کرمان براساس مدل رگرسیون لاجیستیک چندجملهای انجام گردید. طرح نمونهبرداری به روش هایپرکیوب در منطقه‌ای به مساحت حدود 2000 هکتار اجرا گردید و 70 خاکرخ حفر و تشریح گردید. متغیرهای کمکی شامل اجزای سرزمین، شاخصهای سنجش از دور، نقشههای ژئومورفولوژی و زمین-شناسی به عنوان پارامترهای ورودی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج مطالعات خاکشناسی نشان داد که خاک‌های تشکیل شده تکامل زیادی ندارند و عمدتا در رده‌های اریدی‌سول و انتی‌سول قرار می‌گیرند. نتایج مدلسازی نشان داد که اجزای سرزمین یک پارامتر محیطی مؤثر در فرآیند تشکیل و پیشبینی کلاسهای خاک می‌باشند. شاخص خیسی بیشترین اهمیت در تعیین و پیشبینی مکانی کلاسهای خاک را دارا می‌باشد. همچنین، نقشه ژئومورفولوژی، یک ابزار مهم در فرایند نقشه-برداری خاک است که به افزایش دقت پیشبینی مدل‌کمک می‌کند. در بین کلاسهای خاک مورد پیشبینی، کلاس هپلوکمبیدز، دقت پایینی را نشان داد، در صورتی که کلاس هپلوسالیدز از دقت بالایی (دقت کلی = 1) برخوردار بود.
زهرا مسعودی؛ اعظم جعفری؛ محمد هادی فرپور
چکیده
در پژوهش حاضر، کارایی روش رقومی و سنتی در ارزیابی تناسب اراضی برای محصول سیبزمینی در دشت جیرفت کرمان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، 62 خاکرخ مشخص و تشریح گردید و از اعماق مختلف، نمونهبرداری صورت گرفت. میانگین وزنی ویژگیهای مورد نیاز تا عمق ریشه (100 سانتی متری) محاسبه گردید. سپس، ویژگیهای خاک هر خاکرخ با معیارهای جدول ...
بیشتر
در پژوهش حاضر، کارایی روش رقومی و سنتی در ارزیابی تناسب اراضی برای محصول سیبزمینی در دشت جیرفت کرمان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، 62 خاکرخ مشخص و تشریح گردید و از اعماق مختلف، نمونهبرداری صورت گرفت. میانگین وزنی ویژگیهای مورد نیاز تا عمق ریشه (100 سانتی متری) محاسبه گردید. سپس، ویژگیهای خاک هر خاکرخ با معیارهای جدول نیازهای خاکی سیبزمینی مطابقت داده شدند. برای ارزیابی اقلیم منطقه، ابتدا ویژگیهای اقلیمی از اطلاعات اقلیمی ایستگاه سینوپتیک جیرفت به دست آمد و سپس، با جدول نیازهای اقلیمی تطابق داده شد. پس از آن، با استفاده از روش پارامتریک (روش استوری و فرمول ریشه دوم)، کلاس نهایی تناسب کیفی اراضی برای محصول مورد مطالعه تعیین گردید. زیرکلاس نیز بر اساس نامطلوبترین کلاس مربوط به مشخصات اقلیمی یا اراضی تعیین شد. برای پیشبینی کلاسهای تناسب اراضی، مدل رگرسیون لاجیستیک چندجملهای استفاده گردید. تجزیه و تحلیل دادههای اقلیمی نشان داد در شرایط کنونی، کلاس تناسب اقلیمی جیرفت، S1 یا بسیار مناسب می‌باشد. کلاس تناسب اراضی براساس روش پارامتریک استوری S3 تا N1 و براساس روش پارامتریک ریشه دوم، کلاس S2 تا N1 محاسبه گردید. مهمترین عوامل محدودکننده خاک در منطقه مورد مطالعه، میزان سنگریزه، اسیدیته خاک و شوری می‌باشد. نتایج روش رقومی نشان داد که در بین متغیرهای ورودی، اجزای سرزمین و نقشه ژئومورفولوژی مهمترین و قدرتمندترین متغیر برای پیشبینی کلاسهای تناسب اراضی بوده و نشاندهنده اهمیت فرآیندهای ژئومورفولوژی در منطقه می‌باشد. به عبارت دیگر، میتواند دلیل بر تأثیر و اهمیت فرآیندهای ژئومورفولوژی بر خصوصیات خاک و در نتیجه در تعیین کلاس تناسب اراضی باشد.
پیدایش و طبقه بندی خاکها
منصوره خالقی؛ اعظم جعفری؛ محمد هادی فرپور
چکیده
شناسایی رقومی خاک، برای استفاده مفید و مؤثر از خاک و تصمیمگیریهای مدیریتی مهم است. این پژوهش با هدف تهیه نقشه رقومی گروه بزرگ خاک با روش رگرسیون لاجیستیک چند جملهای با استفاده از دو مجموعه از متغیرهای کمکی، شامل: مجموعه (1) متغیرهای مشتق شده از مدل رقومی ارتفاع، شاخصهای سنجش از دور، سطوح ژئومورفیک تفکیک شده و نقشه زمینشناسی ...
بیشتر
شناسایی رقومی خاک، برای استفاده مفید و مؤثر از خاک و تصمیمگیریهای مدیریتی مهم است. این پژوهش با هدف تهیه نقشه رقومی گروه بزرگ خاک با روش رگرسیون لاجیستیک چند جملهای با استفاده از دو مجموعه از متغیرهای کمکی، شامل: مجموعه (1) متغیرهای مشتق شده از مدل رقومی ارتفاع، شاخصهای سنجش از دور، سطوح ژئومورفیک تفکیک شده و نقشه زمینشناسی منطقهی مورد پژوهش، و مجموعه (۲) متغیرهای مشتق شده از مدل رقومی ارتفاع، شاخصهای سنجش از دور، سطوح ژئومورفیک تفکیک شده، نقشه زمینشناسی و واحدهای خاک شناسایی شده (نقشه قدیمی خاک)، در بخشی از اراضی منطقهی فاریاب کرمان، طراحی شد. بهمنظور دستیابی به این هدف، نقشه ژئومورفولوژی بر مبنای توپوگرافی، مواد مادری و تفسیر تصاویر ماهوارهای تهیه شد. از طرح نمونهبرداری لاتین هایپرکیوب در منطقه مورد پژوهش به مساحت 14 هزار هکتار، برای تعیین نقاط نمونهبرداری استفاده شد و 70 خاکرخ حفر و تشریح شد. نتایج این پژوهش نشان داد شاخص موقعیت توپوگرافی، بیشترین تاثیر را در پیشبینی گروههای بزرگ خاک دارد. نتایج ارزیابی دقت مدل رگرسیون لاجیستیک چند جملهای، نشان داد که با بهکارگیری نقشه قدیمی خاک در مدلسازی، شاخصهای اعتبارسنجی مدل، از جمله خلوصنقشه و شاخص کاپا به ترتیب از 47/0 و 16/0 به 63/0 و 43/0 افزایش یافتند. به‌طور کلی نتایج نشان داد که دقت روش نقشهبرداری رقومی با بکارگیری نقشه قدیمی خاک، میتواند ارتقاء پیدا کند و کاربرد نقشههای تولید شده را افزایش دهد؛ همچنین قابلیت استفاده از این نقشهها را برای شاخههای علمی مختلف امکانپذیر کند.
