مهندسی زراعی

مقاله پژوهشی انرژی و انرژیهای تجدیدپذیر

بررسی هضم بی هوازی ترکیب زباله های شهری با فضولات دامی و تعیین بازده تولید بیوگاز

داود محمدزمانی؛ مهدی جعفری؛ محمد رسولی

دوره 47، شماره 2 ، تیر 1403، صفحه 143-160

https://doi.org/10.22055/agen.2024.46033.1712

چکیده

فرآیند هضم بی‌هوازی و تولید بیوگاز مانند سایر واکنش‌های بیوشیمیایی تحت تاثیر عوامل فیزیکی و شیمیایی متنوعی است. این پژوهش با هدف افزایش نرخ تولید بیوگاز، کاهش زمان ماند خوراک در هاضم و افزایش میزان تولید بیوگاز، با بررسی تاثیر هضم مشترک پسماندهای آلی جامد شهری همراه با فضولات گاوی به روش هضم بی‌هوازی انجام شده است. به این منظور ... بیشتر فرآیند هضم بی‌هوازی و تولید بیوگاز مانند سایر واکنش‌های بیوشیمیایی تحت تاثیر عوامل فیزیکی و شیمیایی متنوعی است. این پژوهش با هدف افزایش نرخ تولید بیوگاز، کاهش زمان ماند خوراک در هاضم و افزایش میزان تولید بیوگاز، با بررسی تاثیر هضم مشترک پسماندهای آلی جامد شهری همراه با فضولات گاوی به روش هضم بی‌هوازی انجام شده است. به این منظور از پسماند مخلوط شهری تعداد 52 نمونه )طی سال 1400، یک بار در هفته و هر بار یک نمونه) از ایستگاه انتقال زباله شهر قزوین تهیه گردید و به منظور بررسی اثر کود دامی بر متغیرهای مورد مطالعه، از یک گاوداری واقع در منطقه، به میزان 50 کیلوگرم کود تازه جمع‌آوری شد. پس از آماده سازی نمونه‌ها، از یک بیورآکتور آزمایشگاهی برای انجام آزمایش‌ها استفاده شد. فرآیند تولید بیوگاز در دو مرحله انجام گرفت. در مرحله اول مواد زائد شهری و در مرحله دوم ترکیب مواد زائد شهری و کود دامی بکار برده شد. نتایج نشان داد که که با بکارگیری کود دامی در خوراک اولیه و با ثابت در نظر گرفتن سایر متغیرها، مدت زمان ماند در مقایسه با مرحله اول به مدت 6 روز کاهش یافته است. همچنین به در نظر گرفتن میزان تجمعی تولید بیوگاز مشخص شد که در مرحله 1 و 2 به ترتیب به میزان 89/140 و 230 لیتر بر کیلوگرم ماده جامد، بیوگاز در طی دوره هضم تولید شده است. لذا بازده تولید بیوگاز به میزان 38 درصد افزایش داشته است.

مقاله پژوهشی ارزیابی و تناسب اراضی

مقایسه تعیین تناسب اراضی به روش‌های استوری و ریشه دوم و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی با روشهای شاخص‌های کیفیت خاک

فوزیه کوهنی؛ حمید رضا متین فر؛ محمود رستمی نیا؛ علیرضا امیریان چکان

دوره 47، شماره 2 ، تیر 1403، صفحه 161-183

https://doi.org/10.22055/agen.2024.46264.1713

چکیده

ارزیابی تناسب اراضی و تعیین پتانسیل تولید آن‌ها به منظور مدیریت منابع خاک و اراضی یکی از بهترین سیاست‌های کشاورزی پایدار است. محصول جو پس از گندم از لحاظ سطح زیر کشت در ایران مقام دوم را دارد. اما تمام اراضی ایران به یک اندازه برای کشت جو مناسب نیستند. هدف از این مطالعه مقایسه روشهای استوری و ریشه دوم با روشهای تعیین شاخص کیفیت خاک ... بیشتر ارزیابی تناسب اراضی و تعیین پتانسیل تولید آن‌ها به منظور مدیریت منابع خاک و اراضی یکی از بهترین سیاست‌های کشاورزی پایدار است. محصول جو پس از گندم از لحاظ سطح زیر کشت در ایران مقام دوم را دارد. اما تمام اراضی ایران به یک اندازه برای کشت جو مناسب نیستند. هدف از این مطالعه مقایسه روشهای استوری و ریشه دوم با روشهای تعیین شاخص کیفیت خاک برای اراضی زراعی واقع در استان ایلام شهرک ولیعصر بخش بدره می باشد. برای این منظور شاخص کیفیت تجمعی (IQI) و شاخص کیفیت نمورو (NQI) با دو سری مجموعه داده‌ها استفاده شد: مجموعه داده‌های کل (TDS) و مجموعه داده‌های حداقل (MDS). برای محاسبه شاخص‌های کیفی از داده‌های 83 پروفیل خاک در مساحت 1400 هکتار با در نظر گرفتن ویژگی‌های (درصد شن، درصد سیلت، درصد رس، درصد رطوبت اشباع، ساختمان، درصد سنگریزه سطحی، ظرفیت نگهداری آب، مواد آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، EC، CEC،SAR ، CaCO3 و pH) استفاده شد. از 17 پارامتر اندازه‌گیری شده به‌عنوان مجموعه کل داده‌ها (TDS) و از 5 پارامتر(درصدشن، درصد رس، درصد سیلت، رطوبت اشباع و (pH به عنوان مجموعه داده‌های حداقل (MDS) استفاده شد. همچنین نتایج نشان داد که استفاده از مجموعه داده‌های حداقل (MDS) تخمین نزدیکتری به روش‌های استوری و ریشه دوم در مقایسه با استفاده از مجموعه کل داده‌ها (TDS) ارائه می دهد. نتایج نشان داد که اکثر واحدها در مدل استوری و ریشه دوم در کلاس تناسب متوسط (S2) برای تولید جو قرار گرفتند مقایسه همبستگی بین روش‌های ارزیابی تناسب اراضی و اندازه‌گیری کیفیت خاک نشان داد بیشترین مقدار همبستگی بین روش NQIMDS و ریشه دوم وجود دارد . بطور کلی می توان گفت شاخص کیفیت خاک با حداقل داده و با صرف زمان و هزینه کمتر برای ارزیابی کیفیت خاک و مدیریت کشاورزی می‌تواند نتایج بهتری ارائه دهد.

مقاله پژوهشی بیوشیمی، بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک

بررسی میزان تحمل به نفت خام در سویه‏‏ های قارچی جداسازی شده ازحوزه‌ی نفتی مارون اهواز

فرز انه دهداری؛ مهدی مهرابی کوشکی؛ حمید علوانی پور؛ جمشید حیاتی

دوره 47، شماره 2 ، تیر 1403، صفحه 185-200

https://doi.org/10.22055/agen.2024.46614.1720

چکیده

آلودگی‏های نفتی در خاک حوزه‏ های نفت‌خیز امری معمول است.. این تحقیق در جهت ارزیابی میزان تحمل سویه‏های قارچی به دست آمده از حوزه‌ی نفتی مارون نسبت به نفت خام اجرا شد.23 سویه‌ی بومی متعلق به 12 جنس جهت بررسی مقاومت سویه‏های قارچی به ترکیبات نفتی به کار رفت. جهت انجام آزمون بررسی میزان تحمل به مواد نفتی، میزان رشد شعاعی سویه‏ها ... بیشتر آلودگی‏های نفتی در خاک حوزه‏ های نفت‌خیز امری معمول است.. این تحقیق در جهت ارزیابی میزان تحمل سویه‏های قارچی به دست آمده از حوزه‌ی نفتی مارون نسبت به نفت خام اجرا شد.23 سویه‌ی بومی متعلق به 12 جنس جهت بررسی مقاومت سویه‏های قارچی به ترکیبات نفتی به کار رفت. جهت انجام آزمون بررسی میزان تحمل به مواد نفتی، میزان رشد شعاعی سویه‏ها روی محیط غذاییPDA حاوی غلظت‌های 30، 40 و 50 درصد نفت خام اندازه‌گیری شد. میزان تحمل به مواد نفتی براساس درصد بازدارندگی از رشد محاسبه گردید. این پژوهش در آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. مقایسات میانگین بر اساس آزمون دانکن صورت گرفت. تمام سویه‌ها در محیط غذایی حاوی مواد نفتی تولید زیست توده کرده و از کربن موجود در این محیط جهت رشد خود استفاده کردند. نتایج آنالیز واریانس نشان داد بین اثرات اصلی سویه‌ها و سطوح مختلف نفت خام و همچنین اثرات متقابل آنها اختلاف معنی‌داری وجود دارد. میانگین درصد بازدارندگی از رشد برای سه غلظت‌ها 50، 40 و 30 درصد به ترتیب 1/32، 1/26 و 1/23 بودکه حاکی از رابطه‌ی مستقیم سطح غلظت و درصد بازدارندگی می‌باشد. مقایسات میانگین درصد‏های بازدارندگی از رشد در سویه‌های مختلف نشان داد Aspergillus sp.SCUA-Deh-3 با 9/61 و Mucor circinelloides SCUA-34 با 1/45 درصد بازدارندگی از رشد، کمترین میزان رشد را داشته و به‌طور معنی‌داری نسبت به سایر سویه‌ها از درصد بازدارندگی بالاتری برخوردار بودند. Alternaria destruens SCUA-Deh-1 و Aspergillus sp.SCUA-m1f7r2 به ترتیب با 05/5 و 5/6 درصد بازدارندگی کمترین میزان بازدارندگی را داشته و با تمام سویه‌های دیگر اختلاف معنی دار داشتند. همچنین در هر دو سویه به کار رفته قارچ Alternaria، بازدارندگی از رشد با افزایش غلظت نفت خام، روند کاهشی می‌گیرد.این نتایج گویای این است که Alternaria destruens SCUA-Deh-1 Aspergillus sp.SCUA-m1f7r2 در محیط-های آلوده به نفت خام از توان رشدی بیشتری نسبت به سایر قارچ‌ها برخوردار هستند. همچنین در قارچ Alternaria با افزایش غلظت نفت خام، سرعت رشد نیز افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر این دو سویه‏ متحمل‏ترین سویه‌ها به نفت خام بوده و به نظر می‌رسد جزء بهترین قارچ‌ها برای مباحث زیست پالایی خاک‌های آلوده به نفت باشند.

مقاله پژوهشی تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها

اثر کاربرد اصلاح‌کننده‌های معدنی برعملکرد، اجزای عملکرد و غلظت برخی عناصر دانه و برگ سویا در دو خاک با ویژگی های متفاوت

علی امیری گلوردی؛ محمد علی بهمنیار؛ بهی جلیلی

دوره 47، شماره 2 ، تیر 1403، صفحه 201-216

https://doi.org/10.22055/agen.2024.45615.1706

چکیده

محققین در تلاش برای کاهش اثرات زیان بار مصرف کودهای شیمیایی و کاربرد هرچه بیشتر از منابع معدنی درخاک برای تأمین نیازهای غذایی گیاهان هستند. کاربرد اصلاح کننده‌های طبیعی مانند زئولیت، پومیس و بنتونیت نقش مهمی در کاهش اتلاف عناصر غذایی و افزایش کارایی مصرف کودها دارد. بدین منظور این پژوهش با هدف تعیین اثر کاربرد زئولیت، پومیس و بنتونیت ... بیشتر محققین در تلاش برای کاهش اثرات زیان بار مصرف کودهای شیمیایی و کاربرد هرچه بیشتر از منابع معدنی درخاک برای تأمین نیازهای غذایی گیاهان هستند. کاربرد اصلاح کننده‌های طبیعی مانند زئولیت، پومیس و بنتونیت نقش مهمی در کاهش اتلاف عناصر غذایی و افزایش کارایی مصرف کودها دارد. بدین منظور این پژوهش با هدف تعیین اثر کاربرد زئولیت، پومیس و بنتونیت بر عملکرد، اجزای عملکرد و غلظت عناصر غذایی ماکرو دانه و برگ گیاه سویا در دو خاک با بافت متفاوت انجام شد. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات در سه تکرار و به صورت گلدانی در سال 1400 انجام شد. فاکتورهای اصلی شامل دو نوع بافت خاک (رسی سیلتی و لومی شنی) بوده و فاکتورهای فرعی در چهارده سطح شامل شاهد، تیمار کودشیمیایی PK طبق آزمون خاک، زئولیت، پومیس و بنتونیت هرکدام در دو سطح 5/0 و یک درصد بدون کود، زئولیت، پومیس و بنتونیت 5/0درصد به همراه 75 درصد کود PK، زئولیت، پومیس و بنتونیت یک درصد با 50 درصد کود PK درنظر گرفته شد. نتایج نشان داد اثر نوع بافت خاک، اثر تیمارهای اصلاح‌کننده و اثر متقابل نوع بافت خاک و تیمارهای اصلاح‌کننده بر عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار گردید و بیشترین عملکرد دانه در خاک رس سیلتی و در تیمار زئولیت 5/0 درصد به همراه 75 درصد کود به میزان 02/67 گرم مشاهده شد. اثر تیمارهای اصلاح‌کننده بر تمامی صفات مورد مطالعه به غیر از پتاسیم برگ معنی‌دار شد. بیشترین وزن هزاردانه و تعداد غلاف در گلدان در تیمار زئولیت یک درصد و کمترین آن‌ها در تیمار بنتونیت یک درصد به همراه 50 درصد کود مشاهده شد. بنتونیت یک درصد موجب افزایش 11 درصدی نیتروژن دانه نسبت به شاهد گردید. اثر متقابل نوع بافت خاک و تیمارهای اصلاح‌کننده برعملکرد دانه، نیتروژن برگ، فسفر دانه و پتاسیم دانه معنی-دارگردید. لذا با توجه به نتایج بدست آمده، در بین تیمارهای اصلاح‌کننده، تیمارهای زئولیت به همراه کود PK موثرترین تیمارها بر صفات مورد مطالعه بودند.

مقاله پژوهشی فیزیک، فرسایش و حفاظت خاک

ارزیابی معیارهای واگرایی خاک های لسی در ارتباط با اقلیم و خصوصیات فیزیکوشیمیایی (مطالعه موردی: استان گلستان)

لیدا پیری مقدم؛ فرهاد خرمالی؛ حامد رضایی؛ فرشاد کیانی

دوره 47، شماره 2 ، تیر 1403، صفحه 217-237

https://doi.org/10.22055/agen.2024.46346.1715

چکیده

خاک لسی واگرا خاکی است که بدون هیچگونه تحریک مکانیکی خاص، به آسانی و به سرعت در آب با غلظت نمک کم، از یکدیگر جدا و پراکنده می‌شود. اقلیم و خصوصیات فیزیکوشیمیایی دو عامل مهم در واگرایی خاک محسوب می‌شوند. از این رو هدف از این پژوهش بررسی تاثیر اقلیم و خصوصیات فیزیکوشیمیایی در میزان واگرایی خاک است. این پژوهش بر روی خاک‌های لسی استان ... بیشتر خاک لسی واگرا خاکی است که بدون هیچگونه تحریک مکانیکی خاص، به آسانی و به سرعت در آب با غلظت نمک کم، از یکدیگر جدا و پراکنده می‌شود. اقلیم و خصوصیات فیزیکوشیمیایی دو عامل مهم در واگرایی خاک محسوب می‌شوند. از این رو هدف از این پژوهش بررسی تاثیر اقلیم و خصوصیات فیزیکوشیمیایی در میزان واگرایی خاک است. این پژوهش بر روی خاک‌های لسی استان گلستان انجام شد. تعداد ۷ خاک‌رخ در نقاط مختلف استان انتخاب، نمونه‌برداری و تشریح گردید. داده‌های اقلیمی تهیه و آنالیزهای فیزیکوشیمیایی و واگرایی بر روی نمونه‌های خاک انجام شد. بررسی داده-ها، وجود هماهنگی مستقیم بین خصوصیات اقلیمی و فیزیکوشیمیایی خاک را نشان داد. بطوریکه با افزایش بارندگی فرآیند خاک‌سازی افزایش یافت. طبق نتایج بیش‌ترین مقدار بارش در منطقه رامیان و مینودشت بود و این دو منطقه نسبت به سایر خاک‌رخ‌ها، عمق سولوم بیش-تر و بافت سنگین‌تری داشتند. خاک‌رخ‌های مینودشت و صوفیان با میزان بارندگی به ترتیب 8/815 و 9/608 میلی‌متر کاملاً غیرواگرا بودند و خاک‌رخ هوتن با رژیم رطوبتی اریدیک و بارندگی 7/189 میلی-متر بالاترین پتانسیل واگرایی را داشت . آزمایش شیمیایی در این پژوهش نیز حضور اندک یون سدیم موجود در عصاره اشباع خاک را تایید نمود و تنها سه افق بر اساس میزان SAR دارای پتانسیل واگرایی شیمیایی بودند. از نتایج می-توان چنین تحلیل کرد که واگرایی خاک در این پژوهش به دلیل ماهیت فیزیکی ذرات خاک رخ داده است.

مقاله پژوهشی انرژی و انرژیهای تجدیدپذیر

مکان‌یابی نیروگاه با خوراک زیست‌گاز حاصل از کود حیوانی و طیور (مطالعه موردی: جنوب شرق استان خوزستان)

عباس شکفته دل؛ عباس عساکره؛ محسن سلیمانی؛ محمد صقی الدین

دوره 47، شماره 2 ، تیر 1403، صفحه 239-257

https://doi.org/10.22055/agen.2024.46900.1728

چکیده

هضم بی‌هوازی فضولات دام و طیور به منظور تولید زیست‌گاز و کود مرغوب، فناوری مناسبی برای به حداقل رساندن مشکلات زیست‌محیطی حاصل از آنها میباشد. در این مطالعه داده‌های مکانی و غیرمکانی، جهت تعیین مکان‌های بهینه برای نصب هاضم‌های بی‌هوازی فضولات دام و طیور در جنوب شرق استان خوزستان، با سیستم اطلاعات جغرافیایی ادغام شدند. برای ... بیشتر هضم بی‌هوازی فضولات دام و طیور به منظور تولید زیست‌گاز و کود مرغوب، فناوری مناسبی برای به حداقل رساندن مشکلات زیست‌محیطی حاصل از آنها میباشد. در این مطالعه داده‌های مکانی و غیرمکانی، جهت تعیین مکان‌های بهینه برای نصب هاضم‌های بی‌هوازی فضولات دام و طیور در جنوب شرق استان خوزستان، با سیستم اطلاعات جغرافیایی ادغام شدند. برای مکان‌یابی مناسب، سه مجموعه از عوامل زیست‌محیطی، اجتماعی-ایمنی و توپوگرافی در یک تحلیل با استفاده از 14 معیار مد نظر قرار گرفت. با توجه به نتایج، امکان تولید سالانه 25/7 میلیون مترمکعب زیست‌گاز در منطقه مورد مطالعه، از طریق هضم بی‌هوازی فضولات دام و طیور وجود دارد. لایه‌های معیارها بر اساس وزن به دست آمده توسط کارشناسان همپوشانی گردید و لایه تناسب اراضی جهت احداث هاضم بی‌هوازی و نیروگاه ایجاد شد. نتایج حاکی از آن است که "پتانسیل مکانی تولید زیست‌گاز" و "دسترسی به جاده و مراکز مصرف انرژی"، به ترتیب مؤثرترین عوامل موثر بر تعیین مکان نیروگاه‌ هستند. با استفاده از تحلیل فضایی در محیط ArcGIS، سطح منطقه به پنج رده "نامناسب"، "ضعیف"، "متوسط"، "مناسب" و "بسیار مناسب" برای احداث نیروگاه تولید زیست‌گاز طبقه‌بندی شد. بیشترین مساحت منطقه مورد مطالعه با 28/73 درصد در رده "کاملا نامناسب" قرار گرفت در حالی که رده "بسیار مناسب" کمترین مساحت را با 68/1 درصد به خود اختصاص داد. همچنین لایه تناسب اراضی نشان داد که توزیع مناسبی از سطوح با رده "مناسب" یا "بسیار مناسب" در منطقه مورد مطالعه، برای احداث نیروگاه زیست‌گاز وجود دارد.

مقاله پژوهشی انرژی و انرژیهای تجدیدپذیر

بررسی بازده تولید بیودیزل با تحلیل تجربی اکسرژی واکنش ترانس استریفیکاسیون

محمود کریمی؛ رضا محمدی گل؛ روح اله رحیمی

دوره 47، شماره 2 ، تیر 1403، صفحه 259-277

https://doi.org/10.22055/agen.2024.46896.1727

چکیده

برای کاهش مصرف مواد و انرژی و ارتقای استفاده از منابع تجدیدپذیر مانند سوخت های زیستی، نیاز به اندازه گیری جریان مواد و انرژی اهمیت بیشتری پیدا می کند. تحلیل جریان اکسرژی به عنوان یک ابزار ارزیابی زیست محیطی برای محاسبه پسماندها، تعیین بازده اکسرژی، ارزیابی جایگزین ها و منابع انرژی مختلف، در تعیین سیاست های اقتصادی و زیست محیطی بسیار ... بیشتر برای کاهش مصرف مواد و انرژی و ارتقای استفاده از منابع تجدیدپذیر مانند سوخت های زیستی، نیاز به اندازه گیری جریان مواد و انرژی اهمیت بیشتری پیدا می کند. تحلیل جریان اکسرژی به عنوان یک ابزار ارزیابی زیست محیطی برای محاسبه پسماندها، تعیین بازده اکسرژی، ارزیابی جایگزین ها و منابع انرژی مختلف، در تعیین سیاست های اقتصادی و زیست محیطی بسیار موثر است. این پژوهش فرآیند ترانس استریفیکاسیون پسماند روغن خوراکی را برای تولید بیودیزل با تمرکز بر کاهش مصرف مواد و انرژی و ارتقای بازده انرژی و اکسرژی بررسی می کند. اجرای واکنش ترانس استریفیکاسیون در شرایط مختلف جرم و انرژی انجام شد و تجزیه و تحلیل ترمودینامیکی برای اندازه گیری ورودی و خروجی اکسرژی فرایند تولید مورد استفاده قرار گرفت. ارزیابی تأثیر متغیرهای آزمایشی از جمله نسبت مولی متانول به روغن، غلظت هیدروکسید پتاسیم و دمای واکنش بر بازده اکسرژی و اتلاف اکسرژی در ترانس استریفیکاسیون صورت گرفت. بیشترین بازده اکسرژی (7/91 درصد) و حداقل اتلاف اکسرژی (MJ 32/4 به ازای یک کیلوگرم تولید بیودیزل) با نسبت مولی متانول به روغن 8:1، غلظت هیدروکسید پتاسیم 1 درصد وزنی و دمای واکنش ℃55 حاصل شد. تحلیل اکسرژی واکنش ترانس استریفیکاسیون نشان داد که استفاده بیش از حد بهینه متانول و کاتالیست در فرآیند تولید بیودیزل باعث افزایش اتلاف اکسرژی به دلیل تولید و هدررفت مواد پسماند شده که این امر باعث کاهش بازده اکسرژی شده است.

مقاله پژوهشی شیمی و آلودگی خاک

شناسایی ریزپلاستیک‌ها و تأثیرات آنها بر برخی از ویژگی‌های شیمیایی و بیولوژیکی خاک‌ها در محل دفن زباله شهری (اهواز)

نیما داوودی؛ مصطفی چرم؛ نعمت اله جعفر زاده حقیقی فرد

دوره 47، شماره 2 ، تیر 1403، صفحه 279-298

https://doi.org/10.22055/agen.2024.46893.1725

چکیده

ریزپلاستیک‌ها به عنوان یک آلاینده نوظهور، مشکلات جدی به‌ویژه در خاک ایجاد می‌کند. تاکنون تحقیقات محدودی بر اثرات این نوع آلودگی بر ویژگی های خاک انجام شده است. خاک به عنوان مخزن اصلی ریزپلاستیک‌ها در محل دفن زباله‌های شهری عمل می‌کند و می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت آن داشته باشد. این تحقیق با هدف بررسی تأثیرات ریزپلاستیک‌ها ... بیشتر ریزپلاستیک‌ها به عنوان یک آلاینده نوظهور، مشکلات جدی به‌ویژه در خاک ایجاد می‌کند. تاکنون تحقیقات محدودی بر اثرات این نوع آلودگی بر ویژگی های خاک انجام شده است. خاک به عنوان مخزن اصلی ریزپلاستیک‌ها در محل دفن زباله‌های شهری عمل می‌کند و می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت آن داشته باشد. این تحقیق با هدف بررسی تأثیرات ریزپلاستیک‌ها بر برخی ویژگیهای شیمیایی و بیولوژیکی خاک، شناسایی میزان پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن در محل دفن زباله، و اندازه‌گیری توزیع ریزپلاستیک‌ها در عمق‌های مختلف خاک انجام شد. طرح آزمایش بصورت فاکتوریل با دو فاکتور منطقه و عمق و در قالب بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تأثیر ریزپلاستیک‌ها بر ویژگی‌های خاک در سه عمق مختلف اندازه‌گیری شد. یافته‌های تحقیق نشان داده‌اند که مقادیر ریزپلاستیک‌ها در خاک‌های مناطق دفن زباله‌های شهری بسیار بالا بوده و میزان آن تا 430 قطعه در 100 گرم خاک اندازه‌گیری شد و 71/81 درصد از ریزپلاستیک‌ها مطالعه شده از جنس پلی‌اتیلن و 17/15 درصد از جنس پلی‌پروپیلن شناسایی شدند. ریزپلاستیک‌ها در خاک باعث افزایش مواد آلی، فسفر، نیتروژن کل، تنفس میکروبی و زیتوده میکروبی خاک شد. از سوی دیگر، ریزپلاستیک‌ها باعث شستشوی کاتیون‌ها مانند کلسیم، منیزیم و سدیم به عمق های پایین تر خاک شدند. نتایج این تحقیق به اهمیت شناسایی و مدیریت اثرات ریزپلاستیک‌ها بر اکوسیستم‌های خاک تأکید می‌کند و نتایج آن می‌تواند در بهبود استراتژی‌های حفاظتی محیط زیست مؤثر باشد.

اثر سیستم‌های خاک‌ورزی و روش‌های کاشت در سطوح شیب‌دار بر میزان فرسایش خاک و عملکرد گندم دیم در استان کرمانشاه

جلال زکیئی؛ محمد امین آسودار؛ مرتضی الماسی

دوره 35، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 1-12

چکیده

در اثر فرسایش، عناصر غذایی مورد نیاز گیاه از بین رفته، حاصلخیزی خاک کاهش مییابد و در نتیجه از میزان تولید و کیفیت محصول کاسته می‌شود. تحقیق حاضر به‌منظور بررسی تأثیر سیستم‌های خاک‌ورزی و کاشت در سطوح شیب‌دار بر میزان فرسایش خاک و عملکرد گندم دیم، طی سال‌های 1386 تا 1387 در استان کرمانشاه انجام گردید. این آزمایش، به صورت کرت‌های ... بیشتر در اثر فرسایش، عناصر غذایی مورد نیاز گیاه از بین رفته، حاصلخیزی خاک کاهش مییابد و در نتیجه از میزان تولید و کیفیت محصول کاسته می‌شود. تحقیق حاضر به‌منظور بررسی تأثیر سیستم‌های خاک‌ورزی و کاشت در سطوح شیب‌دار بر میزان فرسایش خاک و عملکرد گندم دیم، طی سال‌های 1386 تا 1387 در استان کرمانشاه انجام گردید. این آزمایش، به صورت کرت‌های نواری خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، شامل شیب در دو سطح (6 تا 8 و 10 تا 12 درصد) و تیمارهای خاک‌ورزی مرسوم، کم‌خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی به همراه روش‌های کاشت مرسوم، کاشت با خطی‌کار موازی با شیب و عمود بر شیب با سه تکرار در کرت‌های به طول 14 و عرض 4 متر انجام گردید و نتایج نشان داد که میزان روانآبدر شیب 6 تا 8 درصد، 19/14020 لیتر در هکتار بود؛ که با افزایش شیب به 10 تا 12 درصد، به02/15251 لیتر در هکتار افزایش یافت. مقدار رسوب ایجاد شده در شیب 6 تا 8 درصد، 10854 و در شیب 10 تا 12 درصد، 12103 کیلوگرم در هکتار بود. تیمار گاوآهن قلمی و پنجه‌غازی اثر معنی‌داری بر عملکرد دانه داشت به ‌طوری که با میانگین عملکرد 1010 کیلوگرم در هکتار نسبت به تیمار گاوآهن برگرداندار و پنجه‌غازی با عملکرد 845 کیلوگرم در هکتار برتر بود.تیمار بی خاک ورزی با میانگین عملکرد 960 کیلوگرم در هکتار تفاوت معنی داری با دیگر تیمار های خاکورزی نداشت.

ارزیابی ارگونومی پوسچرکارگران بسته بندی خرما با روش REBA

دوره 37، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 13-22

چکیده

مطالعه حاضر با هدف تعیین و ارزیابی ریسک ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی در کارگران سه کارگاه بسته بندی خرما انجام شده است. نتایج بدست آمده می‎تواند در ارایه راه‎های پیشگیری از آسیب‎های یاد شده مورد استفاده قرار گیرد و به تأمین سلامت نیروی کار کمک نماید. در این مطالعه توصیفی- تحلیلی وضعیت‎های بدنی 98 کارگر در شش وظیفه و 29 پوسچر ... بیشتر مطالعه حاضر با هدف تعیین و ارزیابی ریسک ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی در کارگران سه کارگاه بسته بندی خرما انجام شده است. نتایج بدست آمده می‎تواند در ارایه راه‎های پیشگیری از آسیب‎های یاد شده مورد استفاده قرار گیرد و به تأمین سلامت نیروی کار کمک نماید. در این مطالعه توصیفی- تحلیلی وضعیت‎های بدنی 98 کارگر در شش وظیفه و 29 پوسچر کاری با استفاده از روش ارزیابی سریع کل بدنREBA ارزیابی شد و میزان شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی با استفاده از پرسشنامه نوردیک بدست آمد. اطلاعات جمع‏آوری شده با استفاده از آزمون‎های آماری t-test و2χ وآزمون نسبت‎ها مورد تحلیل قرار گرفت. 05/0 > p به عنوان سطح معنی‎داری در نظر گرفته شد. میانگین سن و سابقه‎کار افراد مورد مطالعه به ترتیب برابر( 86/14∓9/34) سال و (79/5∓01/7 ) سال بدست آمد. 4/69درصد از افراد مورد مطالعه اظهار کردند که در طی 12 ماه گذشته حداقل در یک ناحیه از بدن دچار اختلالات اسکلتی- عضلانی بوده‎اند. بیشترین اختلالات در ناحیه کمر(6/30درصد)، زانو(5/25درصد) و پا و قوزک‎پا(5/23درصد) گزارش شده است. همچنین نتایج حاصل از تکنیکREBA نشان داد در میان 29 پوسچر کاری بررسی شده، 19 پوسچر در سطح خطر متوسط قرار داشتند و انجام اقدامات اصلاحی در مورد آن‏ها ضروری است و 4 پوسچر در سطح خطر بالا قرار داشتند و اقدامات اصلاحی در مورد آن‎ها باید هرچه زودتر انجام شود. این مطالعه نشان داد که میزان شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی ناشی از کار در بین کارگران کارگاه‏های بسته بندی خرمای مورد مطالعه بالا است. بر اساس نتایج بدست آمده، عمده ترین مشکل ارگونومیک در واحدهای مورد مطالعه پوسچر نامطلوب، بلند کردن و حمل دستی بار و خمش و پیچش کمر می باشد. انجام اقدامات اصلاحی جهت بهبود شرایط کارضروری است.

مشاهده مقاله

تأثیر کاربرد گچ و کود دامی بر بهبود میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم برگ و دانه گندم تحت تنش شوری

آرزو محمدی؛ محمد علی بهمنیار؛ مهدی قاجار سپانلو

دوره 36، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 1-11

چکیده

شوری از طریق کاهش پتانسیل اسمزی محلول، برهم خوردن تعادل عناصر غذایی و ایجاد سمیت باعث اختلال در رشد گیاه میشود و عملکرد را کاهش میدهد. کاربرد مواد اصلاح کننده نظیر گچ و کود دامی میتوانند با کاهش خسارت ناشی از شوری سبب افزایش عناصر مغذی برگ و دانه شوند. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 1388 بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً ... بیشتر شوری از طریق کاهش پتانسیل اسمزی محلول، برهم خوردن تعادل عناصر غذایی و ایجاد سمیت باعث اختلال در رشد گیاه میشود و عملکرد را کاهش میدهد. کاربرد مواد اصلاح کننده نظیر گچ و کود دامی میتوانند با کاهش خسارت ناشی از شوری سبب افزایش عناصر مغذی برگ و دانه شوند. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 1388 بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار بصورت گلدانی انجام شد. در این آزمایش فاکتور اصلی شامل سطوح مختلف شوری آب آبیاری (0، 3، 6، 9 و 12 دسیزیمنس بر متر) از مخلوط نمکهای کلرید سدیم و کلرید کلسیم به نسبت 1:1و فاکتورهای فرعی شامل گچ (0، 15 و 30 تن در هکتار) و کود دامی (0 و 30 تن در هکتار) بوده است. نتایج نشان داد افزایش شوری آب آبیاری، سبب کاهش میزان فسفر و افزایش نیتروژن و پتاسیم در برگ گندم گردید. همچنین با افزایش شوری آب آبیاری، میزان فسفر و پتاسیم دانه کاهش و نیتروژن دانه گندم افزیش یافت. کاربرد گچ میزان نیتروزن، فسفر و پتاسیم در برگ را به ترتیب 31/6، 89/10 و 82/14 درصد و در دانه به ترتیب 32/10، 84/10 و 45/3 درصد افزایش داد. کاربرد کود دامی در تیمارهای مختلف شوری بر میزان عناصر نیتروژن و فسفر در برگ، فسفر و پتاسیم در دانه معنیدار بود. بیشترین مقدار نیتروژن و فسفر در برگ و دانه با کاربرد 15 و 30 تن گچ در هکتار و بیشترین میزان پتاسیم در برگ و دانه با کاربرد 30 تن گچ در هکتار بدست آمد.

تأثیر اندازه های مختلف ذرات یک پلیمر سوپرجاذب بر ظرفیت نگهداشت آب در دو خاک با بافت های مختلف

عاطفه دشت بزرگ؛ غلامعباس صیاد؛ ایرج کاظمی نزاد؛ موسی مسگرباشی

دوره 36، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 65-75

چکیده

پلیمرهای سوپرجاذب قابلیت جذب مقادیر زیادی آب و مواد غذایی را دارند و افزون بر تأمین بهینه آب مصرفی گیاهان، هدرروی آب از طریق تبخیر و آبشویی نیز در آنها بسیار کم است. یکی از راهکارهای افزایش بازده آبیاری و استفاده بهینه از بارندگی در مناطق خشک و نیمهخشک استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب است. بهمنظور مقایسه اندازههای مختلف ... بیشتر

برآورد میزان فرسایش و رسوبگذاری با استفاده از روش سزیم-137: مطالعه موردی(حوزه آبخیز ریمله-لرستان)

حمیدرضا متین فر؛ منوچهر کلهر؛ افشین شعبانی؛ صالح آرخی

دوره 35، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 37-54

چکیده

تخمین میزان فرسایش خاک و بار رسوب در حوزههای آبخیز از جمله مهمترین اطلاعاتی هستند که برای عملیات حفاظت خاک و آب مورد استفاده قرار میگیرند. به دلیل مشکلات و محدودیتهای موجود در روشها و مدلهای برآورد فرسایش خاک و رسوب، استفاده از روشی که بتواند با کمترین هزینه و صرف وقت، با دقت بالا و به سهولت میزان فرسایش و رسوبرا ... بیشتر تخمین میزان فرسایش خاک و بار رسوب در حوزههای آبخیز از جمله مهمترین اطلاعاتی هستند که برای عملیات حفاظت خاک و آب مورد استفاده قرار میگیرند. به دلیل مشکلات و محدودیتهای موجود در روشها و مدلهای برآورد فرسایش خاک و رسوب، استفاده از روشی که بتواند با کمترین هزینه و صرف وقت، با دقت بالا و به سهولت میزان فرسایش و رسوبرا برآورد کند، بسیار مهم به نظر میرسد. هدف از تحقیق حاضر برآورد فرسایش و رسوب در اراضی تپه ماهوره با قابلیت مرتع است که به علت افزایش روز افزون جمعیت و دستیابی به غذای بیشتر تحت کشت قرار گرفتهاند و نیز بررسی توانایی سزیم- 137 در برآورد فرسایش و رسوب در اراضی کشاورزی پایین دست آن میباشد. در این مطالعه، با استفاده از سزیم- 137 در حوزه آبخیز ریمله که در آن تبدیل گسترده کاربریها رایج است فرسایش خاک برآورد گردید. به کمک عکسهای هوایی با مقیاس و نقشه توپوگرافی در مجموع 17 ترانسکت روی اراضی شامل 11 ترانسکت روی اراضی تپه ماهوری (از نوع مرکب با شیب 5 تا 50 درصد) و 6 ترانسکت در دشتهای دامنهای (از نوع یکنواخت با شیب 2- 8 درصد) مشخص شد و نمونهبرداری خاک و مطالعه خصوصیات سطحی در آنها بهعمل آمد. همچنین در شیبهای مرکب (شامل بالای شیب، شانه شیب، شیب برگشتی، پای شیب و پنجه شیب) و یکنواخت (شامل قسمتهای فوقانی، میانی، تحتانی) بسته به طول شیب بین 2 تا 7 نمونه برای برداشت نمونه خاک سطحی (27- 0 سانتیمتری) حفر گردید و سزیم- 137 آنها توسط دستگاه اسپکترومتر اشعه گاما اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که میزان متوسط فرسایش خاک در موقعیتهای شیب مرکب بالای تپه، شانه شیب، و شیب برگشتی بهترتیب 74/31، 28/66 و77/46 و در موقعیتهای شیب یکنواخت بهترتیب 60/78، 47/54 و 54/79 تن در هکتار در سال است. میزان رسوبگذاری در مناطق غیر فرسایشی (پنجه شیب) 27/64 تن در هکتار در سال و در موقعیت پای شیب انباشت خاک غالب تر از فرسایش خاک بود. بهطور کلی میتوان نتیجه گرفت به کارگیری روش اندازهگیری سزیم-137 میتواند بهعنوان یک روش سریع و با دقت مناسب برای برآورد فرسایش و رسوب بهکار گرفته شود.

مقاله پژوهشی تغذیه گیاه، حاصلخیزی خاک و کودها

تأثیرکاربرد توأم بیوچار غنی شده با روی و محلول پاشی روی بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک و جذب روی در گندم (Triticum aestivum L.)

نرجس سوسرائی؛ مجتبی بارانی مطلق؛ سید علیرضا موحدی نائینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 خرداد 1403

https://doi.org/10.22055/agen.2024.46559.1719

چکیده

بیوچار به‌دلیل دارا بودن سطح ویژه بالا، ساختار متخلخل و گروه‌های عامل پیوندی اکسیژنی در سطح آن می‌تواند به‌عنوان ماده اولیه برای تهیه و سنتز کامپوزیت معدنی یا فلزی مورد استفاده قرار گیرد. در این کامپوزیت‌ها، از بیوچار به‌عنوان یک ساختار متخلخل خوب برای حمایت و میزبانی فلزات استفاده می‌شود. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی کارایی ... بیشتر بیوچار به‌دلیل دارا بودن سطح ویژه بالا، ساختار متخلخل و گروه‌های عامل پیوندی اکسیژنی در سطح آن می‌تواند به‌عنوان ماده اولیه برای تهیه و سنتز کامپوزیت معدنی یا فلزی مورد استفاده قرار گیرد. در این کامپوزیت‌ها، از بیوچار به‌عنوان یک ساختار متخلخل خوب برای حمایت و میزبانی فلزات استفاده می‌شود. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی کارایی پلت بیوچارهای غنی شده با روی به دو روش پیش و پس گرماکافت و تأثیر آن-ها بر زیست فراهمی روی در خاک، برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک (کلروفیل a، b و کل) و جذب روی در گندم انجام گرفت. بدین منظور آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار و با 18 تیمار به اجرا درآمد. فاکتورها شامل سه نوع منبع تأمین کننده روی به صورت مصرف خاکی (سولفات روی، بیوچار غنی از روی به روش پیش گرماکافت و پس گرماکافت)، سه سطح روی (0، 10 و 20 میلی‌گرم روی بر کیلوگرم خاک) و محلول‌پاشی روی (محلول‌پاشی با آب مقطر و سولفات روی 3 در هزار) بود. نتایج نشان داد تیمارهای مورد بررسی باعث افزایش ویژگی‌های فیزیولوژیک در گیاه گندم شد به نحوه‌ا‌ی که بیشترین مقدار کلروفیل a، b، کل به ترتیب با میانگین 99/4، 36/3 و 35/8 میلی‌گرم بر گرم وزن تازه گیاه از تیمار پلت بیوچار پیش گرماکافت با غلظت 20 میلی‌گرم برکیلوگرم همراه با محلول‌پاشی روی بدست آمد. همچنین بیشترین جذب روی در هر دو مرحله ظهور پرچم و مرحله برداشت به ترتیب با میانگین 33/120 و 62/86 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک گیاه از تیمار پلت بیوچار پیش و پس گرماکافت با غلظت 20 میلی‌گرم برکیلوگرم همراه با محلول‌پاشی روی بدست آمد که نسبت به تیمار 20 میلی‌گرم بر کیلوگرم همراه با محلول‌پاشی سولفات روی به ترتیب افزایشی معادل با 69/27 و 30 درصد داشت. به طور کلی، نتایج بیانگر نقش مثبت پلت بیوچار- روی در افزایش غلظت و جذب روی درگیاه گندم بود. با این وجود، محلول پاشی تکمیلی روی همراه با پلت بیوچار غنی از روی به مقدار 20 میلی‌گرم بر کیلوگرم به صورت پیش گرماکافت بیشترین تأثیر را بر ویژگی‌های فیزیولوژیک و زیست فراهمی روی برای گیاه گندم داشت.

مشاهده مقاله

تعداد مقالات	390
تعداد نویسندگان	858
تعداد مشاهده مقاله	311,660
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	205,130
نسبت مشاهده بر مقاله	799.13
نسبت دریافت فایل بر مقاله	525.97

تعداد مقالات ارسال شده	724
تعداد مقالات پذیرفته شده	261
درصد پذیرش	36
زمان پذیرش (روز)	180
تعداد پایگاه های نمایه شده	5

دوره 47 (1403)

دوره 46 (1402)

دوره 45 (1401)

دوره 44 (1400)

دوره 43 (1399)

دوره 42 (1398)

دوره 41 (1397)

دوره 40 (1396)

دوره 39 (1395)

دوره 38 (1394)

دوره 37 (1393)

دوره 36 (1392)

دوره 35 (1391)

دوره 34 (1390)

دوره 33 (1389)

دوره 1.32 (1354-1388)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان